Báo cáo mới đây của FiinGroup cho thấy trong tháng 8, giá trị trái phiếu doanh nghiệp mua lại trước hạn đạt 45.800 tỷ đồng, tăng 84% so với tháng trước và gấp đôi so với cùng kỳ 2024. Đây là tháng ghi nhận giá trị cao thứ hai trong năm nay, chỉ sau tháng 6.
Ở các đợt cao điểm trước đó, ngân hàng dẫn dắt làn sóng mua lại trái phiếu trước hạn. Riêng đỉnh hồi tháng 6, nhóm này chiếm tới 86% giá trị. Tuy nhiên trong tháng 8, nhóm phi ngân hàng tăng đột biến khi mua lại trước hạn khoảng 19.000 tỷ đồng trái phiếu, gấp gần 5 lần tháng 7 và đạt mức cao nhất từ đầu năm tới nay.
Trong đó, các doanh nghiệp bất động sản ghi nhận ở mức 7.500 tỷ đồng, gấp 3 lần so với tháng 7. Nổi bật là Phú Long (2.000 tỷ), Luxury Living (1.600 tỷ) và Hoàng Trường (1.400 tỷ đồng).
Lũy kế 8 tháng, các doanh nghiệp địa ốc đã mua lại hơn 42.500 tỷ đồng, tăng 47% so với cùng kỳ năm trước. Dẫn đầu là Novaland với 6.700 tỷ đồng. Ngoài ra, nhóm du lịch và giải trí cũng ghi nhận quy mô mua lại gần 6.600 tỷ đồng, chủ yếu từ Cáp treo Bà Nà (3.100 tỷ) và Hưng Thịnh Quy Nhơn (2.500 tỷ đồng).
Các doanh nghiệp bất động sản tích cực mua lại trái phiếu trước hạn. Đồ họa: FiinGroup
Trong khi các nhà băng mua lại trái phiếu trước hạn để quản trị bảng cân đối và đảm bảo an toàn vốn, khảo sát của VnExpress cho thấy nhiều doanh nghiệp địa ốc có động thái trên chưa hẳn do sức khỏe tài chính đã phục hồi.
Một số công ty chọn cách phát hành mới để lấy tiền trả nợ cũ nhằm giảm gánh nặng lãi vay và tiền phạt chậm trả. Biện pháp này giúp doanh nghiệp gia hạn thời hạn trả nợ, chuyển đổi các khoản nợ phải trả ngắn hạn thành các nghĩa vụ dài hạn hơn. Nếu doanh nghiệp có thể phát hành trái phiếu mới với lãi suất thấp hơn so với các khoản nợ cũ, họ có thể giảm chi phí lãi vay đáng kể.
Ngoài chủ động, không ít công ty vào tình thế bị động khi mua lại trái phiếu trước hạn. Một số doanh nghiệp vì tài sản bảo đảm bị giảm giá dưới mức quy định theo văn kiện trái phiếu đưa ra trước đó, đành bắt buộc mua lại. Ngoài ra, thị trường cũng có trường hợp bắt buộc mua lại vì đã chậm thanh toán tiền lãi nhiều kỳ. Với nhóm này, động thái trên có thể gây ảnh hưởng tới dòng tiền trong bối cảnh sức khỏe nhiều doanh nghiệp chưa phục hồi triệt để, từ đó làm ảnh hưởng khả năng triển khai và bàn giao dự án trong tương lai.
Nhân viên đang kiểm đếm tiền tại phòng giao dịch của một ngân hàng ở Hà Nội. Ảnh: Giang Huy
Báo cáo của FiinGroup cũng cho thấy trong những tháng cuối năm, áp lực trả nợ trái phiếu hạ nhiệt hơn hẳn. Dữ liệu cập nhật đến ngày 16/9 cho thấy các doanh nghiệp đã thanh toán tổng cộng 166.900 tỷ đồng tiền gốc và lãi trái phiếu tính từ đầu năm, tương đương 64% dòng tiền phải trả cho cả năm 2025. Trong tháng 10, dòng tiền phải trả dự kiến chỉ còn khoảng 21.700 tỷ đồng, thấp hơn nhiều so với các tháng cao điểm trước đó.
Riêng bất động sản, nhóm này có khoảng 6.800 tỷ đồng trái phiếu đến hạn trong tháng 10, giảm 22% so với tháng 9. Một số doanh nghiệp có khối lượng lớn trái phiếu đáo hạn trong tháng 10 bao gồm Vinhomes (3.500 tỷ), Phú Mỹ Hưng (1.900 tỷ) và Bất động sản Thế Kỷ (650 tỷ đồng).
Xét trong 4 tháng cuối năm, dòng tiền gốc đến hạn của nhóm bất động sản khoảng 30.000 tỷ đồng. Dự kiến trong nửa đầu năm 2026, các doanh nghiệp này tiếp tục cần 57.700 tỷ đồng để trả nợ trái phiếu. Những con số trên cho thấy áp lực tài chính tuy hạ bớt nhưng vẫn còn là gánh nặng cho các doanh nghiệp địa ốc.
Tất Đạt
