Nỗi lo tin giả, deepfake trong cơn sốt AI Veo 3 tại Việt Nam

Hoàng Thanh, quản trị viên một nhóm về "Nghiện AI" với hơn 50.000 thành viên, cho biết nội dung tạo bằng Veo 3 rộ lên khoảng hai tuần qua, sau khi Google tung ra công cụ tại sự kiện I/O 2025 ngày 20/5. Ban đầu, nhóm được mở công khai, ai cũng có thể đăng bài, nhưng hiện phải mở chế độ kiểm duyệt do thành viên đăng hàng trăm nội dung trùng lặp, nhạy cảm, hoặc quảng cáo mỗi ngày.

Vỹ Hòa, lập trình viên tại TP HCM, đánh giá Veo 3 gây sốt nhờ khả năng cho ra hình ảnh và nội dung "thật" hơn, đặc biệt có thể tạo giọng nói khớp với khẩu hình nhân vật. "Việc có thể làm video với khung cảnh thuần Việt khiến AI của Google được người dùng trong nước yêu thích", anh Hòa nói.

Tuy nhiên, sau sự thích thú và tò mò ban đầu, mạng xã hội hiện tràn ngập video "rác", cố tình được tạo theo hướng gây tranh cãi để câu view. "Phổ biến là video quảng cáo cửa hàng, hoặc nội dung giật gân, từ ngữ tục tĩu, thông tin không chính xác, gây hoang mang", anh Hòa nêu. Nhiều người còn hướng dẫn cách dùng Veo 3 để làm video, sau đó kết hợp phần mềm bên thứ ba ghép khuôn mặt và giọng nói của bạn bè, người quen có chủ đích. Đa số mang tính vui đùa, tuy nhiên vẫn có nội dung gây hiểu nhầm, công kích cá nhân hoặc gây hại.

Một nội dung do Veo 3 tạo ra hiển thị trên smartphone. Ảnh: Bảo Lâm

Google Veo là AI hỗ trợ tạo video từ câu lệnh (prompt). Phiên bản Veo 3 bổ sung khả năng kết hợp âm thanh với hình ảnh, gồm lời thoại giữa các nhân vật. Đây là điểm khác biệt quan trọng khi hầu hết công cụ khác cung cấp video không có âm thanh, hoặc chỉ trên nền nhạc.

Việt Nam không nằm trong số những thị trường đầu tiên triển khai Veo 3. Công cụ cũng không miễn phí và người dùng phải đăng ký gói Google AI Ultra giá 249,99 USD (6,5 triệu đồng) mỗi tháng. Tuy nhiên, theo Hoàng Thanh, người dùng trong nước vẫn tìm cách "lách luật" bằng cách sử dụng VPN, sau đó dùng công cụ gian lận để đăng ký tài khoản sinh viên ở nước ngoài, chuyển từ gói Student sang gói Ultra để hưởng ưu đãi với giá rẻ. Trên Facebook, Threads cũng xuất hiện các dịch vụ bán tài khoản trải nghiệm.

"Đó là lý do video tạo bằng Veo 3 tràn lan trong nước những ngày qua, dù mức giá thực tế khó tiếp cận", anh Thanh giải thích.

Tuy nhiên, ngày 5/6, Google đã chặn việc chuyển từ gói Student sang gói Ultra để hưởng ưu đãi. "Sắp tới sẽ không còn tình trạng người người, nhà nhà sử dụng Veo 3 nữa do Google đã phát hiện gian lận", một thành viên trong nhóm AI bình luận.

'Cơn sốt' tạo video AI bằng Google Veo 3

"Xói mòn lòng tin trực tuyến"

"Khả năng của Veo 3 thật sự mạnh, rất mạnh, vì không chỉ tạo hình ảnh mà còn cả âm thanh tương ứng với từng khung cảnh. Có thể xem là bước đột phá", chuyên gia công nghệ Nguyễn Ngọc Duy Luân nhận xét. "Tuy nhiên, ngay khi thấy Veo 3, tôi đã lo ngại nó có thể bị lợi dụng cho mục đích xấu".

Theo chuyên gia này, Veo 3 vẫn có một vài nhược điểm nhỏ, nhưng người dùng thông thường khó nhận ra. Do đó, họ có thể tưởng nội dung là thật, dẫn đến nguy cơ lan truyền tin giả, hoặc bị lừa đánh cắp tài khoản, mất tiền.

Time dẫn lời các chuyên gia rằng việc tạo video như thật, Veo 3 đang thúc đẩy sự lan truyền nội dung sai lệch, khiến việc phân biệt giữa hư cấu với thực tế trở nên khó khăn. "Rủi ro deepfake đã được biết đến nhiều năm. Ngành công nghệ rất vất vả chống lại vấn nạn đó thời gian qua. Sự xuất hiện của các công cụ video tiên tiến là dấu hiệu cảnh báo rõ ràng, rằng việc xử lý nội dung AI mới và tiếp đến là AGI sẽ càng khó kiểm soát", Connor Leahy, CEO của Conjecture, công ty về an toàn AI, nói. Thực tế, một số video như "người dẫn chương trình thông báo cái chết của JK Rowling", "một trường học bị phá bỏ để xây nhà máy sản xuất du thuyền" đang được nhiều người chia sẻ vì lầm tưởng là thật.

"Điều đáng lo ngại nhất là sự xói mòn lòng tin trực tuyến", giáo sư Nina Brown tại Đại học Syracuse (Mỹ) nói. "Những tác hại nhỏ đang được tích lũy dần. Đến một ngày, sẽ có người đặt câu hỏi liệu họ có thể tin những gì đang xem không?. Đó là mối nguy hiểm lớn nhất".

Google cho biết nội dung Veo 3 đều được gắn nhãn qua watermark SynthID - công nghệ của Google DeepMind giúp xác định nội dung AI. Công ty cũng cung cấp hướng dẫn an toàn với mục tiêu "giúp mọi người tạo và xác định nội dung AI một cách có trách nhiệm" và chặn hình ảnh liên quan đến người nổi tiếng.

Dù vậy, các chuyên gia cho rằng cần có thêm quy định để giảm sự lan truyền thông tin sai lệch deepfake. "Những biện pháp bảo vệ kỹ thuật hiện có chưa đủ để ngăn những hình ảnh và video có hại", Julia Smakman, nhà nghiên cứu tại Viện Ada Lovelace, nói. "Cần có luật yêu cầu các mô hình phải đáp ứng tiêu chí về an toàn, chặn việc sử dụng sai mục đích".

Theo chuyên gia Duy Luân, người dùng có thể nhận biết video AI bằng cách nhìn kỹ từng chi tiết. "Ảnh và video AI thường thiếu chiều sâu như khi quay từ camera, độ đổ bóng nhìn cũng không chân thực, nhưng theo thời gian các mô hình sẽ khắc phục vấn đề này", anh nói. "Vì vậy, khi thấy thông tin đáng ngờ, người dùng nên chủ động kiểm chứng thêm từ những nguồn chính thống và uy tín khác".

Bảo Lâm