Rừng Amazon ở Nam Mỹ nhìn từ trên cao. Ảnh: Wikipedia
Dựa trên những yếu tố và ước tính từ dữ liệu khoa học của bảo tàng và người dân, phần lớn các nhà khoa học đồng ý Nam Mỹ có số lượng động vật cao nhất. Từ rừng mưa Amazon với 4 tầng động vật sinh sống tới dãy Andes chứa hàng chục vùng vi khí hậu khác nhau, Nam Mỹ có sự kết hợp hoàn hảo về nhiệt độ và vị trí địa lý, theo Live Science.
Giới khoa học đã nhận dạng và đặt tên cho hơn một triệu loại động vật, và có hàng triệu loài vẫn chưa được phát hiện trên khắp 7 lục địa của Trái Đất. Trong hàng trăm năm, những nhà khoa học phân loại và xác định vị trí các loài trên thế giới. Trước kỷ nguyên kỹ thuật số, phần lớn thông tin về sự phân bố của động vật đến từ bộ sưu tập bảo tàng, theo Vítor Piacentini, nhà điểu học ở Đại học Liên bang Mato Grosso tại Brazil. Suốt 20 năm qua, có một cuộc cách mạng trong khoa học cộng đồng và giới khoa học đang sử dụng thông tin từ người dân để lấp đầy khoảng trống.
Sử dụng thông tin đó, họ có thể lập bản đồ sự phân bố các loài trên hành tinh. Vào cuối thập niên 1980, nhà khoa học Norman Myers sử dụng thuật ngữ "điểm nóng đa dạng sinh học" để chỉ những nơi có số lượng động vật cao khác thường so với diện tích mặt đất. Trong số 36 điểm nóng khắp thế giới hiện nay, phần lớn nằm trên những châu lục vắt ngang qua xích đạo, nơi có khí hậu ẩm ướt và ấm áp.
Lý do dẫn tới điều này không chỉ liên quan tới động vật mà cả thực vật. "Thực vật là nền móng của các loài", Barnabas Daru, nhà sinh thái học ứng dụng ở Đại học Stanford, cho biết. "Nếu một nơi có thực vật đa dạng hơn, những tổ chức sinh vật khác phụ thuộc vào thực vật sẽ trở nên dồi dào hơn".
Dù cây cối có thể sống trong mọi loại điều kiện, phần lớn phát triển mạnh ở nơi nóng ẩm. Nhiệt độ và độ ẩm kết hợp với nhau để cung cấp hơi ẩm cần thiết. Không khí ấm giữ lại phân tử nước để tạo ra độ ẩm. Nhiệt độ ấm áp cũng tốt hơn cho nhiều vi sinh vật, đặc biệt là những loài phân hủy vật chất mà cây cối hấp thụ dưỡng chất. Trên hết, côn trùng thụ phấn cho nhiều thực vật ra hoa, phù hợp với khí hậu ấm hơn bởi chúng không thể tự điều phối nhiệt độ cơ thể. Nhiều côn trùng tập trung ở vùng nhiệt đới hơn có nghĩa cây cối được thụ phấn nhiều hơn và cung cấp nhiều thức ăn cho động vật ăn thịt hơn.
Nhưng Piancentini nhấn mạnh các yếu tố khác cũng đóng vai trò quan trọng. Để chứa nhiều loài, một lục địa phải cung cấp không chỉ điều kiện nhiệt đới mà cả môi trường đa dạng. Những nơi có độ đa dạng sinh học cao có nhiều khu vực thích hợp để động vật cư trú. Ví dụ, cây cao hoặc núi lớn dẫn tới độ đa dạng theo chiều dọc về nhiệt độ, mức độ phơi nắng và địa hình, cho phép nhiều loài cùng tồn tại mà không cần cạnh tranh cùng nguồn tài nguyên hoặc môi trường sống.
Tuy nhiên, độ đa dạng sinh học của Nam Mỹ có thể không phải luôn sôi động như hiện nay. Với tình trạng chặt phá rừng, khai thác thủy ngân và biến đổi khí hậu, động vật ở Nam Mỹ đang đối mặt nhiều nguy cơ nhất từ trước tới nay.
An Khang (Theo Live Science)
