Đề xuất được ông Nguyễn Văn Khoa - Chủ tịch mạng lưới AUVS Việt Nam, Tổng giám đốc tập đoàn FPT, nêu tại cuộc gặp của Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng với các mạng lưới đổi mới sáng tạo, sáng 26/11 tại Hà Nội.
AUVS là mạng lưới quy tụ các tổ chức, chuyên gia, doanh nghiệp và viện nghiên cứu trong lĩnh vực hàng không, vũ trụ và thiết bị bay không người lái (UAV), trực thuộc hệ sinh thái của Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia NIC và là một trong các mạng lưới về phát triển công nghệ chiến lược của Việt Nam.
Đánh giá UAV sẽ phát triển, ông Khoa cho rằng cần đưa cơ sở dữ liệu UAV vào Cơ sở dữ liệu quốc gia. "Mỗi thiết bị UAV cần có mã định danh riêng như biển số xe, và được quản lý thống nhất, liên thông giữa Bộ Quốc phòng, Bộ Giao thông Vận tải và Bộ Công an", ông Khoa đề xuất. "Đây là nền tảng quan trọng để bảo đảm an toàn bay và quản trị minh bạch".
Ông Nguyễn Văn Khoa phát biểu tại cuộc gặp. Ảnh: Lưu Quý
Trước đó, tại diễn đàn về kinh tế tầm thấp tổ chức giữa tháng này, các chuyên gia cũng đánh giá các thiết bị bay ngày càng thông dụng, có tiềm năng trong nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, logistics, giám sát... nhưng đi kèm với đó là các nguy cơ bị lợi dụng cho các hành vi nguy hiểm.
Tiến sĩ Nguyễn Thành, Học viện Công nghệ bưu chính viễn thông (PTIT) đánh giá trong tương lai, UAV do cá nhân sở hữu có thể chiếm số lượng lớn. Song song với các lợi ích, ông Thành cũng nêu ra một số vấn đề của drone, UAV như quỹ đạo chuyển động linh hoạt, phức tạp; mục đích sử dụng đa dạng và có thể bị lợi dụng trong vận chuyển hàng cấm, hoặc các hành vi vi phạm quy định quản lý.
Tạo điều kiện cho lĩnh vực này phát triển, theo chuyên gia, cần hành lang pháp lý để các công ty, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động. Một trong số đó là các phương tiện bay cần được đăng ký, cấp mã định danh, chẳng hạn sử dụng một module 4G/5G kết nối với mạng di động và hoạt động như một dạng biển số điện tử để cơ quan quản lý có thể theo dõi.
Ngoài vấn đề định danh thiết bị, Chủ tịch mạng lưới AUVS Việt Nam cũng đưa ra một số đề xuất để phát triển lĩnh vực UAV tại Việt Nam, như thành lập hành lang thử nghiệm UAV quốc gia; quy hoạch vùng bay toàn quốc; xây dựng trung tâm kiểm định và chứng nhận quốc gia; có cơ chế đặt hàng các UAV nội địa; phát triển hệ sinh thái UAV với các startup, chuỗi cung ứng, nguồn nhân lực.
Một thiết bị UAV do hãng Việt Nam phát triển được trưng bày tại Triển lãm Đổi mới sáng tạo VIIE 2025, tháng 10/2025. Ảnh: Lưu Quý
Tại buổi họp, Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng ghi nhận kiến nghị của các mạng lưới, đánh giá UAV cùng các lĩnh vực công nghệ chiến lược như AI, bán dẫn, vật liệu mới, y sinh, lượng tử... là những công nghệ chủ chốt quyết định năng lực cạnh tranh quốc gia trong kỷ nguyên mới. Ông đề nghị Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp thu các ý kiến và xây dựng các cơ chế thúc đẩy các lĩnh vực này từ đề xuất của các doanh nghiệp, mạng lưới.
Ông Hoàng Anh Tú, Phó vụ trưởng Khoa học kỹ thuật và công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết đã trình Chương trình sáu sản phẩm công nghệ chiến lược có thể triển khai ngay, trong đó bao gồm UAV. "Những kiến nghị về UAV mà ông Khoa đưa ra cũng đã được ghi nhận và đưa vào tờ trình", ông Tú nói.
Tại Việt Nam, các công nghệ về thiết bị bay không người lái được xếp vào nhóm công nghệ hàng không, vũ trụ, là một trong 11 nhóm công nghệ chiến lược mà Việt Nam đặt mục tiêu làm chủ. Thị trường UAV và các dịch vụ liên quan đạt quy mô hàng trăm tỷ USD trên thế giới, dự kiến tăng trưởng trên 30%/năm.
Liên minh kinh tế tầm thấp tại Việt Nam cho biết khu vực đồng bằng sông Cửu Long đang có trên 3.000 drone hoạt động phục vụ cho 1,5 triệu ha. Thị trường UAV và robot nông nghiệp được dự báo đạt 363,7 triệu USD vào 2030, tăng 4,76%/năm.
Nhiều quốc gia như Mỹ, Trung Quốc, UAE... coi đây là ngành chiến lược, được ứng dụng trong nhiều hoạt động như giao hàng bằng drone, taxi bay đô thị, nông nghiệp chính xác, giám sát hạ tầng, cứu hộ cứu nạn.
Lưu Quý
