Mô phỏng tàu Resilience hạ cánh xuống bề mặt Mặt Trăng. Ảnh: ispace
Theo Space, tàu Resilience của công ty Nhật Bản ispace hướng tới hạ cánh nhẹ nhàng tại khu vực Mare Frigoris (Biển Lạnh) ở phía gần của Mặt Trăng vào 2h17 ngày 6/6 theo giờ Hà Nội. Tuy nhiên, dữ liệu đo xa từ tàu đổ bộ ngừng truyền 1 phút 45 giây trước khi giờ hạ cánh dự kiến do trục trặc thiết bị. Quá trình lặp lại tương tự nỗ lực hạ cánh trên Mặt Trăng đầu tiên của ispace vào tháng 4/2023, khi tàu vũ trụ cũng mất tín hiệu và cuối cùng nhiệm vụ được tuyên bố thất bại.
Dữ liệu sơ bộ dựa trên phép đo xa vào khoảnh khắc cuối cùng của Resilience cho thấy máy đo khoảng cách laser của tàu đổ bộ gặp một số trục trặc khi đo khoảng cách đến bề mặt Mặt Trăng. Do đó, tàu đổ bộ không thể giảm tốc đủ để đạt tốc độ cần thiết cho việc hạ cánh như kế hoạch. Theo ispace, dựa trên tình huống này, tàu đổ bộ có khả năng đã đâm mạnh xuống bề mặt Mặt Trăng". Cú hạ cánh mạnh có nghĩa tàu Resilience va chạm với bề mặt Mặt Trăng nhanh hơn dự kiến. Khả năng tàu vẫn hoạt động để tiến hành nhiệm vụ hai tuần hoặc triển khai robot tự hành nhỏ Tenacious của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) rất thấp.
Tàu Resilience cao 2,3 m và nặng khoảng 1.000 kg khi nạp đầy nhiên liệu. Đây là mẫu thứ hai trong loạt tàu đổ bộ Hakuto-R của ispace, do đó nhiệm vụ này có tên Hakuto-R Mission 2.
Nhiệm vụ Hakuto-R Mission 2 phóng vào ngày 15/1 trên tên lửa Falcon 9 của SpaceX từ Florida. Tàu Resilience bay chung tên lửa đẩy cùng với Blue Ghost, tàu đổ bộ tự động do công ty Firefly Aerospace của Texas chế tạo và vận hành, vận chuyển 10 thiết bị khoa học cho NASA thông qua chương trình Commercial Lunar Payload Services (CLPS).
Blue Ghost tiến vào quỹ đạo quanh Mặt Trăng ngày 13/2 và hạ cánh thành công hôm 2/3. Resilience bay theo hành trình dài và tiết kiệm năng lượng hơn đến Mặt Trăng. Tàu đổ bộ đã đến quỹ đạo Mặt Trăng như dự kiến vào ngày 6/5, sau đó thực hiện một loạt thao tác để chuyển vào quỹ đạo tròn chỉ cách bề mặt 100 km nhằm chuẩn bị hạ cánh.
Resilience sử dụng cụm động cơ đẩy để hạ xuống, giảm tốc và điều khiển hướng đến địa điểm hạ cánh ở Mare Frigoris, đồng bằng bazan rộng lớn nằm khoảng 56 độ về phía bắc xích đạo Mặt Trăng.
Sự cố xảy ra khi Resilience chỉ cách bề mặt Mặt Trăng 192 m. Theo ispace, chưa rõ liệu Resilience có di chuyển nhanh hơn dự kiến do độ trễ dữ liệu từ máy đo khoảng cách laser không hay độ trễ dữ liệu đó có phải do tàu thăm dò di chuyển nhanh hơn kế hoạch.
Dù tàu Resilience không hạ cánh thành công, ispace vẫn đặt ra những mục tiêu lớn với Mặt Trăng. Công ty dự kiến phóng hai nhiệm vụ Mặt Trăng, Mission 3 và Mission 4, sử dụng tàu đổ bộ lớn và mạnh hơn có tên là Apex 1.0. Tàu đổ bộ này sẽ nặng 2 tấn, lớn hơn nhiều so với Resilience.
Trước đó, công ty từng đạt bước tiến lớn với nhiệm vụ Hakuto-R Mission 1, thành công tiến vào quỹ đạo Mặt Trăng vào tháng 3/2023. Nhưng tàu vũ trụ đó không thể hạ cánh mà đâm xuống mặt đất sau khi cảm biến độ cao nhầm lẫn vành của một miệng hố với bề mặt Mặt Trăng ở xung quanh.
An Khang (Theo Space, CNN)
