Bộ Khoa học và Công nghệ đang lấy ý kiến cho dự thảo Nghị định mới, với nhiều tiêu chuẩn kèm theo nhiều chính sách ưu tiên, đãi ngộ để trọng dụng nhân tài trẻ.
Theo dự thảo, nhà khoa học trẻ tài năng là công dân Việt Nam không quá 35 tuổi, có trình độ tiến sĩ trở lên, đang hoạt động trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Để được coi là nhà khoa học trẻ tài năng, những người này phải đáp ứng tối thiểu một trong các tiêu chuẩn. Nhà khoa học trẻ tài năng phải chủ trì công trình đạt giải thưởng uy tín về khoa học và công nghệ đặc biệt, trong nước hoặc quốc tế.
Họ phải là tác giả của ít nhất năm bài báo khoa học đăng trên các tạp chí khoa học quốc tế có uy tín, hoặc là chủ nhiệm nhiệm vụ khoa học và công nghệ đặc biệt đã được nghiệm thu với kết quả có giá trị, tác động và hiệu quả kinh tế xã hội cao.
Nếu hoạt động trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn, nhà khoa học cần có tối thiểu năm bài báo khoa học đăng trên tạp chí có mã số ISSN thuộc danh mục tính điểm của Hội đồng giáo sư ngành, liên ngành hàng năm, và ít nhất có ba lần chủ trì hoặc trình bày với vai trò là diễn giả chính tại hội nghị, hội thảo khoa học chuyên ngành cấp quốc gia hoặc quốc tế.
Phòng sạch, Trung tâm Nano và Năng lượng, trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, nơi đào tạo và nghiên cứu về bán dẫn. Ảnh: Giang Huy
Trong khi đó, kỹ sư trẻ tài năng là công dân Việt Nam dưới 35 tuổi, có trình độ từ đại học trở lên, đang làm việc trong các doanh nghiệp, tổ chức khoa học và công nghệ, cơ sở sản xuất, viện nghiên cứu ứng dụng hoặc trung tâm đổi mới sáng tạo.
Bộ cũng đưa ra các tiêu chuẩn, mà các kỹ sư cần đáp ứng tối thiểu một trong số đó để được coi là kỹ sư trẻ tài năng. Họ phải là chủ nhiệm, thành viên chính hoặc kỹ sư trưởng của dự án nghiên cứu phát triển, chuyển giao công nghệ, đổi mới sáng tạo đạt hiệu quả kinh tế xã hội cao, được cơ quan quản lý, hiệp hội nghề nghiệp hoặc tổ chức có thẩm quyền ghi nhận hoặc khen thưởng.
Trường hợp thứ hai, kỹ sư trẻ tài năng là tác giả hoặc đồng tác giả của ít nhất một sáng chế hoặc hai giải pháp hữu ích được cấp văn bằng bảo hộ trong nước hoặc quốc tế. Trong đó có ít nhất một sáng chế hoặc giải pháp đã được ứng dụng thực tế và mang lại hiệu quả rõ rệt.
Một trường hợp khác, họ phải là người đạt giải thưởng trong các cuộc thi, chương trình vinh danh kỹ sư trẻ tiêu biểu cấp quốc gia hoặc quốc tế trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và đổi mới sáng tạo.
Kỹ sư trẻ tài năng cũng có thể là người có vai trò chủ chốt trong thiết kế, chế tạo, thử nghiệm thành công sản phẩm kỹ thuật có tính mới, tính ứng dụng cao; hoặc đã công bố ít nhất ba bài báo trên các tạp chí khoa học quốc tế có uy tín theo quy định của Bộ Khoa học và Công nghệ.
Họ có thể là người sáng lập hoặc đồng sáng lập doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo dựa trên công nghệ mới, đã gọi vốn thành công từ các quỹ đầu tư mạo hiểm hoặc có sản phẩm được thị trường chấp nhận và tạo ra doanh thu đáng kể.
Các kỹ thuật viên điều chế thuốc cho bệnh nhân ung thư Ảnh: Ngọc Thành
Nhà khoa học, kỹ sư trẻ tài năng sẽ được Nhà nước trọng dụng thông qua các chính sách ưu tiên. Cụ thể họ được tiếp nhận vào làm việc trong tổ chức khoa học và công nghệ công lập, được bố trí vào vị trí việc làm yêu cầu chức danh nghề nghiệp nghiên cứu viên chính hoặc kỹ sư chính và xếp lương từ bậc 3 trở lên của hạng chức danh tương ứng.
Họ cũng sẽ được ưu tiên tham gia chương trình nghiên cứu sau tiến sĩ tại các cơ sở nghiên cứu, đào tạo trong nước và nước ngoài; được ưu tiên cử đi thực tập, làm việc ngắn hạn tại các tổ chức khoa học và công nghệ ở nước ngoài; được xem xét giao chủ nhiệm nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Bên cạnh đó, nhà khoa học và kỹ sư trẻ tài năng sẽ được xem xét giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng kết quả nghiên cứu được tạo ra từ ngân sách nhà nước để thành lập hoặc góp vốn thành lập doanh nghiệp. Nhà nước sẽ xem xét hỗ trợ kinh phí sử dụng phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia hoặc các phòng thí nghiệm chuyên ngành để thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu.
Ngoài ra, họ còn được hỗ trợ kinh phí tham gia hội nghị, hội thảo khoa học chuyên ngành ở trong nước và nước ngoài tối đa hai lần mỗi năm; được hỗ trợ kinh phí công bố kết quả nghiên cứu trên các tạp chí khoa học quốc tế có uy tín, đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ đối với sáng chế, giống cây trồng trong và ngoài nước, cùng nhiều chính sách, cơ chế khác.
Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, cả nước hiện có 429 tổ chức nghiên cứu và phát triển, 207.838 người tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.
Trong 5 năm từ 2021-2025, tổng dự toán ngân sách nhà nước chi cho khoa học và công nghệ là 57.504 tỷ đồng, chiếm bình quân 0,57% chi ngân sách. Tổng chi toàn xã hội cho nghiên cứu và phát triển đạt khoảng 0,5% GDP, còn hạn chế so với các quốc gia phát triển dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Dự thảo Nghị định Quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo về tự chủ của tổ chức khoa học và công nghệ công lập, nhân lực, nhân tài và giải thưởng trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được lấy ý kiến đến hết 12/9.
Trọng Đạt
- Robot, chip, máy bay UAV quy tụ trong triển lãm Make in Viet Nam
- 'Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ góp phần đưa Việt Nam thành nước phát triển'
- Cơ hội đưa sản phẩm Make in Viet Nam sang thị trường các nước ASEAN
