Cần cẩu di dời cánh quạt turbine ở trang trại điện gió Hagshaw Hill tại Scotland. Ảnh: Sandy Young Photography
Theo Guardian, tại châu Âu, kế hoạch tân trang các trang trại điện gió lâu đời nhất bằng turbine hiệu quả cao và cánh quạt mạnh mẽ hơn đang được tiến hành nhằm tăng cường sản xuất năng lượng sạch. Tuy nhiên, cuộc cách mạng xanh này mang đến thách thức mới về tính bền vững khi những công ty tìm cách xử lý hàng nghìn mẫu turbine cũ. Khoảng 85-90% bộ phận turbine gió được sản xuất từ thép và vật liệu dễ tái chế khác. Tuy nhiên, cánh quạt bằng sợi carbon được thiết kế để chịu mài mòn khó phân hủy hơn.
Cuộc đua tìm giải pháp tái chế cánh quạt turbine cũ cần tiến triển nhanh chóng. Theo Hiệp hội WindEurope, dự kiến đến năm 2030, châu Âu sẽ tháo dỡ khoảng 14.000 turbine gió, tạo ra 40.000-60.000 tấn phế thải cánh quạt. Riêng Đức sẽ chiếm khoảng 23.300 tấn, tiếp theo là Tây Ban Nha với 16.000 tấn và Italy với 2.300 tấn. Tại Mỹ, tính đến năm 2050, chính phủ dự kiến lượng phế thải cánh quạt turbine gió sẽ nằm trong khoảng 200.000-370.000 tấn/năm khi các trang trại điện gió được phê duyệt dưới thời chính quyền Biden hết tuổi thọ.
Hiện nay, phần lớn nhà phát triển trang trại điện gió cam kết tránh chôn cánh quạt cũ dưới đất. Tuy nhiên, trên thực tế, một số turbine lâu đời nhất trên thế giới bị vứt ra bãi rác, gây ra lo ngại về tính bền vững của ngành công nghiệp này.
Theo Steven Lindsay, doanh nhân tái chế cánh quạt ở Scotland, tháo dỡ trang trại điện gió cũ là quản lý quá trình chuyển đổi hạ tầng, dùng các nguyên tắc kinh tế tuần hoàn để tái sử dụng và tái chế cánh quạt turbine thành sản phẩm có giá trị trong nhiều năm, ví dụ tận dụng cánh quạt nguyên vẹn làm cơ sở vật chất công cộng như nhà chờ hoặc chiết xuất sợi để tái sản xuất thành sản phẩm mới.
Lindsay, cựu nhân viên của công ty ScottishPower sở hữu trang trại gió Hagshaw Hill tại Scotland, đạt thỏa thuận với nhà phát triển SSE để sử dụng cánh quạt đã ngừng sử dụng từ trang trại điện gió của họ làm nhà chờ cho các điểm sạc xe điện ở Dundee. Họ cũng cung cấp nhà chờ làm từ cánh quạt turbine cho xe buýt và xe đạp.
Tuy nhiên, phần lớn turbine không được tái sử dụng. Công ty năng lượng Tây Ban Nha Iberdrola sở hữu ScottishPower phát triển một giải pháp có thể áp dụng trên quy mô lớn. Cơ sở tái chế cánh quạt mới của họ trên bán đảo Iberia có thể biến đổi tới 10.000 tấn phế thải cánh quạt mỗi năm, tương đương 1/6 tổng số phế thải dự kiến vào năm 2030. Dự án của Iberdrola nhằm thu hồi sợi thủy tinh và nhựa sử dụng để tạo ra cánh quạt turbine gió và tái sử dụng trong ngành năng lượng, hàng không, ôtô, dệt may, hóa chất và xây dựng. Trên toàn ngành công nghiệp, những công ty như ScottishPower, SSE và Ørsted của Đan Mạch cũng cam kết phát triển thế hệ cánh quạt turbine gió mới dễ tái chế hơn.
Chính phủ Anh đang hợp tác với các chuyên gia nhằm kéo dài tuổi thọ những turbine hiện có ở nước này, qua đó trì hoãn nhu cầu lưu trữ dài hạn. Tổ chức đổi mới năng lượng tái tạo ngoài khơi (ORE) Catapult của Anh đang làm việc với nhà phát triển năng lượng tái tạo RWE để tìm cách kéo dài tuổi thọ cánh quạt hiện có của Anh và trì hoãn nhu cầu tái chế. Kết quả thử nghiệm ban đầu cho thấy cánh quạt turbine gió có thể tăng tuổi thọ an toàn lên thêm một nửa.
An Khang (Theo Guardian, Bloomberg)
