Chúng ta thường dành những lời khen cho trẻ con, và câu phổ biến nhất có lẽ là: "Con thật thông minh!". Điều này không chỉ khiến đứa trẻ mà cả cha mẹ chúng cũng cảm thấy rất vui.
Phần lớn chúng ta đều nghĩ rằng, chỉ cần một người thông minh, họ đã thành công một nửa và sẽ không gặp nhiều trở ngại lớn trong tương lai. Nhưng dần dần, chúng ta nhận ra điều đó chưa đủ. Có những đứa trẻ khi còn nhỏ trông rất lanh lợi, nhưng khi lớn lên lại trở nên tầm thường. Vậy trẻ còn cần những khả năng nào khác?
Khi đọc sách, tôi nhận ra rằng một người cần được nuôi dưỡng 5 khả năng cốt lõi. Nếu sở hữu 5 năng lực này, họ sẽ có một cuộc sống hạnh phúc và dễ dàng thành công hơn trong tương lai.
5 chỉ số cốt lõi giúp trẻ thông minh có cuộc sống hạnh phúc và thành công khi trưởng thành
1. Chỉ số thông minh (IQ)
IQ là điều chúng ta nhắc đến nhiều nhất và được mọi người công nhận rộng rãi. Rõ ràng, so với một người không lanh lợi, người có IQ cao dễ thành công hơn.
Nghiên cứu kinh điển và có ảnh hưởng nhất về mối quan hệ giữa IQ và thành tựu chính là "Nghiên cứu về trẻ em thiên tài" của nhà tâm lý học Lewis Terman. Terman đã chọn 1.500 đứa trẻ có chỉ số IQ trên 140 từ các trường học ở California và theo dõi họ trong nhiều thập kỷ.
Những "đứa trẻ thiên tài" này đã trở thành người như thế nào khi lớn lên? Có thể miêu tả bằng hai từ: xuất sắc. Và bốn từ: vô cùng xuất sắc. Học vấn của họ đều rất cao, hầu hết đều có bằng đại học, thạc sĩ và tiến sĩ. Công việc cũng nổi bật, nhiều người trở thành nhà khoa học, bác sĩ, luật sư, giáo sư đại học, kỹ sư... Thu nhập của họ dĩ nhiên cao hơn so với người bình thường.
So với một người không lanh lợi, người có IQ cao dễ thành công hơn.
Hơn nữa, nhờ trình độ nhận thức cao, họ có tâm lý tốt, biết cách cân bằng công việc và cuộc sống, và khỏe mạnh hơn cả về thể chất lẫn tinh thần. IQ cao đồng nghĩa với việc "thắng ngay từ vạch xuất phát". Thảo nào ai cũng muốn có một đứa con thông minh, điều đó giúp con tránh được bao nhiêu con đường vòng.
Tuy nhiên, trong số 1.500 đứa trẻ này, không phải ai cũng xuất sắc. Một số người khi lớn lên vẫn trở nên rất bình thường. Terman nhắc nhở mọi người rằng, dù IQ của trẻ cao là một điều tốt, nhưng chúng ta cũng cần phải "giáo dục tùy theo năng lực", giúp trẻ phát triển cân bằng để tránh trở thành người "điểm cao, năng lực thấp".
Nhiều người nói: "IQ là do di truyền, bố mẹ không thông minh thì con cái thông minh đến đâu?". Nhưng có một sự thật mà bạn có thể chưa biết: bộ não của trẻ chỉ phát triển hoàn thiện ở tuổi 25. Điều đó có nghĩa là, bất kể năng lực bẩm sinh của con thế nào, chỉ cần chúng ta nuôi dưỡng tốt sau này, dù đã bỏ lỡ tuổi lên 3, lên 6 hay lên 12, miễn là chúng ta sẵn sàng hành động ngay bây giờ, mọi thứ đều chưa quá muộn.
2. Chỉ số cảm xúc (EQ)
Thư viện Đại học Harvard có một câu danh ngôn nổi tiếng: "Hạnh phúc có thể không cần xếp hạng, nhưng thành công nhất định phải có." Và một trong những yếu tố quan trọng dẫn đến thành công không thể thiếu là EQ.
Nhiều dữ liệu đã chứng minh rằng, so với những người IQ cao nhưng EQ thấp, những người IQ bình thường nhưng EQ cao dễ tìm được công việc mình yêu thích và cũng dễ đạt được thành công hơn. Chúng ta thường nói rằng những đứa trẻ EQ cao thì khéo ăn nói, được lòng mọi người và có nhiều bạn bè. Vì được mọi người yêu mến, nên ai cũng muốn chơi với chúng. Khi lớn lên, mối quan hệ tốt sẽ mang đến nhiều cơ hội hơn.
Nhưng bạn có biết không? Trẻ em EQ cao khi lớn lên có thể "kiếm được nhiều tiền hơn". Điều này nghe có vẻ khó tin, đúng không? EQ cũng ảnh hưởng đến khả năng kiếm tiền sao? Đúng là như vậy. Bởi vì những người EQ cao thường lý trí hơn, họ có khả năng kiểm soát cảm xúc tốt, không nổi giận vô cớ hoặc không đúng lúc. Nhờ khả năng tự chủ mạnh mẽ, họ có "năng lực phán đoán" và "ra quyết định lý trí" cao hơn. Trong mọi tình huống, họ biết cách kiểm soát sự bốc đồng, đánh giá vấn đề một cách lý trí và đưa ra lựa chọn tối ưu nhất.
Và cuộc đời, chẳng phải được tạo nên từ một loạt các lựa chọn sao? Do đó, những đứa trẻ EQ cao thường thành công hơn trong sự nghiệp và có khả năng kiếm tiền mạnh hơn.
