Diễn viên Gene Hackman và vợ qua đời tại nhà riêng hôm 26/2, thọ 95 tuổi. Ông là một trong những diễn viên xuất sắc mọi thời, đóng hơn 100 vai trước khi nghỉ hưu năm 2004. Dù không tham gia phim nào trong hai thập niên qua, sự mất mát của ông khiến giới yêu điện ảnh thương tiếc. Dưới đây là các tác phẩm nổi bật làm nên tên tuổi Hackman.
Bonnie and Clyde (1967)

Trailer "Bonnie and Clyde". Video: Movieclips Classic Trailers
Tác phẩm của đạo diễn Arthur Penn dựa trên đời thật của bộ đôi sát thủ Clyde Barrow và Bonnie Parker, được đánh giá cao về tính hiện thực, bạo lực.
Gene Hackman đảm nhận vai phụ Buck, anh ruột của Clyde. Tạp chí Time nhận xét màn trình diễn của ông "mạnh mẽ, đầy sắc thái, nhưng lặng lẽ đến đau thương", giúp ông nhận đề cử Oscar đầu tiên. Dù không giành được giải thưởng Viện Hàn lâm, đề cử tạo tiền đề cho những thành công sau này của Hackman.
The French Connection (1971)

Trích đoạn trailer "The French Connection" (1971). Video: 20th Century Fox
Phim do William Friedkin đạo diễn, về hai thám tử cảnh sát thành phố New York (Mỹ) truy đuổi đường dây buôn lậu heroin. Gene Hackman đóng Jimmy Doyle, có tính cách cứng rắn, không khoan nhượng với tội phạm. Màn hóa thân giúp ông đoạt tượng vàng Oscar đầu tiên. Theo Time, ngoài cảnh rượt đuổi ôtô kinh điển, Hackman là yếu tố khiến phân đoạn trở nên sống động. Nhân vật ngồi sau tay lái, va chạm các phương tiện khác, suýt lao vào dòng xe ngược chiều và tránh một phụ nữ đẩy xe nôi. Ánh mắt ông thể hiện cả sự sợ hãi và tàn nhẫn.
Để nhập vai, diễn viên theo sát Eddie Egan - nguyên mẫu của Doyle ngoài đời - nhằm nắm bắt phong cách nhân vật.
The Conversation (1974)

Trailer "The Conversation" (1974). Video: HD Retro Trailers
Trong phim của đạo diễn Francis Ford Coppola, Gene Hackman vào vai Harry Caul, được thuê để nghe lén cuộc hội thoại giữa vợ doanh nhân giàu có và người tình của bà, nhưng dần rơi vào cuộc giằng xé nội tâm khi nghi ngờ họ có thể gặp nguy hiểm. Hackman thể hiện sự căng thẳng và lo lắng khi phải đối mặt hậu quả từ công việc. Ông sử dụng biểu cảm gương mặt, cử chỉ để bộc lộ sự bất ổn trong tâm lý.
Superman (1978)

Trailer "Superman" (1978), Gene Hackman xuất hiện từ giây thứ 28. Video: DC
Phim do Richard Donner chỉ đạo, được xem là tác phẩm điện ảnh xuất sắc về nhân vật siêu anh hùng cùng tên. Christopher Reeve tỏa sáng trong vai chính, còn Gene Hackman thuyết phục khi vào vai phản diện, mang đến hình ảnh Lex Luthor vừa độc ác vừa hài hước. Ông có nhiều câu thoại, biểu cảm dí dỏm nhằm thể hiện sự tự tin và kiêu ngạo của nhân vật.

Tạo hình của Gene Hackman trong phim "Superman". Ảnh: DC/Collider
Reds (1981)

Gene Hackman trong phim "Reds". Ảnh: Paramount Pictures
Dự án của đạo diễn Warren Beatty xoay quanh nhà báo cấp tiến người Mỹ đến Nga để ghi nhận cuộc Cách mạng Tháng Mười. Hackman xuất hiện với thời gian ngắn nhưng đọng nhiều suy ngẫm, đóng vai trò như cộng sự của nhân vật chính. Trong vai Pete Van Wherry, ông bộc lộ sự điềm tĩnh và sâu sắc của người đàn ông có tư tưởng tiến bộ.
Hoosiers (1986)

Trailer "Hoosiers" (1986). Video: MGM Studios
Tác phẩm do David Anspaugh chỉ đạo, Gene Hackman thủ vai huấn luyện viên đội bóng rổ ở thị trấn nhỏ. Phim lấy bối cảnh những năm 1950, sử dụng các môtíp quen thuộc của thể loại thể thao để kể câu chuyện về cách đội bóng vươn lên sau nhiều khó khăn. Dự án gây xúc động khi truyền tải thông điệp vượt khó, tinh thần đồng đội và niềm tin vào bản thân. Gene Hackman mang đến sự cứng rắn, quyết đoán nhưng cũng đầy tình cảm với vai Norman Dale.
Unforgiven (1992)

