Cuối tháng 6, Naomi James, 38 tuổi, ở Ireland qua đời sau khi tự sinh con trai mà không có sự hỗ trợ của bác sĩ hay nữ hộ sinh.
James là tín đồ của phương pháp "freebirth" (sinh con thuận tự nhiên). Cô thường xuyên nghe podcast của Emilee Saldaya – người sáng lập Hội Sinh nở Tự do (Free Birth Society - FBS) tại Mỹ.
Trong các chương trình này, Saldaya nhiều lần tuyên bố "chưa từng thấy bà mẹ nào tử vong do mất máu khi sinh tại nhà". Lời khẳng định này hoàn toàn trái ngược với thực tế. James mất ngày 23/6, thời điểm Saldaya đang tổ chức lễ hội cho các thành viên của hội tại North Carolina (Mỹ).
Reign Lawrence đã mất một con sau khi sinh con tự nhiên năm 2022. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Theo điều tra công bố tháng 12/2025 của The Guardian, James không phải nạn nhân duy nhất. Ít nhất 48 trường hợp thai chết lưu, tử vong sơ sinh hoặc tổn thương nghiêm trọng được ghi nhận có liên quan đến các bà mẹ tham gia hoặc chịu ảnh hưởng từ FBS. Các nạn nhân trải dài từ Mỹ, Anh, Pháp đến Australia.
"Em gái tôi đã bị cực đoan hóa bởi những người có ảnh hưởng trên mạng", Adam Boyle, anh trai của James nói. Anh cho biết James rất tin vào khả năng tự tìm hiểu của bản thân và những lời khuyên online.
Giống nhiều phụ nữ tìm đến trào lưu này, James có trải nghiệm tồi tệ với bệnh viện. Sau hai lần sinh mổ, cô muốn sinh thường nhưng bị bác sĩ từ chối. Sự thất vọng đẩy cô tìm đến Kemi Johnson – một cựu nữ hộ sinh có 42.000 người theo dõi, thường xuyên chỉ trích y học hiện đại. James dần tin rằng sinh con tại nhà là cách duy nhất để cô "làm chủ cơ thể".
Reign Lawrence, 39 tuổi, Anh cũng là một nạn nhân. Năm 2022, bị cuốn hút bởi sự tự tin của các thành viên FBS, Lawrence quyết định sinh đôi tại một khách sạn ở Jamaica mà không cần y tá. Kết quả, một trong hai bé trai tử vong ngay khi chào đời.
"Sinh con thuận tự nhiên" là phương pháp bị các chuyên gia y tế cảnh báo đặc biệt nguy hiểm với sức khỏe của sản phụ và trẻ em. Ảnh minh họa: SBS News
Tại Anh và nhiều quốc gia, hành nghề nữ hộ sinh khi chưa đăng ký là bất hợp pháp. Để lách luật, Saldaya và FBS sáng tạo thuật ngữ "người đỡ đẻ cấp tiến" (radical birth keeper). Họ mở các khóa học trực tuyến giá hàng nghìn USD, dạy học viên cách hỗ trợ sinh sản chui dưới danh nghĩa "người đồng hành" và chỉ nhận tiền dưới dạng quà tặng để tránh rắc rối pháp lý.
Tiến sĩ Joanne Nicholl, chuyên gia y tế tại Anh, cảnh báo việc thiếu vắng sự giám sát chuyên môn tiềm ẩn rủi ro chết người. "Có những tình trạng nguy hiểm ở trẻ sơ sinh như suy giáp hay bệnh tim bẩm sinh mà cha mẹ không thể tự nhận biết, chỉ có nhân viên y tế mới phát hiện được", bà nói.
Hiện tại, tổ chức từ thiện Aims (Anh) đã gỡ bỏ các liên kết đến FBS sau khi nhận thức được mức độ nguy hiểm. Trong khi đó, Emilee Saldaya vẫn phủ nhận trách nhiệm, coi các cáo buộc nhắm vào mình là "sai sự thật".
Nhật Minh (Theo Guardian)
