Thông tin được ông Liu Zongchang, Tổng giám đốc luân phiên Foxconn Industrial Internet (FII) - thuộc Foxconn, tiết lộ tại tọa đàm "Sản xuất thông minh và Chuỗi cung ứng toàn cầu" ngày 26/11, thuộc Diễn đàn Kinh tế mùa thu năm 2025.
Foxconn là nhà dịch vụ sản xuất điện tử lớn nhất thế giới, được biết đến nhiều với vai trò đối tác của Apple. Tập đoàn bắt đầu hoạt động tại Việt Nam từ 2007, với hàng tỷ vốn đầu tư rót vào hàng loạt nhà máy tập trung ở các tỉnh phía Bắc.
"Năm nay, doanh thu của chúng tôi tại Việt Nam tăng 83% nhưng thực tế, tổng số nhân viên ở đây chỉ tăng 20%", ông Liu cho biết.
Theo ông Liu, Foxconn chia hoạt động sản xuất thành 3 nhóm: tích hợp hệ thống hoặc lắp ráp đơn thuần, module, linh kiện. Về tổng thể, các nhóm sản phẩm ra đời trong các nhà máy thông minh, ứng dụng tự động hóa và số hóa cao.
Ông Liu Zongchang, Tổng giám đốc luân phiên Foxconn Industrial Internet (FII) tại phiên tọa đàm sáng 26/11. Ảnh ban tổ chức
Tự động hóa mạnh mẽ giúp sản lượng trên đầu người tăng cao, nhất là trong quy trình nhóm sản phẩm module. "Năng suất mỗi lao động tại Việt Nam đã tăng hơn 50% trong vài năm gần đây", ông cho biết.
Đồng thời, với nhóm sản phẩm tích hợp hệ thống và lắp ráp, vòng quay hàng tồn kho được tối ưu hóa mạnh. "Lấy Việt Nam làm ví dụ, chúng tôi ứng dụng các giải pháp số như lập kế hoạch nâng cao và kết nối - đồng bộ hóa với nhà cung cấp. Nhờ đó, số ngày tồn kho giảm hơn 35%, giúp tiết kiệm đáng kể chi phí", ông nêu.
Tổng giám đốc FII đánh giá tự động hóa và số hóa giúp các nhà máy mới của tập đoàn có thể nhanh chóng đạt hiệu suất tương đương các nhà máy lâu năm. Hiện nhà máy Hữu Nghị 2 của tập đoàn tại Khu công nghiệp Quang Châu (Bắc Ninh) là cơ sở duy nhất tại Việt Nam được công nhận là "Nhà máy Thông minh Tiên phong" (Lighthouse Factory) của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF).
Theo WEF, Lighthouse Factory là mô hình nhà máy nhờ ứng dụng công nghệ đột phá của cách mạng công nghiệp 4.0 để nâng cao năng suất và tối ưu hóa doanh thu. Toàn cầu đang có 201 nhà máy thuộc mạng lưới Lighthouse Factory.
Ông Trần Anh Tú, Phó cục trưởng Cục Công nghiệp Công nghệ thông tin, Bộ Khoa học và công nghệ, nhận định việc ứng dụng công nghệ công nghiệp 4.0 đã không còn thử nghiệm mà đã triển khai quy mô lớn trong doanh nghiệp. "Dù Việt Nam mới chỉ có một Lighthouse của Foxconn, đây là tín hiệu tích cực, khuyến khích doanh nghiệp Việt Nam học hỏi", ông Tú nhận định.
Theo ông Tú, để nhân rộng sản xuất thông minh tại Việt Nam trong bối cảnh đa phần doanh nghiệp là vừa và nhỏ (SME), không thể đi thẳng vào AI, tự động hóa một cách toàn diện mà cần lộ trình phù hợp với từng loại hình doanh nghiệp.
"Chúng ta có thể đi từng bước nhỏ, đi từ số hóa dữ liệu, tiến tới tự động hóa và sau đó mới đưa AI, IoT, Big Data vào tự động hóa toàn diện nhà máy như Foxconn", ông nhận định. Đồng thời, hỗ trợ doanh nghiệp bằng cách hoàn thiện hành lang pháp lý, tiêu chuẩn hóa công nghệ, đào tạo, kết nối chuyên gia.
Đồng quan điểm, bà Nguyễn Dạ Quyên, Đồng Lãnh đạo Trung tâm Sản xuất Thông minh và Chuỗi cung ứng toàn cầu của HCMC C4IR cho biết khoảng 60% SME mới ở giai đoạn đầu quá trình số hóa. Nút thắt cổ chai là sự sẵn sàng về dữ liệu, chứ không phải thiết bị.
"Dữ liệu vẫn còn phân mảnh trong các hệ thống khác nhau và thường được lưu trữ trong bảng tính, với Excel vẫn là 'vua' ở Việt Nam", bà Quyên nói. Điều này khiến các công ty khó có được một nguồn thông tin duy nhất đáng tin cậy.
Nhiều SME tin AI hữu ích nhưng không rõ bắt đầu từ đâu, chưa kể tài chính hạn hẹp. Do đó, để mở rộng quy mô sản xuất thông minh, cần có nền tảng dữ liệu mạnh mẽ hơn, chuyên môn dễ tiếp cận và lộ trình tài chính thiết thực cho doanh nghiệp, theo chuyên gia HCMC C4IR.
Phó chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Dũng nhận định Việt Nam nói chung và TP HCM nói riêng đang trở thành trung tâm sản xuất quan trọng, tin cậy trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, thách thức là ngành sản xuất phần lớn gia công, lắp ráp, giá trị gia tăng thấp; năng suất lao động chưa cao, áp lực xanh hóa.
Giải quyết các vấn đề trên cần nhà máy thông minh. Theo ông Dũng, hướng đi này giúp tối ưu hóa vận hành, giảm chi phí, minh bạch xuất xứ, kiểm soát và giảm thiểu phát thải carbon để hiện thực hóa mục tiêu sản xuất xanh. "Chúng ta không thể tiếp tục cạnh tranh bằng lợi thế cũ. Đã đến lúc phải nâng cao năng suất, làm chủ công nghệ và chuyển đổi mô hình sản xuất", ông nói.
Diễn đàn Kinh tế mùa Thu do UBND TP HCM chỉ đạo, Trung tâm Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (HCMC C4IR) chủ trì, phối hợp cùng các cơ quan, bộ ngành và WEF tổ chức. Sự kiện quy tụ 7 đoàn tổ chức quốc tế, 10 trung tâm Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4 (C4IR) toàn cầu, 6 tập đoàn đa quốc gia, đại diện các nước và 500 doanh nghiệp trong nước.
Viễn Thông
