Một ảnh chụp từ tàu Starship trước vụ nổ. Ảnh: SpaceX
Hệ thống Starship không người lái cất cánh từ cơ sở Starbase của SpaceX ở Nam Texas vào tối ngày 6/3, bay trên tên lửa đẩy Super Heavy cao hơn 70 m. Dù ban đầu buổi phóng tiến triển như kế hoạch với tên lửa đẩy tách thành công và quay trở lại tháp phóng để thu hồi bằng đũa gắp, vấn đề với tầng trên của phương tiện trở nên rõ ràng không lâu sau khi tách rời. Khi chuyến bay diễn ra chưa đầy 10 phút, một số động cơ của tàu vũ trụ Starship ở tầng trên ngừng hoạt động khiến tàu mất kiểm soát, theo Space Flight Now.
"Ngay khi mất kiểm soát những động cơ trung tâm đó, bạn sẽ mất khả năng điều khiển phương hướng. Tất cả những gì chúng tôi thấy là tàu bắt đầu xoay tròn và ở thời điểm này, chúng tôi bị mất liên lạc với tàu", Dan Huot, giám đốc truyền thông của SpaceX, chia sẻ trong buổi phát sóng trực tiếp.
SpaceX sau đó ra thông báo xác nhận "trước khi kết thúc quá trình đốt để bay lên cao, một biến cố ở phần sau của Starship dẫn đến hỏng hóc vài động cơ Raptor". Ba phút sau khi mất liên lạc, hệ thống tự hủy được kích hoạt khiến tàu Starship phát nổ và mảnh vỡ bốc cháy rải rác dọc đường bay của nó.
Theo SpaceX, liên lạc cuối cùng với Starship diễn ra khoảng 9 phút 30 giây sau khi cất cánh. Công ty nhấn mạnh Starship vẫn ở trong hành lang phóng theo chỉ định và bất kỳ mảnh vỡ nào còn sót lại sẽ rơi trong Vùng phản ứng mảnh vỡ theo kế hoạch. Họ cũng cho biết không có vật liệu độc hại nào trong mảnh vỡ và ảnh hưởng lớn tới sinh vật biển hay chất lượng nước.
Vụ nổ dẫn tới lệnh phong tỏa tạm thời không phận, trong đó Cục Hàng không Liên bang (FAA) dừng các chuyến bay tới những sân bay lớn ở Florida, bao gồm Miami, Fort Lauderdale, Palm Beach và Orlando. FAA sau đó xác nhận mảnh vỡ rơi là lý do họ phải tiến hành biện pháp đề phòng. Nhiều chuyến bay từ sân bay quốc tế Miami và Fort Lauderdale bị trì hoãn trung bình 30 - 45 phút do tai nạn.
Hiện nay, FAA một lần nữa yêu cầu SpaceX tiến hành điều tra tai nạn, cụ thể là nguyên nhân khiến chuyến bay thử thứ 8 của Starship kết thúc với phương tiện bị phá hủy. Đây là lần phóng thứ hai liên tiếp kết thúc với một vụ nổ (chuyến bay thử thứ 7 của Starship gặp kết cục tương tự hồi tháng 1 do rò rỉ gần bình nhiên liệu chứa oxy lỏng).
Theo FAA, điều tra tai nạn được thiết kế để tăng cường độ an toàn của cộng đồng, xác định nguyên nhân gốc rễ của vụ việc và tìm hiểu giải pháp khắc phục nhằm tránh sự cố tái diễn. FAA sẽ tham gia mọi bước trong quá trình điều tra tai nạn do SpaceX phụ trách và cần phải thông qua báo cáo cuối cùng của SpaceX, bao gồm bất kỳ hành động khắc phục nào.
Dù gặp thất bại, SpaceX vẫn cam kết tuân theo chiến thuật phát triển nhanh chóng các phiên bản, trong đó những chuyến bay thử nghiệm được thiết kế để đẩy xa giới hạn của hệ thống Starship. Sau tai nạn hồi tháng 1, SpaceX đã áp dụng chỉnh sửa đường dẫn nhiên liệu, điều chỉnh van xả khí và thay đổi lực đẩy động cơ, nhưng thất bại của chuyến bay thử thứ 8 chỉ ra công ty cần điều chỉnh nhiều hơn.
Trong khi mục tiêu dài hạn của Starship là hỗ trợ nhiệm vụ tới Mặt Trăng và sao Hỏa, bao gồm chương trình Artemis của NASA. SpaceX chưa thông báo mốc thời gian của chuyến bay Starship tiếp theo nhưng dự kiến công ty sẽ phải nộp báo cáo cho FAA kèm biện pháp khắc phục trước khi tiếp tục thử nghiệm.
An Khang (Theo Newsweek)
