Ba nhà khoa học Susumu Kitagawa, Richard Robson và Omar M. Yaghi là chủ nhân giải Nobel Hóa học 2025. Ảnh: Nobel Prize
(Tiếp tục cập nhật)
Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố ba nhà khoa học Susumu Kitagawa, Richard Robson và Omar M. Yaghi giành giải Nobel Hóa học năm nay với nghiên cứu phát triển khung kim loại - hữu cơ.
Các học giả đoạt giải Nobel Hóa học 2025 tạo ra cấu trúc phân tử với khoảng trống lớn mà khí gas và những hóa chất khác có thể chảy qua. Cấu trúc gọi là bộ khung kim loại - hữu cơ này có thể sử dụng để thu thập nước từ không khí trên sa mạc, thu giữ carbon dioxide, lưu trữ khí độc hoặc xúc tác phản ứng hóa học.
Nobel là giải thưởng quốc tế do Quỹ Nobel tại Stockholm lập ra từ năm 1901 dựa trên tài sản của Alfred Nobel, nhà phát minh kiêm doanh nhân Thụy Điển. Giải được trao thường niên cho những cá nhân và tổ chức có cống hiến nổi bật trong các lĩnh vực Y sinh, Hóa học, Vật lý, Văn học, Hòa bình. Năm 1968, Ngân hàng Trung ương Thụy Điển lập ra Giải thưởng của Ngân hàng Thụy Điển cho Khoa học kinh tế để tưởng nhớ Nobel, còn gọi là giải Nobel Kinh tế.
Người thắng giải được nhận huy chương, bằng chứng nhận cá nhân và một khoản tiền thưởng không cố định. Năm 1901-2024, giải thưởng được trao 627 lần cho 1.012 cá nhân và tổ chức trên thế giới. Trong đó, giải Nobel Hóa học được trao 116 lần cho 197 học giả. Trong đó, nhà nghiên cứu Frederick Sanger và Barry Sharpless nhận giải hai lần, nghĩa là có tổng cộng 195 cá nhân được vinh danh.
Tính đến nay, học giả trẻ tuổi nhất đoạt giải Nobel Hóa học là Frédéric Joliot. Năm 1935, ở tuổi 35, ông được xướng tên cùng với vợ là Irène Joliot-Curie cho công trình tổng hợp những nguyên tố phóng xạ mới. Người lớn tuổi nhất trong lịch sử giải này là John B. Goodenough, nhà nghiên cứu 97 tuổi khi nhận giải Nobel Hóa học năm 2019 nhờ phát triển pin lithium-ion.
An Khang - Thu Thảo (Theo Nobel Prize)
