Trong vụ thắng kiện đòi PSG thanh toán các khoản lương thưởng còn nợ hôm 16/12, Kylian Mbappe sẽ nhận về gần 71 triệu USD, trong đó có một khoản chi hơn 1,7 triệu USD dưới tên gọi "thưởng đạo đức".
Bóng đá Anh không tồn tại khái niệm về khoản "thưởng đạo đức", hay điều khoản cư xử. Nhưng ở Pháp, đây là một phần bình thường trong hợp đồng giữa các cầu thủ bóng đá hay các VĐV chuyên nghiệp với CLB chủ quản.
Khoản "thưởng đạo đức" này từng gây xôn xao dư luận châu Âu vào thời điểm nhật báo Tây Ban Nha El Mundo tiết lộ chi tiết hợp đồng của Neymar tại PSG năm 2017. Bấy giờ, hợp đồng của siêu sao Brazil có quy định khoản thưởng đạo đức hàng tháng lên đến 643.000 USD.
Messi, Neymar và Mbappe chia vui với người hâm mộ sau một trận thắng của PSG năm 2021. Ảnh: AFP
Riêng trong trường hợp của Mbappe, khoản này trị giá 592.000 USD mỗi tháng. Và với vụ kiện đòi PSG thanh toán đầy đủ các khoản nợ lương thưởng còn thiếu trong các tháng 4, 5, và 6/2024, tổng khoản thưởng đạo đức mà thủ quân tuyển Pháp sẽ được nhận là hơn 1,7 triệu USD.
Để so sánh, điều khoản thưởng đạo đức mà Mbappe ký với PSG quy định không khác so với hợp đồng của Neymar trước đây. Báo El Mundo từng chỉ ra những yêu cầu mà CLB chủ sân Parc des Princes từng quy định đối với tiền đạo hiện đang khoác áo Santos, là phải tỏ ra "lịch sự, thân thiện và hết lòng đáp ứng nguyện vọng chính đáng của người hâm mộ". Neymar bấy giờ cũng được kỳ vọng "chào hỏi các CĐV trước và sau mỗi trận đấu".
Trong bóng đá Anh, các CLB có thể phạt cầu thủ tối đa hai tuần lương nếu vi phạm kỷ luật. Nhưng luật pháp tại Pháp lại cấm khấu trừ bất kỳ khoản nào từ lương của người lao động. Do đó, các CLB thể thao của xứ lục lăng tách một phần nhỏ lương làm khoản thưởng đạo đức. Lương cơ bản cộng với khoản thưởng đạo đức này thực chất chính là tổng lương được nhận của cầu thủ.
Năm 2021, một số báo ở châu Âu cho rằng Neymar được nhận thêm tiền từ PSG vì vỗ tay cảm ơn các CĐV, nhưng chính bản chất của khoản thưởng đạo đức cho thấy một bức tranh khác. Ngôi sao 33 tuổi được yêu cầu cư xử có trách nhiệm với nhà tài trợ và các trọng tài. Anh cũng phải có mặt đúng giờ trong các buổi tập và đương nhiên bị cấm mọi hoạt động liên quan đến hành vi cá cược. Về cơ bản, đây là một bộ quy tắc đạo đức thông thường.
"Các CLB rất chú trọng bảo vệ hình ảnh của mình", chuyên gia tài chính bóng đá Kieran Maguire nói trên BBC Sport. "Họ không muốn ai đó nổi giận và chỉ trích CLB, vì vậy họ gọi đây là điều khoản cho hành vi cư xử đúng mực của các cầu thủ".
Những trường hợp tương tự cũng tồn tại ở các môn thể thao khác như golf hay đua xe đạp. Hợp đồng của Tiger Woods hay Lance Armstrong trước đây đều có điều khoản đạo đức liên quan đến các nhà tài trợ. "Có thể nói, các điều khoản cư xử này khá phổ biến trong thể thao", chuyên gia Maguire kết luận.
Năm 2018, tiền vệ Marco Verratti từng bị PSG giữ lại một phần khoản thưởng đạo đức sau khi anh bị bắt vì lái xe trong tình trạng say rượu. Một cầu thủ PSG khác trong quá khứ là Hatem Ben Arfa cũng mất khoản thưởng này khi không tham gia trại tập huấn giữa mùa của CLB tại Qatar. Năm 2023, Lionel Messi cũng bị PSG phạt trừ khoản tiền thưởng đạo đức, sau chuyến đi không xin phép đến Arab Saudi - hành vi vi phạm kỷ luật của CLB.
Các khoản thưởng hiện chiếm phần lớn trong hợp đồng của giới cầu thủ chuyên nghiệp. Chúng bao gồm thưởng trung thành - được nhận hàng năm vào dịp kỷ niệm gia nhập CLB, quyền sử dụng hình ảnh và thưởng dựa trên bàn thắng.
"Ngày xưa hợp đồng kinh điển giữa Messi và Barca được chốt đơn giản trên một tờ giấy ăn như vật làm tin, nhưng trong bóng đá ngày nay, chúng là khoản đầu tư từ nhiều bên liên quan", Maguire phân tích. "Chúng ta có CLB, người đại diện, công ty quản lý và cầu thủ. Thường còn có cả công ty quyền sở hữu trí tuệ của cầu thủ".
"Tôi từng xem qua một số hợp đồng của nhóm Big 6 ở Ngoại hạng Anh, và ở đó có mức tăng lương 25% nếu giúp đội bóng tham gia Champions League. Những cầu thủ hàng đầu thế giới có nhu cầu cao đến mức họ có thể kiếm thêm nhiều từ quyền hình ảnh, lên đến 60% lương cơ bản và cộng thêm 40% số đó", chuyên gia này kết luận.
|
Điều khoản đạo đức của Neymar tại PSG - Không bình luận tiêu cực về CLB. - Không bình luận bất lợi về lựa chọn chiến thuật của HLV. - Không tuyên truyền chính trị hoặc tôn giáo. - Lịch sự, thân thiện và hết lòng đáp ứng nguyện vọng chính đáng của người hâm mộ. - Hành vi mẫu mực với đối tác, đối thủ, trọng tài và đại biểu. - Tuân thủ lịch thi đấu quốc tế của FIFA. - Không đặt cược, chơi cá cược hoặc đánh bạc liên quan đến bóng đá hoặc bóng ném. - Đúng giờ trong tất cả buổi tập. - Không có các hoạt động trên mạng xã hội có thể gây tổn hại cho CLB. - Tuân thủ nghĩa vụ với Nike, các đối tác của PSG. - Tuân thủ quy định thuế. |
Hoàng Thông (theo BBC)
