Nhóm nghiên cứu tại CAS hôm 23/12 thông báo tạo thành công Zhongke 6 - giống cá diếc Gibel khỏe mạnh và không xương dăm, phù hợp với các bữa ăn. Đây là kết quả của nỗ lực kéo dài 6 năm trong chương trình "Thiết kế và tạo giống chính xác" do CAS triển khai.
Cá diếc Gibel (Carassius gibelio). Ảnh: VCG
Cá diếc vốn được nhiều người ưa chuộng vì thịt mềm, giàu dinh dưỡng và protein, nhưng lại nổi tiếng khó ăn do có hơn 80 xương nhỏ hình chữ Y nằm giữa các thớ cơ. Để xử lý, nhóm nghiên cứu từ CAS giải mã bản đồ gene phức tạp của chúng và xác định runx2b - gene "kiến trúc sư" hướng dẫn cơ thể phát triển xương dăm.
Vì cá diếc Gibel có nhiều bộ nhiễm sắc thể, nhóm nghiên cứu phải sử dụng kỹ thuật chỉnh sửa gene CRISPR-Cas9, hoạt động như "kéo phân tử", để thực hiện thao tác can thiệp chính xác. Họ cắt bỏ gene ở giai đoạn phôi thai, nhờ đó xóa bỏ "bản chỉ dẫn" phát triển xương dăm. Điều này đảm bảo hệ thống sinh học cho khoảng 80 xương dăm không bao giờ được kích hoạt, trong khi bộ xương chính của cá vẫn phát triển bình thường.
Zhongke số 6 được tối ưu hóa với ba đặc tính vượt trội gồm năng suất cao, kháng bệnh tốt trong môi trường nuôi trồng thủy sản mật độ dày đặc và đòi hỏi ít thức ăn hơn trong khi vẫn sản xuất cùng lượng protein chất lượng cao.
Theo Interesting Engineering, xương dăm là nguyên nhân phổ biến gây ra những ca cấp cứu liên quan đến thực phẩm do kích thước nhỏ, đầu nhọn và hình dạng chữ Y khiến chúng khó bị phát hiện trong lúc nhai. Khi con người nuốt phải, xương dăm có thể mắc kẹt trong cổ họng hoặc thực quản, gây đau nhói và khó chịu. Trong trường hợp nghiêm trọng, chúng có thể làm thủng niêm mạc đường tiêu hóa, dẫn đến nhiễm trùng hoặc cần phẫu thuật để lấy ra.
Thu Thảo (Theo CGTN, Interesting Engineering)
