Sáng 31/10, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng thừa ủy quyền Thủ tướng trình Quốc hội dự án Luật Chuyển đổi số. Ông cho biết dự luật xác định chuyển đổi số là đột phá hàng đầu, tập trung phát triển hạ tầng, dữ liệu, nhân lực và hợp tác quốc tế.
Theo dự thảo, hệ thống thông tin phục vụ dịch vụ công trực tuyến phải được thiết kế để tự động đo lường và giám sát chất lượng, hiệu năng, bao gồm tốc độ xử lý, tính ổn định, trải nghiệm người dùng và an toàn, an ninh mạng. Chất lượng dịch vụ công trực tuyến sẽ được cải tiến liên tục dựa trên đánh giá, phản hồi của người dân, tổ chức, doanh nghiệp qua các kênh khảo sát trực tuyến.
Cơ quan nhà nước có trách nhiệm tuân thủ tiêu chuẩn, quy chuẩn, hướng dẫn kỹ thuật khi cung cấp dịch vụ công trực tuyến; xử lý kịp thời lỗi kỹ thuật, sự cố phát sinh và công khai kết quả cải thiện chất lượng dịch vụ. Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn, hướng dẫn kỹ thuật cho dịch vụ công trực tuyến trên môi trường số.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết dự luật sẽ luật hóa các nguyên tắc chuyển đổi số, trong đó yêu cầu cơ quan nhà nước lấy người dân làm trung tâm; thực hiện số ngay từ đầu; quản lý dựa trên dữ liệu và vận hành Chính phủ như một nền tảng.
Cán bộ Trung tâm phục vụ hành chính công phường Phú Nhuận, hỗ trợ bà con nhập thông tin lên Cổng dịch vụ công quốc gia. Ảnh: Lê Tuyết
Về dịch vụ công, dự luật quy định việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình, bảo đảm khả năng tiếp cận toàn dân, không để ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình sử dụng. Dự luật cũng nêu nguyên tắc kết nối, liên thông giữa các hệ thống thông tin; xác định trách nhiệm pháp lý của cơ quan nhà nước trong khai thác dữ liệu, đồng thời không được yêu cầu người dân nộp lại giấy tờ đã có trong hệ thống.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết dự luật còn cụ thể hóa chính sách quản lý và phát triển kinh tế số nền tảng, quy định rõ trách nhiệm của chủ quản nền tảng số trung gian, người kinh doanh và người tiêu dùng trên nền tảng số.
Dự luật cũng nêu nội dung quản lý và thúc đẩy phát triển xã hội số, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân; phổ cập ngôn ngữ số; thúc đẩy hòa nhập trên môi trường số; bảo vệ trẻ em; xây dựng văn hóa ứng xử trực tuyến và cơ chế giám sát, đo lường xã hội số.
Liên quan đến nhân lực chuyển đổi số, Bộ trưởng cho biết luật sẽ cụ thể hóa chính sách đào tạo, bồi dưỡng và thu hút chuyên gia trong lĩnh vực này; đồng thời ưu đãi cán bộ, công chức, viên chức làm công tác chuyển đổi số trong các cơ quan nhà nước, phát triển nguồn nhân lực số trong hệ thống chính trị.
Một trong những điểm quan trọng của dự luật là quản lý nhà nước về chuyển đổi số. Chính phủ sẽ thống nhất quản lý, giao Bộ Khoa học và Công nghệ làm cơ quan đầu mối, chịu trách nhiệm trước Chính phủ. Các bộ, ngành, địa phương có trách nhiệm phối hợp quản lý chuyển đổi số trong phạm vi lĩnh vực, địa bàn được phân công.
Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường - cơ quan thẩm tra dự án luật, tán thành với các chính sách lớn, đánh giá đây là bước tiến mạnh trong thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia. Tuy nhiên, với các dự án, nhiệm vụ sử dụng ngân sách nhà nước, Ủy ban đề nghị bổ sung chính sách ưu đãi, hỗ trợ đặc biệt về đầu tư, mua sắm và quản lý tài chính để bảo đảm tính linh hoạt, hiệu quả.
Về hạ tầng, Ủy ban đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ mối quan hệ giữa trung tâm dữ liệu và hệ thống trí tuệ nhân tạo trong dự thảo với hạ tầng công nghiệp công nghệ số để bảo đảm thống nhất. Các dự án đầu tư phát triển hạ tầng cho chuyển đổi số sẽ được hưởng chính sách ưu đãi.
Ngoài ra, tại Điều 22, dự luật quy định trách nhiệm pháp lý của cơ quan nhà nước trong khai thác dữ liệu và cấm yêu cầu người dân nộp lại giấy tờ - một điểm mới thể hiện quyết tâm cải cách thủ tục hành chính. Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị tiếp tục rà soát để bảo đảm tính khả thi, đồng bộ với các luật hiện hành như Luật Cán bộ, công chức và Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Sơn Hà
