Luật bao bì nhựa một lần tại bang Nam Australia (Australia) có hiệu lực từ 1/9, đưa bang này thành nơi đầu tiên cấm ống đựng nước tương hình cá làm từ nhựa polyethylene (PE), còn gọi là shoyu-tai, một bao bì biểu tượng của Nhật Bản. Ống này thường được phục vụ kèm món mang về tại các cửa hàng sushi.
Shoyu-tai là một loại bao bì được Teruo Watanabe, người sáng lập công ty Asahi Sogyo (trụ sở tại Osaka), sáng chế năm 1954. Trước đó, các loại chai, lọ đựng tương thường được làm từ thủy tinh hoặc gốm, sứ. Cùng với sự phát triển của vật liệu nhựa công nghiệp giá rẻ, doanh nhân này đã tạo ra một loại ống mini hình con cá từ nhựa PE, gọi tên là "Bùa cho bữa trưa" (Lunch Charm).
Ống đựng nước tương hình cá phục vụ cùng món sushi. Ảnh chụp từ video của đài ABC
Loại bao bì này sau đó lan rộng nhanh chóng khắp Nhật Bản và ra thế giới.
Tuy nhiên, sự tiện lợi của loại bao bì này đi kèm cùng tác hại môi trường. Tiến sĩ Susan Close, Giám đốc Sở Môi trường Nam Australia, nói những ống cá bằng nhựa này chỉ được sử dụng trong vài giây, nhưng dễ bị gió thổi, hoặc cuốn trôi, khiến chúng trở thành loại rác hiện diện thường xuyên trên bãi biển và đường phố.
"Việc loại bỏ bao bì này giúp giảm lượng nhựa một lần thải ra môi trường. Chúng là một loại 'bao bì tiện lợi', có thể được thay thế bằng bao bì lớn hoặc có thể nạp lại (refillable), hoặc các giải pháp khác giúp hoạt động quản lý rác thải thuận tiện hơn", Close nói.
Theo luật mới, những ống, lọ, hộp chứa sẵn nước tương có nắp, hoặc nút chặn với dung tích dưới 30ml thuộc diện cấm. Các túi nhựa vẫn được phép sử dụng, nhưng chính quyền bang khuyến khích cửa hàng sushi chuyển sang dùng các chai hoặc bình đựng lớn.
So sánh các loại bao bì, Tiến sĩ Nina Wootton, nhà sinh thái biển tại Đại học Adelaide, phân tích ống cá đựng tương gây hại nhiều hơn các loại khác, bởi sinh vật biển dễ nhầm lẫn chúng là thức ăn. Thêm vào đó, độ dày bao bì lớn khiến chúng mất nhiều thời gian để phân rã.
Stella, đồng sở hữu cửa hàng Sushi Block tại Khu thương mại trung tâm Adelaide, ủng hộ lệnh cấm này, thêm rằng doanh nghiệp sẽ cần điều chỉnh hoạt động. "Chúng tôi đã được thông báo trước và đang làm việc với các nhà cung cấp về các giải pháp thay thế. Chúng tôi sẽ không phục vụ ống cá nhựa mà mọi người vẫn quen dùng nữa", bà nói với đài ABC.
Ngoài loại bao bì trên, các mặt hàng nhựa dùng một lần khác cũng bị cấm tại bang gồm dao, kéo nhựa, hộp, khay xốp dùng một lần làm từ polystyrene (PS), chẳng hạn như mì bát ăn liền đóng gói. Cốc cà phê nhựa và hộp đựng thức ăn mang đi cũng nằm trong lộ trình loại bỏ theo quy định của bang từ năm ngoái.
Từ năm 2021, chính quyền bang Nam Australia cùng các bang và vùng lãnh thổ khác cùng ký kết thỏa thuận quốc gia tự nguyện nhằm loại bỏ tám loại rác thải nhựa "có vấn đề và không cần thiết" gồm túi nilon mỏng, nhựa gây hiểu lầm là "có khả năng phân hủy", dụng cụ và que khuấy bằng nhựa, ống hút nhựa, hộp xốp đựng thực phẩm (PS), bao bì hàng tiêu dùng bằng PS, và hạt vi nhựa trong các sản phẩm chăm sóc cá nhân.
Tuy nhiên, việc loại bỏ nhựa theo lộ trình riêng của từng bang và vùng lãnh thổ là tùy thuộc vào từng tiểu bang và vùng lãnh thổ.
Theo báo cáo năm 2023 của WWF-Australia, các bang và vùng lãnh thổ đã loại bỏ dần túi nilon. Bát đĩa nhựa, ống hút, dao kéo, cốc và hộp xốp đựng đồ ăn được bỏ tại hầu hết khu vực, trừ Bắc Australia và Tasmania cam kết thực thi từ năm nay. Với loại cốc cà phê dùng một lần, hiện chỉ chính quyền Tây và Nam Australia ra quyết sách loại bỏ.
Bảo Bảo (theo The Guardian, ABC)
