Hậu trường 81 ngày quay phim 'Mưa đỏ'

Tác phẩm do nhà văn Chu Lai viết kịch bản, đi theo diễn biến chiến dịch bảo vệ thành cổ Quảng Trị, càng về sau càng dữ dội. Phim ghi hình từ ngày 2/11/2024 và đóng máy ngày 21/1/2025, tổng số 81 ngày, trùng với thời gian lực lượng quân giải phóng miền Nam Việt Nam chiến đấu bảo vệ thành cổ năm 1972. Nhà văn gửi bản thảo cho Điện ảnh Quân đội Nhân dân từ năm 2012 nhưng đến năm 2023, hãng mới được phê duyệt dự án và có tiềm lực thực hiện phim.

Êkíp từng khảo sát địa điểm ở hơn 10 tỉnh thành, trong đó có khu vực Đồng Mô và Sơn Tây, Hà Nội, để xây dựng phim trường. Họ lên phương án đào một khúc sông dài khoảng 500 m, nhưng không khả thi do thời điểm ấy, miền Bắc không đủ mưa, nước. Cuối cùng, đoàn quyết định xây dựng phim trường rộng 50 ha bên bờ sông Thạch Hãn, nơi diễn ra trận chiến bảo vệ thành cổ năm xưa.

Họ giải phóng mặt bằng trồng hoa màu của các hộ nông dân, sau đó rà phá bom. Họa sĩ Việt Hưng mất 15 tháng lên ý tưởng xây dựng phim trường, thiết kế bản vẽ tay và dựng 3D, làm sa bàn. Bối cảnh thành cổ được xây mới hoàn toàn, nhưng từng bị bão Yagi cuốn trôi một số phần. Đoàn phim phải xây dựng lại, khiến thời điểm bấm máy diễn ra muộn hơn so với dự kiến.

Diễn viên Phương Nam (đóng vai Tạ) trong "Mưa đỏ". Ảnh: Đoàn phim cung cấp

Phim có nhiều chi tiết mỹ thuật được dụng công. Chẳng hạn, để quay cảnh các tân binh lên đường chiến đấu, chia tay thân nhân ở bến tàu, êkíp mượn sáu toa tàu cũ từ Tổng công ty đường sắt Việt Nam. Bối cảnh sân bay Tà Cơn cũng được phục dựng, do sân bay cũ giờ chỉ còn là di tích. Đoàn vận chuyển 500 cây đến phim trường thành cổ và 50 cây đến Đại lộ Kinh Hoàng, sau đó tạo các hiệu ứng bị phá hủy bằng pháo. Với bối cảnh hầm phẫu thuật, đội thiết kế xây mới, tạo các vết nứt, màu thời gian, chăm chút các chi tiết nhỏ như rễ cây ăn ngang, rêu bám trên bờ tường.

Để có hình ảnh các vũ khí, khí tài đúng với tư liệu lịch sử, đội thiết kế tìm lại từng mã số, huy hiệu của các đơn vị vũ trang. Một số loại xe, như thiết giáp M113 của Mỹ không còn hoạt động, khiến họ mất nhiều thời gian, công sức dựng lại.

Bối cảnh hầm phẫu thuật phim 'Mưa đỏ'

Theo nhà quay phim Lý Thái Dũng, giám đốc hình ảnh, bản dựng đầu tiên (first cut) dài khoảng hai tiếng, có 2.500 cảnh. Bản chiếu cuối cùng dài 124 phút, với 2.100 cảnh. Các cảnh cần sự phối hợp của nhiều bộ phận, từ âm thanh, ánh sáng, tạo khói lửa, quay phim. Các diễn viên tập trung cao độ, nghe khẩu lệnh chính xác của đạo diễn.

Thiết bị sẵn có của Điện ảnh Quân đội Nhân dân chủ yếu phục vụ việc sản xuất phim tài liệu, vì thế, êkíp thuê thêm một số máy móc từ HK Film. Các cảnh thông thường cần khoảng hai, ba máy quay nhưng với những đại cảnh hành động quy mô lớn, số lượng tối đa là bảy máy.

