Bà Dương Thị Năm, 56 tuổi, mẹ của Dương, sống một mình ở quê sau khi hai con gái lấy chồng xa. Bình thường, từ Hà Nội về nhà mất khoảng một giờ, nhưng lần này Dương đi gần ba tiếng do phải vòng tránh những điểm ngập.
Đến đầu làng, Dương bỏ xe máy, balô và điện thoại ngoài đê, lội bộ vào. Đến chỗ ngập sâu, anh bơi nhưng vừa được một đoạn đã bị dòng nước xiết cuốn đi.
Giằng co với nước suốt ba giờ, đi vòng qua nhiều ngõ, cuối cùng anh cũng về tới nhà. Thấy mẹ đang loay hoay kê đồ, nước ngập đến ngang bụng, Dương nghẹn lại.
"Sao lại về giờ này?", bà Năm vừa ngạc nhiên vừa mừng rỡ hỏi con. "Lũ thế này, mẹ ở một mình con không yên tâm", Dương đáp. Hai mẹ con kê bao thóc lên cao. Nhưng kê đến đâu, nước lại dâng đến đó.

Dương và mẹ trên nóc nhà (khoanh đỏ) tránh ngập. Ảnh flycam đội cứu hộ chụp
Không còn chỗ trú, Dương và bà Năm vơ tấm chăn, chiếu, trèo lên nóc nhà. Xung quanh họ, cả làng đã thành biển nước mênh mông. Đêm xuống, điện thoại hết pin, mất liên lạc. Bên ngoài làng, tiếng loa, tiếng trống giục thanh niên đắp đê vang dội. Hai mẹ con nằm co ro trên mái, bụng đói cồn cào.
Không liên lạc được với mẹ và em, chị gái của Dương ở Hà Nội cũng thức trắng đêm. Đang mang bầu bốn tháng, chị không thể về, chị lên mạng cầu cứu. Sáng 9/10, vài đoàn cứu hộ đọc được tin nhắn, nhưng nước chảy xiết khiến họ chưa thể tiếp cận.
Đến chiều, khi dòng nước tạm êm, Dương vừa bơi vừa đi trên các nóc nhà ra đầu làng xin cơm, bánh, nước uống mang về cho mẹ và hàng xóm. Đêm 9/10, nước rút bớt nhưng bà Năm vẫn ngủ lại trên mái nhà vì sợ đuối sức khi vượt nước lớn.
Từ ngày 6/10, ảnh hưởng của bão Matmo gây mưa lớn, 74 xã, phường của bốn tỉnh miền Bắc là Lạng Sơn, Cao Bằng, Thái Nguyên, Bắc Ninh ngập nặng, có nơi sâu 3 m. Mưa cũng gây mất điện, mất sóng diện rộng, nhiều xã, phường bị chia cắt, cô lập khiến người dân trong các vùng ngập lụt khó liên lạc được với thân nhân ở ngoài. Nhiều người mất kết nối suốt hai ngày liền. Từ ngày 6-9/10, hàng nghìn người lên mạng xã hội cầu cứu do không biết tin tức người thân.
Tại Hà Nội, sáng 7/10, vợ chồng anh Hoàng Lực, 35 tuổi, đứng ngồi không yên khi bởi đã 24 giờ mất liên lạc với mẹ ở TP Thái Nguyên. "Lần cuối gọi, mẹ bảo nước đã tràn vào nhà, chưa kịp chạy", anh kể.
Nhà mẹ mất điện, mất sóng, hai vợ chồng chỉ biết hỏi thăm qua hàng xóm, đọc tin ngập sâu trên mạng trong lo lắng. "Chúng tôi chỉ sợ có điều không lành", anh nói.
Sau gần hai ngày, hàng xóm báo tin mẹ anh cùng bà con đã được đưa đến ở nhà cao nhất xóm, được bộ đội tiếp tế hằng ngày. "Bà nhắn vẫn ổn, còn bắt được con lợn gần tạ, đang bàn nhau mổ và nấu món gì, bảo con cháu gọi ít thôi kẻo bận", người hàng xóm chuyển lời.