3. Chỉ số tài chính (FQ)
Nhắc đến khả năng kiếm tiền, chúng ta phải nói đến một "chỉ số" khác – chỉ số tài chính (FQ). Gia đình giàu có sợ điều gì nhất ở con cái? Sợ con phá hoại gia sản. Nếu trẻ có FQ thấp, dù tài sản có dày đến đâu cũng sẽ bị phá sạch.
Ảnh minh họa
Vậy những gia đình nghèo thì không cần nuôi dưỡng FQ cho con sao? Không, không phải vậy! Gia đình đã không có tiền, nếu còn không bồi dưỡng FQ, nâng cao khả năng quản lý tiền bạc, thì chẳng phải con sẽ nghèo cả đời sao? Bạn có thể nói: "Chỉ cần nâng cao khả năng kiếm tiền cho con là được rồi." Đúng, kiếm tiền rất quan trọng, nhưng có một câu nói bạn chắc chắn đã nghe: "Kiếm được bao nhiêu tiêu hết bấy nhiêu, thậm chí còn nợ nần chồng chất."
Xung quanh bạn có thể có những người như vậy, dù lương không thấp nhưng cuộc sống luôn chật vật, không biết tiền đã đi đâu, tháng nào cũng lo trả nợ. Đây chính là biểu hiện của FQ thấp. FQ không cao thì không giữ được tiền, cả đời sẽ sống trong vô vọng. Những người như vậy cũng khó mà hạnh phúc.
4. Chỉ số tình yêu (LQ)
Những chỉ số trên cơ bản đều là những điều mà số đông cho là quan trọng, liên quan đến tiền bạc và sự nghiệp. Nhưng chỉ số tình yêu (LQ) theo cá nhân tôi, còn quan trọng hơn. Nó liên quan đến mức độ cảm nhận "hạnh phúc" của một người.
Người có LQ cao sở hữu khả năng "yêu" và "được yêu". Khả năng "yêu" là khả năng chủ động cho đi tình yêu. Đặc biệt trong tình yêu và hôn nhân, họ biết cách quan tâm, nhìn thấy sự hy sinh của đối phương và sẵn lòng làm mọi thứ vì người mình yêu. Nếu một người không biết cách yêu, dù có gặp được người phù hợp, họ cũng sẽ phá hủy hạnh phúc của mình bằng tính cách nóng nảy và sự ích kỷ.
Đứa trẻ biết cách yêu và được yêu sẽ luôn cảm nhận được hạnh phúc. Ảnh minh họa
Nhưng chỉ có khả năng yêu thôi thì chưa đủ. Bởi vì nếu cho đi quá nhiều mà không cần hồi đáp, họ có thể trở thành một người "chiều lòng" người khác, sống hèn mọn trong tình cảm. Họ cũng cần có khả năng "được yêu".
Khả năng "được yêu" là gì? Đó là khi người khác đối tốt với bạn, bạn có thể đón nhận một cách tự nhiên, chứ không cảm thấy mắc nợ và nhất định phải tìm cách đền đáp gấp bội. Có được khả năng này, bạn sẽ tin rằng mình xứng đáng với một người tốt như vậy, xứng đáng được yêu, xứng đáng được đối xử dịu dàng.
Nhiều người bất hạnh trong các mối quan hệ, chịu nhiều tổn thương nhưng lại không dám rời đi. Đó là vì họ không có khả năng "được yêu". Họ không tin rằng khi rời bỏ mối quan hệ này, họ có thể tìm thấy một người tốt hơn, một người sẽ đối xử tốt với họ.
Chỉ khi cùng lúc sở hữu cả khả năng "yêu" và "được yêu", chúng ta mới có thể yêu người khác một cách rộng lượng và cũng có thể đón nhận tình yêu của người khác một cách tự nhiên. Những người như vậy sẽ có một cuộc sống hạnh phúc.
5. Chỉ số vượt khó (AQ)
Điều cuối cùng tôi muốn nói đến là chỉ số vượt khó (AQ). Chúng ta đã thấy rất nhiều người thông minh, giỏi giang và được lòng mọi người, nhưng họ có một "điểm yếu" chí mạng: khả năng đối mặt với thất bại kém.
Rèn chỉ số AQ (vượt khó) cho trẻ. Ảnh minh họa
Họ có thể thuận buồm xuôi gió, đạt được những thành tựu mà người khác khó có được. Nhưng chỉ vì một lần thất bại, họ lại sa sút, không bao giờ vực dậy được nữa. Một số đứa trẻ thông minh khác thậm chí còn chưa đạt được thành tựu lớn đã không thể tiến bộ nữa. Bởi vì AQ của chúng không đủ cao, khả năng chịu áp lực không đủ mạnh.
Những đứa trẻ có khả năng chịu áp lực mạnh mẽ, dù ở trong hoàn cảnh khó khăn, chúng cũng có thể tìm cách vượt qua, không có trở ngại nào có thể đánh gục chúng. Nhưng nếu AQ quá thấp, dù chỉ một chút thất bại cũng khiến chúng không thể đứng dậy. Như vậy, cả đời này, chúng cũng khó làm nên việc lớn.
5 chỉ số cần thiết để trẻ có cuộc sống tốt trong tương lai
5 chỉ số trên không chỉ cần được nuôi dưỡng ở trẻ nhỏ mà chúng ta cũng có thể học hỏi suốt đời. Bất kể lúc nào, việc rèn luyện cũng không bao giờ là muộn.
Không biết bạn muốn bồi dưỡng chỉ số nào cho con mình nhất?
