Ngày 19/12, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) tăng lãi suất tham chiếu ngắn hạn thêm 25 điểm cơ bản (0,25%) lên 0,75%. Đây là mức cao nhất kể từ năm 1995, khớp với dự báo của các nhà kinh tế học.
Dù vậy, BOJ cho biết lãi suất thực vẫn "ở mức âm đáng kể". Cơ quan này khẳng định việc nới lỏng tiền tệ tiếp tục hỗ trợ cho hoạt động kinh tế.
Lạm phát Nhật Bản đã trên mục tiêu 2% của BOJ suốt 44 tháng liên tiếp. Tháng trước, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của nước này tăng 2,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Lạm phát ở mức cao gây sức ép lên tiền lương thực tế, vốn đã giảm 10 tháng liên tiếp, theo Bộ Lao động nước này.
Một phụ nữ đang xem đồ tại cửa hàng ở Tokyo (Nhật Bản). Ảnh: Reuters
Nhật Bản chỉ mới chấm dứt chính sách lãi suất âm đầu năm ngoái, sau 8 năm áp dụng. Đến nay, lãi suất tham chiếu tại đây mới được nâng lên 0,75% - thấp hơn nhiều so với các nước phát triển khác.
BOJ dự báo lạm phát lõi (không tính giá thực phẩm tươi sống) có thể giảm về dưới 2% trong giai đoạn tháng 4-9/2026. Nguyên nhân là giá thực phẩm tăng chậm lại và chính phủ có chính sách kiểm soát giá cả.
Dù vậy, việc lãi suất tăng sẽ gây thêm sức ép lên nền kinh tế Nhật Bản. Số liệu điều chỉnh cho thấy GDP nước này giảm 2,3% trong quý III so với cùng kỳ năm ngoái. Trong thông báo, BOJ cho biết dù nền kinh tế ghi nhận dấu hiệu yếu đi, lợi nhuận doanh nghiệp dự kiến vẫn ở mức cao và các công ty được kỳ vọng tiếp tục tăng lương trong 2026.
Đợt nâng lãi suất này cũng diễn ra trong bối cảnh lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản lên mức cao nhất nhiều thập kỷ, làm tăng rủi ro chi phí vay cao hơn và tạo thêm áp lực ngân sách. Nền kinh tế lớn thứ hai châu Á hiện có tỷ lệ nợ công trên GDP cao nhất thế giới, gần 230%, theo số liệu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).
Shigeto Nagai - trưởng bộ phận kinh tế Nhật Bản tại Oxford Economics cho biết trên CNBC tuần trước, BOJ nhiều khả năng tiếp tục tăng lãi suất vào giữa năm 2026, đưa lãi suất cuối chu kỳ lên 1%. Lãi suất cuối chu kỳ (lãi suất trung tính) là mức cân bằng giữa kiểm soát lạm phát và tăng trưởng kinh tế, không khiến nền kinh tế tăng quá nóng hay kìm hãm tăng trưởng.
Hà Thu (theo CNBC, Reuters)
