Siêu máy tính Jupiter sử dụng chip Nvidia. Ảnh: Trung tâm Siêu máy tính Juelich
Đặt tại Trung tâm Siêu máy tính Juelich ở miền tây nước Đức, đây là siêu máy tính "exascale" đầu tiên của châu Âu, có thể thực hiện ít nhất một tỷ tỷ phép tính mỗi giây. Mỹ đang sở hữu 3 siêu máy tính như vậy, tất cả đều do Bộ Năng lượng vận hành.
Jupiter được đặt trong trung tâm rộng khoảng 3.600 m2, tương đương 1/2 sân bóng đá, chứa các giá đỡ bộ xử lý và trang bị khoảng 24.000 chip Nvidia mà ngành công nghiệp AI ưa chuộng. Một nửa trong số 580 triệu USD để phát triển và vận hành hệ thống trong vài năm tới đến từ Liên minh châu Âu và phần còn lại do Đức cung cấp. Các nhà nghiên cứu và công ty hoạt động trong nhiều lĩnh vực có thể tiếp cận sức mạnh tính toán khổng lồ của cỗ máy để đào tạo mô hình AI.
"Jupiter là một bước nhảy vọt về hiệu suất máy tính ở châu Âu", Thomas Lippert, người đứng đầu trung tâm Juelich, chia sẻ. Theo ông, cỗ máy mạnh hơn gấp 20 lần so với bất kỳ máy tính nào khác ở Đức.
Vai trò của Jupiter trong cuộc đua AI
Lippert cho biết Jupiter là siêu máy tính đầu tiên có thể cạnh tranh trên trường quốc tế trong đào tạo mô hình AI ở châu Âu, vốn tụt hậu so với Mỹ và Trung Quốc ở lĩnh vực này. Theo một báo cáo năm nay của Đại học Stanford, các tổ chức có trụ sở tại Mỹ sản xuất 40 mô hình AI gây chú ý trong năm 2024, so với 15 của Trung Quốc và 3 của châu Âu.
Trong một bài phát biểu tại lễ công bố ở Juelich, Thủ tướng Đức Friedrich Merzthừa nhận rằng Mỹ và Trung Quốc đang trong cuộc đua cân sức nhằm thống trị lĩnh vực AI. Nhưng ông khẳng định châu Âu có thể bắt kịp khoảng cách và điều đó rất quan trọng đối với châu lục này.
Jupiter được xây dựng bởi liên danh gồm Eviden, công ty con của tập đoàn công nghệ Pháp Atos và nhóm ParTec của Đức. Tuy nhiên, với chip Nvidia cung cấp sức mạnh cho cỗ máy, Jupiter vẫn phụ thuộc nhiều vào công nghệ Mỹ.
Ứng dụng khác
Jupiter có nhiều ứng dụng tiềm năng khác ngoài đào tạo mô hình AI. Các nhà nghiên cứu muốn sử dụng siêu máy tính này để dự báo khí hậu chi tiết và dài hạn hơn, có thể đoán chính xác hơn khả năng xảy ra hiện tượng thời tiết cực đoan. Theo Le Roux, những mô hình hiện nay có thể mô phỏng biến đổi khí hậu trong thập kỷ tới. Với Jupiter, nhà khoa học có thể dự báo ít nhất 30 năm, thậm chí 100 năm với một số mô hình.
Ngoài ra, cỗ máy có thể mô phỏng quá trình trong não theo cách thực tế hơn, hữu ích trong các lĩnh vực phát triển thuốc điều trị các bệnh như Alzheimer. Nó cũng có thể đáp ứng nghiên cứu liên quan đến chuyển đổi năng lượng sạch như mô phỏng luồng khí xung quanh turbine gió để tối ưu hóa thiết kế của chúng.
Mức tiêu thụ năng lượng
Jupiter cần trung bình khoảng 11 megawatt điện, ước tính tương đương năng lượng sử dụng để cung cấp điện cho hàng nghìn ngôi nhà hoặc nhà máy công nghiệp nhỏ. Nhưng nhà vận hành cỗ máy nhấn mạnh Jupiter tiết kiệm năng lượng nhất trong số những hệ thống máy tính nhanh nhất thế giới. Theo trung tâm Juelich, nó sử dụng phần cứng mới nhất, tiết kiệm năng lượng nhất, có hệ thống làm mát bằng nước và nhiệt thải sẽ được sử dụng để sưởi ấm các tòa nhà gần đó.
An Khang (Theo AFP)
