Hôm 24/10, USTR công bố quyết định khởi động điều tra "các hành vi thương mại không công bằng", tiến hành theo Mục 301 của Đạo luật Thương mại năm 1974. Cơ quan này dẫn lý do Trung Quốc "dường như không tuân thủ" thỏa thuận thương mại "Giai đoạn Một" đã ký kết với Tổng thống Donald Trump năm 2020.
USTR bắt đầu nhận phản hồi công chúng về cuộc điều tra từ ngày 31/10 đến 1/12, và sẽ tổ chức điều trần công khai để thu thập thêm ý kiến vào ngày 16/12.
Đại diện USTR Jamieson Greer tuyên bố việc khởi động cuộc điều tra nhằm "thể hiện quyết tâm của chính quyền Trump trong việc buộc Trung Quốc tuân thủ các cam kết trong Thỏa thuận Giai đoạn Một, bảo vệ nông dân, chủ trang trại, người lao động và nhà sáng tạo Mỹ, cũng như thiết lập một mối quan hệ thương mại cân bằng hơn với Trung Quốc vì lợi ích của người dân Mỹ".
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Nhật Bản năm 2019. Ảnh: Reuters
Phản ứng trước động thái, Bắc Kinh tuyên bố kiên quyết phản đối "các cáo buộc sai sự thật và biện pháp điều tra liên quan" của Washington, cho rằng Mỹ leo thang áp lực kinh tế và các hình thức gây sức ép khác đối với nền kinh tế này.
Người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington khẳng định nước này "đã nghiêm túc thực hiện các nghĩa vụ" trong Thỏa thuận Kinh tế và Thương mại Giai đoạn Một. Đồng thời, nhấn mạnh các hoạt động của nước này còn mang lại lợi ích cho nhà đầu tư toàn cầu, bao gồm cả Mỹ.
Trong thỏa thuận ký nhiệm kỳ đầu của ông Trump, Bắc Kinh cam kết tăng mua hàng hóa nông sản, công nghiệp, năng lượng và dịch vụ Mỹ thêm 200 tỷ USD mỗi năm trong ít nhất hai năm. Tuy nhiên, họ không đạt được mục tiêu, viện dẫn Covid-19 bùng phát vào thời điểm ký kết tháng 1/2020.
USTR còn cho rằng Trung Quốc dường như không thực hiện các cam kết thay đổi chính sách về bảo vệ sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ, nông nghiệp và dịch vụ tài chính. Đây là những lý do khiến ông Trump áp thuế lên hàng nhập khẩu nước này trong nhiệm kỳ đầu.
Cuộc điều tra mới có khả năng mang đến cho ông Trump cơ sở pháp lý để tăng thuế đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, trong trường hợp Tòa án Tối cao Mỹ hủy bỏ các mức thuế được áp dụng theo Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA). Tòa sẽ nghe tranh luận về vụ kiện liên quan đến thuế IEEPA – hiện ở mức khoảng 30% đối với hàng Trung Quốc – vào 5/11.
Phiên An (theo Reuters)