Vợ chồng anh Lực về TP Thái Nguyên, nhưng được tắc cứng vì xe cộ, đồ đạc trôi ra đường sau lũ chưa được dọn dẹp. Ảnh: Hoàng Lực.
Lực hiểu giữa tâm lũ, mẹ cố tỏ ra vui vẻ để con cháu yên lòng. Qua hàng xóm, vợ chồng anh biết nước đã ngập đến nóc, toàn bộ tài sản hư hại hoặc cuốn theo lũ.
Chiều tối 9/10, khi nghe tin nước rút, vợ chồng anh Lực bắt xe khách về Thái Nguyên. Đường phố ken đặc xe cộ, đồ đạc trôi lẫn bùn đất sau lũ. 19h họ mới về tới nhà. Giường tủ, bàn thờ, vật dụng đều đổ nát, lẫn trong lớp bùn đen. Điện mất, nước mất, mạng mất.
"Nhà chẳng còn gì, nhưng về được với mẹ là yên tâm rồi. Còn mẹ là còn bình yên", anh nói.

Hàng nghìn người hộ đê sông Cầu, phường Kinh Bắc, Bắc Ninh, đêm 8/10: Video:Huy Mạnh
Nhưng không phải ai cũng về được với cha mẹ được như vợ chồng anh Lực.
Nghe tin nước lũ dâng nhanh ở Thái Nguyên, chị Diệu Linh, 39 tuổi, ở Hưng Yên, gọi cho bố, nhưng điện thoại không liên lạc được. Đến nửa đêm 7/10, gọi hàng chục cuộc vẫn không ai bắt máy, chị hoảng hốt tột độ.
Bố chị, ông Mạnh Hùng, 67 tuổi, sống một mình ở phường Phan Đình Phùng. Hơn một năm nay, chị Linh đón mẹ về Hưng Yên chăm sóc vì bà mắc Alzheimer nặng. "Bố quen sống tự lập, không chịu chuyển xuống ở cùng con cháu. Tôi cũng không ngờ nơi đó lại ngập đến mức như thế," chị nói.
Chị Linh chỉ biết bấu víu vào mạng xã hội, đăng bài tìm người quen ở gần khu vực để hỏi thăm. Chị tìm liên hệ đội cứu hộ, định thuê họ mang sạc dự phòng và đồ ăn đến cho bố nhưng không đội nào tiếp cận được khu vực đó.
Trưa 8/10, chưa tìm được cứu hộ, chị nghe tin phường Phan Đình Phùng bị cô lập. Linh định liều phóng xe về Thái Nguyên, nhưng lại lo mẹ không ai chăm. "Tôi cứ đấu tranh mãi, đi thì sợ mẹ ngã bệnh, ở thì lo bố gặp chuyện. Cảm giác bất lực vô cùng", chị nói.
Chiều cùng ngày, một người hàng xóm nhắn tin "bố cháu an toàn", chị Linh mừng nhưng vẫn thấp thỏm. Suốt đêm, chị không rời điện thoại.
Sau hơn 24 giờ, nước rút, ông Hùng mới lội đi sạc nhờ điện thoại để nhắn cho con gái: "Ở đây mất điện, mất sóng, bố đang đi kiếm bếp gas nấu ăn".
"Nhìn dòng tin ấy, tôi bật khóc, mừng đến run tay", chị Linh kể.
Ông kể nhịn đói gần một ngày và phải ăn mì tôm sống từ cứu trợ. Hiện người cha vẫn sống trong bóng tối vì mất điện.
Linh đang thu xếp gửi mẹ cho người thân để về nhà cùng bố vượt qua thiên tai.
Song Nga
Quỹ Hy vọng - báo VnExpress mở chiến dịch "Cùng đồng bào vượt lũ" nhằm hỗ trợ người dân vượt lên nghịch cảnh thiên tai, tái thiết các trường học bị thiệt hại. Mọi đóng góp của bạn xin ủng hộ tại đây.