Trailer "Unforgiven" (1992). Video: Warner Bros.
Unforgiven về đề tài viễn Tây là một trong những dự án nổi tiếng do Clint Eastwood đạo diễn kiêm đóng chính. Tác phẩm nhận bốn tượng vàng trên chín đề cử, gồm Phim xuất sắc. Một trong số đó thuộc về Gene Hackman với vai phản diện - cảnh sát trưởng Bill Daggett. Theo Collider, bằng tài năng diễn xuất bậc thầy, ông biến nhân vật trở nên chân thực. Màn trình diễn góp phần khẳng định vị thế của Hackman, đưa Unforgiven thành một trong những bộ phim đáng nhớ nhất của ông.
Crimson Tide (1995)

Denzel Washington và Gene Hackman trong cảnh kết phim "Crimson Tide" (1995). Video: Hollywood Pictures
Tác phẩm của đạo diễn Tony Scott xoay quanh căng thẳng giữa sĩ quan chỉ huy Frank Ramsey (Gene Hackman) và sĩ quan điều hành Ron Hunter (Denzel Washington) trên một tàu ngầm hạt nhân của Hải quân Mỹ. Tàu ngầm Alabama nhận được lệnh tấn công Nga. Tuy nhiên, Ramsey nghi ngờ về tính chính xác của lệnh này và quyết định không thực hiện, còn Hunter tin lệnh tấn công là chính xác. Với Denzel Washington và Gene Hackman trong vai chính, tác phẩm tạo nên màn kết hợp lôi cuốn, giữ chân khán giả. Hackman được đánh giá cao khi khắc họa hình ảnh người thuyền trưởng quyết đoán và dày dặn kinh nghiệm.
The Quick and the Dead (1995)

Trailer "The Quick and the Dead" (1995). Video: Sony Pictures
Phim thuộc thể loại viễn Tây của đạo diễn Sam Raimi, xoay quanh Ellen (Sharon Stone) - nữ xạ thủ bí ẩn đến thị trấn Redemption để trả thù Herod (Gene Hackman), kẻ đã giết cha cô. Herod tổ chức một cuộc thi đấu súng tay đôi, thu hút những tay súng khét tiếng từ khắp nơi.
Collider nhận xét nhân vật của Hackman là một trong những vai diễn phản diện thành công của ông, tạo cho người xem cảm giác rùng mình, giúp cốt truyện đơn giản trở nên đáng chú ý. Không chỉ là kẻ ác đơn thuần, Herod mang sự giằng xé nội tâm, khao khát quyền lực và sự kính trọng. Hackman dùng lối diễn bằng ánh mắt, giọng nói để thể hiện uy quyền, giúp khán giả hiểu về con người thật của Herod.
The Royal Tenenbaums (2001)

Gene Hackman trong phim "The Royal Tenenbaums" (2001). Video: Buena Vista Pictures Distribution
Tác phẩm của đạo diễn Wes Anderson kết hợp yếu tố hài hước và bi kịch, xoay quanh một gia đình bị xáo trộn khi cha của họ - Royal Tenenbaum (Gene Hackman) - đột ngột quay về sau nhiều năm xa cách. Collider đánh giá việc chọn Hackman vào vai chính mang lại thành công lớn cho tác phẩm.
Theo tạp chí Empire, dù Hackman tiếp tục tham gia thêm hai bộ phim sau đó trước khi nghỉ hưu năm 2004, The Royal Tenenbaums là dự án đáng giá cuối sự nghiệp của ông, nơi Hackman thể hiện xuất sắc khả năng diễn xuất. Ông mang đến hình ảnh người đàn ông đối diện nhiều mất mát, quý trọng người thân. Trước đó, đạo diễn Wes Anderson mất một năm thuyết phục Hackman nhận vai.
Cách nhân vật thể hiện tình cảm cha con với Chas (Ben Stiller đóng) gây xúc động. Phim khép lại với hình ảnh Royal tìm thấy sự kết nối và cứu chuộc trong phút giây cuối đời. Dự án còn thể hiện khả năng diễn hài của Hackman mà ít đạo diễn khai thác. Một trong những cảnh đáng nhớ nhất là khi Royal học cách làm ông nội của hai cháu trai Uzi và Ari, mang lại những khoảnh khắc vui vẻ và đầy năng lượng.
Một số tác phẩm khác ghi dấu ấn của Gene Hackman gồm:I Never Sang for My Father (1970)Scarecrow (1973)Young Frankenstein (1974)Night Moves (1975)A Bridge Too Far (1977)No Way Out (1987)Mississippi Burning (1988)Postcards from the Edge (1990)The Firm (1993)
Quế Chi (theo IndieWire, Collider)