Theo Lingua Language Center, ngôn ngữ được sử dụng nhiều nhất trên thế giới như tiếng mẹ đẻ tính đến năm 2022 là tiếng Trung Quốc, với khoảng 918 triệu người sử dụng. Tiếp sau là tiếng Tây Ban Nha với gần nửa tỷ người. Tiếng Anh xếp thứ 3 với khoảng 379 triệu người nói như ngôn ngữ mẹ đẻ, song đây lại là ngôn ngữ được sử dụng bởi 1,5 tỷ người như ngoại ngữ hai và cũng chính là thứ tiếng có số người sử dụng đông nhất thế giới.
Câu hỏi được đặt ra là ngôn ngữ nào có mức độ ảnh hưởng và tầm quan trọng nhất hiện nay và trong tương lai? Số lượng người nói ngôn ngữ như tiếng mẹ đẻ có phải là tiêu chí quyết định? Rõ ràng câu trả lời không phải là vậy!
Để phản ánh rõ mức độ quyền lực của ngôn ngữ, Tiến sĩ Kai L. Chan - thành viên xuất sắc tại INSEAD, đồng thời cũng là giảng viên tại Đại học Toronto và Concordia, đã thực hiện một cuộc nghiên cứu mang tên The Power Language Index (Chỉ số ngôn ngữ quyền lực, viết tắt PLI).
Trải qua một quá trình dài, ông kết luận rằng tiếng Anh vẫn sẽ được xem là ngôn ngữ quyền lực nhất. Các vị trí tiếp theo thuộc về tiếng Trung - Mandarin (theo từ điển Cambridge, Mandarin là ngôn ngữ chính thức của Trung Quốc) và tiếng Pháp. Dưới đây là bảng số liệu chi tiết:
10 ngôn ngữ quyền lực nhất thế giới hiện nay
Bảng trên là danh sách 10 ngôn ngữ quyền lực nhất thế giới cùng với thứ hạng tương ứng của chúng liên quan đến địa lý (geography), kinh tế (economy), giao tiếp (communitication), kiến thức - phương tiện truyền thông (knowledge and media) và ngoại giao (diplpmacy). Điểm số (score) nằm trong khoảng từ 0 - 1. Do đó, những ngôn ngữ nào có điểm càng gần với 1 lại càng phản ánh mức độ quyền lực của ngôn ngữ đó dựa trên việc đo lường mọi khía cạnh.
Cụ thể, một yếu tố cực quan trọng để đánh giá xem ngôn ngữ đó quyền lực hay không là dựa vào sức mạnh kinh tế. Điều đó đúng với trường hợp của Trung Quốc. Đất nước tỷ dân này hiện nay ngày càng chứng minh được vị thế của mình khi trở thành một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới (xét theo tiêu chí PPP - chỉ số cân bằng sức mua). Tương tự, tiếng Nhật và tiếng Đức cũng có kết quả cao ở tiêu chí kinh tế.
Địa lý cũng vô cùng liên quan trong việc đánh giá một ngôn ngữ. Tiếng Tây Ban Nha được sử dụng ở hầu hết các nước Mỹ Latinh; tiếng Pháp được nói ở 3 châu lục và diện tích đất đai của Nga là vô cùng khổng lồ.
Và thực chất ngôn ngữ là phương tiện truyền thông và cách tiêu thụ các phương tiện truyền thông. Điều đó lý giải tại sao tiếng Hindi - ngôn ngữ chính thức của Ấn Độ lại nằm ở vị trí thứ 10 khi quốc gia này dẫn đầu thế giới về số lượng phim truyện được sản xuất ra.
Ảnh minh họa: The New York Times
Ngôn ngữ cũng là trung tâm của ngoại giao. Có thể thấy, cả 6 ngôn ngữ có xếp hạng cao nhất theo kết quả PLI 2016 cũng chính là 6 ngôn ngữ chính thức của Liên Hiệp Quốc. Lý giải cặn kẽ hơn, tiếng Anh là ngôn ngữ giúp chúng ta làm việc với hầu hết các tổ chức quốc tế, là ngôn ngữ chính thức của 3 quốc gia thuộc nhóm G7 (Mỹ, Anh và Canada).
Tương tự, tiếng Pháp xếp hạng 3 trong top những ngôn ngữ quyền lực. Theo Berlitz, hiện trên thế giới có 321 triệu người nói tiếng Pháp vào năm 2022, và đây cũng là ngôn ngữ được sử dụng rộng rãi trong các tổ chức quốc tế (Liên minh châu Âu, Tòa án Quốc tế, Liên Hợp Quốc, UNESCO…) - lí giải cho vị thế số 1 của ngôn ngữ này ở hạng mục ngoại giao.
Mặc dù tiếng Anh hiện là ngôn ngữ "thống trị" về mức độ quyền lực, nhưng một ngày nào đó liệu rằng nó có bị thay thế bởi một thứ ngôn ngữ nào khác không? Trước thắc mắc này, PLI cũng đưa ra dự báo về top những ngôn ngữ phổ biến và quyền lực nhất vào năm 2050.
Top 10 ngôn ngữ phổ biến nhất vào năm 2050 theo dự báo của The Power Language Index
Vị trí top 10 ngôn ngữ quyền lực nhất trong năm 2050 so với hiện nay theo dự báo của PLI cũng không khác biệt là bao. Tiếng Anh vẫn giữ thế "thượng phong" của mình với 0,877 điểm và tiếng Trung (Mandarin) ở nằm ở vị trí thứ 2 với 0,515 điểm.
Đến năm 2050, tiếng Tây Ban Nha tráo đổi vị trị với tiếng Pháp khi trở thành ngôn ngữ quyền lực thứ 3 thế giới. Tiếng Pháp xếp ở vị trí thứ 4. Những thứ hạng còn lại thuộc về tiếng Ả Rập - vị trí thứ 5, tiếng Nga - vị trí thứ 6, tiếng Đức - vị trí thứ 7, tiếng Bồ Đào Nha - vị trí thứ 8, tiếng Hindi - vị trí thứ 9 và tiếng Nhật là ngôn ngữ đứng cuối trong top 10 ngôn ngữ quyền lực nhất tính đến năm 2050.
Tổng hợp