Chẳng hạn, với phân đoạn vượt sông đêm, giám đốc hình ảnh bố trí hai máy chính neo vào xà lan, một máy nhúng xuống nước để tạo góc nhìn từ người lính đang bơi, hai máy quay trên bờ, hai máy nhỏ được gắn vào người lính hoặc thuyền trên mặt nước, một flycam. Flycam cũng được tận dụng trong cảnh gần kết, khi nhân vật Cường đứng bên người yêu, bên trên là ánh trăng sáng, dưới mặt đất là bom đạn.

Hậu trường cảnh các chiến sĩ vượt sông Thạch Hãn

Do dòng Thạch Hãn sâu, nước siết, khi vượt sông, mỗi diễn viên được một, hai chiến sĩ đặc công bơi kèm, tránh sự cố. Đoàn phim được lực lượng Công binh Quân khu 4 hỗ trợ cho mượn bốn xà lan khổng lồ đặt dưới lòng sông.

Trong một số cảnh cháy nổ, họ dùng kính cường lực chắn để bảo vệ thiết bị. Phim có nhiều cảnh đêm, cần đến các loại đèn công suất lớn, được cần cẩu bắc lên cao.

Khung hình về sự hy sinh của các chiến sĩ được đầu tư, để tạo ra cảnh tượng bi tráng. Chẳng hạn, ở phần cuối phim, một người línhbị điênmuốn chạm vào đồng đội. Khi anh ra đi, đốm sáng bùng lên. Ở cảnh chiến sĩ trẻ nhất Tiểu đội 1 chết trên dòng Thạch Hãn, góc máy dưới nước đặc tả anh chìm xuống, cất tiếng gọi "Mẹ ơi".

Nhiều ngày, đoàn phim làm việc từ 17h đến 6h sáng hôm sau. Do tính chất dòng phim chiến tranh, nhiều người cảm lạnh, bị chuột rút khi bơi sông, xây xước. Đội hậu cần luôn chuẩn bị các phương án hỗ trợ kịp thời, chế độ dinh dưỡng tốt, để đảm bảo sức khỏe các thành viên.

Hậu trường một cảnh nổ cây trong phim 'Mưa đỏ'

Hậu trường một cảnh nổ cây trong phim "Mưa đỏ". Video: Hà Thu

Đạo diễn Đặng Thái Huyền cho biết êkíp đã dồn 200% sức lực làm phim nên không hối tiếc. Các diễn viên ghi hình trong điều kiện thời tiết lạnh giá vào mùa đông. Trước khi bấm máy, họ sinh hoạt cùng nhau, rèn luyện kỹ năng bắn súng, võ thuật. Dàn nghệ sĩ vào vai các chiến sĩ Tiểu đội 1 đều giảm cân để phù hợp hình ảnh người lính thời "bữa đói bữa no". Diễn viên Phương Nam (vai đội trưởng Tạ) giảm đến 15 kg. Đình Khang (vai Tú) cũng giảm 11 kg, học bơi cấp tốc để đáp ứng vai diễn. Diễn viên Hạ Anh bị ngất khi đứng dưới mưa lạnh và mưa nhân tạo để quay cảnh cô lái đò Hồng ôm balô đợi người yêu trở về.

Nam chính Đỗ Nhật Hoàng (vai Cường) từng bị sốt bốn ngày, khiến lịch trình gián đoạn. Đạo diễn, nhà sản xuấtquay trước một số cảnh không có vai chính, trong lúc chờ diễn viên hồi phục.

Cảnh đánh giáp lá cà cuối phim của Cường và Quang (Steven Nguyễn đóng) quay trong tám đêm. Trong đó, năm đêm là thời điểm cuối năm 2024. Do thời tiết bất lợi, họ quay thêm ba đêm nữa vào năm sau.

Tác phẩm hiện nhận được sự quan tâm từ khán giả, vượt doanh thu 100 tỷ đồng sau ba ngày. Trung bình mỗi ngày Mưa đỏ đạt hơn 4.600 suất chiếu trên toàn quốc, gấp nhiều lần các phim đang chiếu tại rạp. Đây là phim trong nước thứ 10 từ đầu năm đến nay vượt mốc trăm tỷ đồng.

Trailer chính thức phim 'Mưa đỏ'

Hà Thu