Dữ liệu từ nền tảng phân phối chứng chỉ quỹ Fmartket dựa trên báo cáo danh mục vào cuối tháng 8, xu hướng gia tăng tỷ trọng tiền mặt đang xuất hiện ở nhiều quỹ mở. Trong đó, TBLF của SGI Capital tăng tiền mặt thêm 38,5% - mức cao nhất toàn thị trường. Quỹ này đang có gần 59,4% tài sản là tiền.
Hai quỹ mở cổ phiếu khác cũng tăng lượng tiền nắm giữ với tốc độ hai con số gồm MBVF của MB Capital (tăng 18,1%) và BVPF của Bảo Việt Fund (tăng 16%). Hai đại diện UVEEF của UOB Asset Management và VEOF của VinaCapital cũng tăng tiền mặt thêm lần lượt là 5,1% và 4,4%.
Trong báo cáo định kỳ gần đây, SGI Capital đề cập đến việc VN-Index đã tăng liên tục 5 tháng nếu tính đáy tháng 4, với mức tăng gần 60% mà không có nhịp điều chỉnh lớn nào trên 10%. Đây là một trong những nhịp tăng nhanh và mạnh nhất trong lịch sử thị trường chứng khoán Việt Nam với lực đẩy chủ yếu đến từ dòng tiền trong nước.
Mức tăng được SGI Capital đánh giá "rất nóng" đã phản ánh nhiều kỳ vọng và các thông tin hỗ trợ. Do đó, nhóm chuyên gia quản lý quỹ cho rằng thị trường tiềm ẩn một nhịp điều chỉnh 10-15% của VN-Index. Tính đến cuối tháng 8, chỉ số chung đóng cửa trên 1.682 điểm. Như vậy, thị trường có rủi ro bị kéo về quanh 1.430-1.514 điểm. Còn nếu lấy cuối tuần đầu tháng 9 làm mốc, VN-Index sẽ điều chỉnh về 1.417-1.500 điểm.
Nói với VnExpress, ông Vũ Thành Huy, Trưởng phòng Quản lý danh mục đầu tư của Công ty cổ phần Đầu tư FinSuccess, cho rằng sẽ có một chút thiên kiến (bias) khi chỉ nhìn vào nhóm kể trên để đánh giá tổng quan chiến lược của các quỹ mở hiện tại vì đa số các quỹ tăng tỷ trọng tiền mặt đều có tổng tài sản được quản lý (AUM) không lớn và có tệp khách hàng khá "đặc thù".
Tuy nhiên, ông đồng ý rằng nhiều quỹ mở đã có động thái thận trọng hơn sau một giai đoạn tăng nóng của thị trường. Một số tổ chức lớn đã tăng tỷ lệ tiền mặt lên quanh 10%. Thông thường, các quỹ mở sẽ duy trì tỷ trọng tiền mặt dưới 5% để đáp ứng nhu cầu thanh khoản.
Thống kê của FiinGroup cũng cho thấy trong số 34 quỹ mở đầu tư cổ phiếu, có 13 đại diện tăng tỷ trọng tiền lên trong tháng 8. Một số quỹ lớn như VESAF và VOF đã nâng tỷ trọng tiền ở tháng thứ hai liên tiếp sau khi thực hóa lợi nhuận ở giai đoạn thị trường tăng mạnh.
Theo ông Huy, động thái trên đến từ xu hướng thận trọng hơn khi thị trường đã có nhịp tăng lịch sử khoảng 600 điểm từ đáy thuế quan hồi tháng 4. Điều này cũng khiến rủi ro điều chỉnh trong ngắn hạn là hiện hữu. Kể cả trong xu hướng tăng (uptrend) dài hạn, thị trường vẫn luôn có 2-3 nhịp điều chỉnh đan xen từ 10-15% trong quá khứ. Vì vậy chiến lược các quỹ cũng thận trọng hơn là điều dễ hiểu, chính FinSuccess cũng đang có xu hướng tương tự.
Ngoài ra, chuyên gia này cho rằng các quỹ cũng có xu hướng "bảo vệ thành quả" khi 2025 là năm thành công của nhiều quỹ mở. Nhiều quỹ đã có tỷ suất sinh lời 30-40% sau 9 tháng, vượt xa con số trung bình 15-20% trong dài hạn. Vì vậy, chiến lược phòng thủ trong những tháng cuối năm có lẽ đang được ưu tiên hơn.
