Đây là đề cử "Từ của năm" 2025, do Nhà xuất bản Đại học Oxford công bố vài ngày trước.
Rage bait được ghép từ rage (cơn thịnh nộ) và bait (mồi nhử). Từ này chỉ những nội dung được cố tình tạo ra để chọc tức, khiêu khích hoặc xúc phạm người xem, khiến họ nổi giận. Mục đích chính là kéo thêm lượt xem hoặc tương tác cho trang web hay tài khoản mạng xã hội.
Theo Oxford, cụm từ này xuất hiện nhiều gấp ba lần trong năm nay. Điều này cho thấy công chúng ngày càng nhận thức được các thuật toán mạng xã hội ưu ái nội dung gây sốc, kích động cảm xúc và kéo mọi người vào tranh cãi chỉ để tăng tương tác.
Trong khi đó, aura farming chỉ việc một người xây dựng hình tượng lôi cuốn, toát ra thần thái tự tin, ngầu hoặc bí ẩn một cách tinh tế. Cụm từ này được ghép từ aura (hào quang, khí chất) và farming (canh tác, trồng trọt).
Xuất hiện lần đầu vào 2023, "aura farming" bùng nổ hồi tháng 7 khi hàng triệu người dùng mạng xã hội bắt chước điệu nhảy gây bão và thần thái tự tin của cậu bé Rayyan Arkan Dikha người Indonesia. Nó phản ánh một xu thế trong thời đại xây dựng thương hiệu cá nhân, khi sự hấp dẫn không còn là bẩm sinh mà là kỹ năng được trau dồi một cách có ý thức.
Rayyan Arkan Dikha gây bão vì thần thái "cool ngầu" khi nhảy trên một con thuyền đua. Video: greenscreens4memes
Từ còn lại, biohack, ghép từ tiền tố bio (sinh học) và động từ hack (tối ưu thứ gì đó bằng giải pháp phi truyền thống), có nghĩa là thay đổi lối sống, chế độ ăn uống và tập luyện, hoặc dùng thuốc, thực phẩm bổ sung, thiết bị công nghệ để kìm hãm/đảo ngược lão hóa.
"Biohack" trở nên phổ biến khi ngày càng nhiều người, đặc biệt là giới giàu có và quyền lực, tìm cách tăng "hiệu suất cơ thể", làm chậm quá trình lão hóa. Từ này được dùng nhiều gấp đôi trong năm qua, cho thấy xã hội ngày càng say mê các giải pháp sinh học và công nghệ để "né" bệnh tật, tuổi già, thậm chí cả cái chết.
Hàng năm kể từ 2004, Oxford công bố "Từ của năm", mà nhà xuất bản này cho là phản ánh sự thay đổi về văn hóa, xu hướng và cảm xúc của mọi người trên thế giới. Các nhà từ điển học tìm ra chúng bằng cách sử dụng tập hợp dữ liệu ngôn ngữ viết và nói.
Với 2025, Oxford nhận định đây là năm đánh dấu sự chuyển mình của nhân loại, khi công nghệ và trí tuệ nhân tạo ngày càng gắn liền với cuộc sống thường nhật của con người. Cả ba từ được đề cử năm nay đều đã lan truyền mạnh trên các trang mạng xã hội như Tiktok, X (Twitter), Facebook, Instagram,...
Năm ngoái, Từ của năm là "brain rot" - chỉ sự suy giảm về trí tuệ của một người vì tiêu thụ quá nhiều nội dung trực tuyến "tầm phào", không có ý nghĩa.
Khánh Linh
