"Chỉ cần có con, có nhau... là đủ để sống yên ổn cả đời rồi."
Câu nói ấy của anh Phạm Anh Quang – người cha đồng hành cùng cậu con trai tự kỷ đi qua 63 tỉnh thành – đã khiến hàng triệu người xem không khỏi rưng rưng trong chương trình Cha Con Vạn Dặm phát sóng trên VTV3.
Hành trình ấy không đo bằng cây số. Nó được tính bằng những giọt mồ hôi, nước mắt, những phút chờ đợi kiên nhẫn, và cả niềm tin không điều kiện dành cho một đứa trẻ đặc biệt.
Một hành trình không bình thường nhưng đầy nhân văn
Anh Quang là một quân nhân. Con trai anh – bé Nhật Minh, 9 tuổi – được chẩn đoán rối loạn phổ tự kỷ từ năm 3 tuổi. Khi ấy, gia đình bắt đầu hành trình tìm kiếm những phương pháp giúp con phát triển, hòa nhập, và quan trọng nhất là được sống hạnh phúc theo cách của riêng mình.
Không ở yên trong vùng an toàn, anh Quang quyết định đưa con đi khắp 63 tỉnh thành. Họ không đi để du lịch, mà đi để chữa lành, để tập quen dần với thế giới bên ngoài, để mỗi ngày một chút, Minh có thể cười nhiều hơn và sợ hãi ít đi.
Tại hồ Thác Bà – Yên Bái, hai bố con trồng dưa, làm rọ bắt tôm, học văn hóa dân tộc Cao Lan. Với một đứa trẻ bình thường, những trải nghiệm này là vui chơi. Nhưng với Minh – một em bé nhạy cảm trước mọi âm thanh, màu sắc và người lạ – đó là những thử thách thật sự. Có lúc con chỉ hợp tác được vài phút rồi bỏ ngang. Có lúc hét lên, đập phá vì quá tải. Nhưng cũng có khi con đan rọ say mê cả buổi sáng – vì "nó giống như lắp lego" – niềm đam mê của riêng con.
Cách yêu không phải bằng lý lẽ, mà bằng thấu hiểu
Anh Quang không dùng kỷ luật để "dạy con vào khuôn". Anh dùng sự kiên trì để đồng hành, và những "mẹo nhỏ" đầy yêu thương để tạo ra nhịp cầu kết nối. Anh luôn cho con nghỉ ngơi giữa chừng để lấy lại năng lượng, nhẹ nhàng nhắc lại những thỏa thuận riêng như "nhớ là mình đã đồng ý thử rồi nhé". Mỗi thử thách được chia nhỏ – ví dụ chỉ tưới một luống dưa rồi nghỉ – để con không bị quá tải. Trong mọi tình huống, anh chưa từng trách mắng con, mà chỉ thủ thỉ trò chuyện, nhắc lại những mục tiêu nhỏ bằng giọng nói nhẹ nhàng, thân quen.
Những phương pháp ấy nghe tưởng đơn giản, nhưng khi được lặp đi lặp lại bằng tình yêu thương đủ lớn, chúng dần tạo nên sự thay đổi. Không ồn ào, không kỳ vọng phi thực tế, anh chọn cách đồng hành chậm rãi, để con có thể là chính mình – mà vẫn được ôm trọn trong vòng tay yêu thương của bố.
Khi tình cha là ngọn đèn dẫn đường
Khoảnh khắc chạm đến trái tim người xem là khi anh Quang được hỏi về tương lai của con. Anh đã nói một câu không hoa mỹ, nhưng đầy cảm xúc: "Nếu một ngày nào đó Nhật Minh trưởng thành mà cuộc sống quá đỗi chật vật… thì mình sẽ bỏ lại hết tất cả, dắt con lên một vùng núi yên bình, sống như người xưa từng sống. Chỉ cần có con, có nhau... là đủ để sống yên ổn cả đời rồi".
Câu nói ấy như một bản tuyên ngôn lặng lẽ nhưng mãnh liệt về một kiểu làm cha – không cần con trở thành "bình thường", chỉ cần con được sống hạnh phúc. Đó là tình yêu không cần điều kiện, không đặt ra chuẩn mực, không ép buộc phải giống ai cả.
Hiện tại, Nhật Minh đã có những tiến bộ đáng kể: Con có thể cảm ơn người khác rõ ràng, tự tin hơn trong các hoạt động cộng đồng, và đặc biệt vẫn đam mê với những mô hình lego phức tạp. Với anh Quang, thế là đủ. "Chỉ cần con cười – là đủ rồi", anh nói bằng ánh mắt dịu dàng và giọng nói chứa đựng cả một hành trình yêu thương bền bỉ.
Sau chương trình, hàng ngàn lời chia sẻ từ cộng đồng đã gửi về: "Tôi cũng có con tự kỷ nên hiểu cảm xúc của anh", "Chỉ mong được đổi tuổi thọ để con được khỏe mạnh như bạn bè", hay "Bạn thật tuyệt vời – con thật may mắn khi có bố như vậy"… Những dòng bình luận ấy không chỉ là sự đồng cảm. Đó còn là sự nối kết, lan tỏa của một hành trình đầy nhân văn, và một thông điệp giản dị: Hạnh phúc không nằm ở đích đến, mà ở mỗi bước chân có tình yêu song hành.