Từ góc nhìn của đơn vị đưa ra thống kê, Fmarket cho rằng việc nắm giữ tiền mặt cao không chỉ có ý nghĩa phòng thủ mà còn là trạng thái sẵn sàng cho các quyết định giải ngân khi cơ hội xuất hiện. Ngoài ra, động thái này đôi khi đơn giản chỉ là bước đệm trong quá trình cơ cấu lại danh mục của quỹ.
"Việc tăng hay giảm tỷ trọng tiền mặt chỉ là một phần trong chiến lược quản lý quỹ, không phản ánh trực tiếp hiệu quả đầu tư", nền tảng phân phối quỹ mở này nhấn mạnh.
Nhà đầu tư đang theo dõi diễn biến thị trường chứng khoán. Ảnh: DNSE
Trong nhịp tăng liên tục từ tháng 5-8, một nửa thanh khoản đến từ nhà đầu tư tổ chức trong nước, cho thấy vai trò ngày càng lớn của họ trong dẫn dắt thị trường chứng khoán. Do đó, việc quan sát sự phân bổ dòng tiền của các quỹ mở sẽ giúp nhà đầu tư tham khảo được chiến lược giao dịch tối ưu hơn.
Cụ thể, ông Vũ Thành Huy lưu ý luôn đầu tư đều đặn và đừng đặt cược quá lớn vào thị trường. Nhóm cá nhân thường thích đặt cược lớn, full margin (sử dụng hết số tiền được phép vay ký quỹ) khi nghĩ thị trường tăng hoặc full cash (giữ toàn bộ tài sản bằng tiền mặt) khi dự đoán thị trường giảm sâu. Điều này thường dẫn đến kết cục thua lỗ nặng vì xu hướng của thị trường trong ngắn hạn là bước đi ngẫu nhiên, khó đúng dự định.
Ngoài ra, đặt cược quá lớn trong nhiều trường hợp sẽ khiến nhà đầu tư bị động trong việc triển khai chiến lược dẫn đến thua lỗ như bị call margin (gọi lệnh ký quỹ), không thể tái cơ cấu, thị trường hồi phục nhanh trước khi kịp mua... Thực tế các quỹ thường giữ tỷ lệ cổ phiếu trên 70%, không bao giờ full cash cực đoan.
"Nên duy trì đầu tư đều đặn, thậm chí nên mua nhiều hơn các cổ phiếu tốt khi thị trường giảm sâu và cần giữ niềm tin chứng khoán sẽ đi lên trong dài hạn nhờ kinh tế Việt Nam tăng trưởng", ông Huy chia sẻ.
Nên tránh tâm lý đám đông là lời khuyên tiếp theo. Đây như một yếu tố trọng yếu khiến cho việc đầu tư của nhiều cá nhân không hiệu quả. Nhiều người thích chạy theo tin tức "nóng", bỏ quên giá trị thực của doanh nghiệp, chỉ mua khi giá cổ phiếu đã tăng mạnh (tâm lý FOMO) hoặc lo sợ cắt lỗ khi cổ phiếu giảm sâu, sau đó cầm tiền mặt khi thị trường phục hồi mạnh nhất. Nếu nhà đầu tư có thể bỏ qua yếu tố tâm lý này và làm ngược lại, chuyên gia tin rằng hiệu quả đầu tư sẽ cải thiện hơn nhiều. Đây cũng là cách mà các quỹ thực hiện để duy trì hiệu suất vượt trội trong nhiều năm qua.
Ông Huy cũng gợi ý thêm nếu kỳ vọng lợi nhuận hàng năm quanh 15-20%, có thể sao chép danh mục của các quỹ đầu tư lớn. Các quỹ gần như chỉ nắm giữ cổ phiếu các doanh nghiệp đầu ngành và đạt mức sinh lời tốt, họ giống như "kiểm toán thứ hai" cho chính các doanh nghiệp đó. Vì vậy, ông cho rằng thay vì cố gắng tìm kiếm lợi nhuận ở những nơi nhiều "cạm bẫy", nhà đầu tư có thể chọn hướng đi ổn định hơn mà vẫn có tỷ suất sinh lời tốt trong dài hạn.
Tất Đạt
