Theo báo cáo do công ty tư vấn việc làm Challenger, Gray & Christmas (Mỹ) công bố ngày 6/11, nhà tuyển dụng Mỹ đã cắt giảm 153.000 vị trí vào tháng trước, trở thành tháng 10 có số trường hợp bị cho nghỉ việc lớn nhất trong hai thập kỷ qua. Trong đó, các công ty đề cập AI trong 31.039 lần sa thải. Có nghĩa, AI là nguyên nhân sa thải nhiều thứ hai chỉ sau cắt giảm chi phí.
Robot làm việc trong kho hàng của Amazon. Ảnh: Amazon
Lần gần nhất Mỹ trải qua tháng 10 tồi tệ là năm 2003, khi 171.874 lao động bị cho thôi việc. Báo cáo mới được đưa ra trong bối cảnh nền kinh tế đang tái cấu trúc nhờ công nghệ, tương tự những năm 2000. Giới chuyên gia cho biết vấn đề khi đó bắt nguồn từ thay đổi trong ngành viễn thông do điện thoại di động phát triển bùng nổ, còn ngày nay là sự ra đời của AI, giúp tự động hóa những tác vụ vốn do con người đảm nhiệm.
Số vị trí bị cắt giảm tại Mỹ trong tháng 10 năm nay tăng 183% so với tháng 9 và tăng 175% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính cả năm 2025, con số này lên tới 1,09 triệu, tăng 65% so với cùng kỳ năm ngoái và là mức cao nhất kể từ năm 2020, khi Covid-19 diễn ra khiến làn sóng sa thải tăng vọt.
"Một số ngành đang điều chỉnh sau sự bùng nổ tuyển dụng trong đại dịch, nhưng điều này cũng diễn ra trong bối cảnh ứng dụng AI tăng, chi tiêu của người tiêu dùng và doanh nghiệp giảm, chi phí tăng, thúc đẩy các công ty thắt chặt ngân sách và đóng băng tuyển dụng", Andy Challenger, Giám đốc doanh thu tại Challenger, Gray & Christmas, giải thích.
Dữ liệu cho thấy công ty công nghệ và kho vận dẫn đầu làn sóng sa thải tháng 10. Các công ty công nghệ thông báo cắt giảm tổng cộng 33.281 vị trí, tăng mạnh so với mức 5.639 của tháng 9, trong khi các công ty kho vận điều chỉnh 47.878 vị trí, phần lớn do tự động hóa và dư thừa năng lực sản xuất sau khi mở rộng quá mức thời Covid-19.
Tính cả 10 tháng đầu năm, ngành công nghệ sa thải 141.159 vị trí, ngành kho vận giảm 90.418 vị trí. Ngành bán lẻ cũng chịu áp lực khi 88.664 việc làm bị cắt giảm, tăng 145% so với năm 2024, do các chuỗi bán lẻ đối mặt với tình trạng người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu và hàng loạt cửa hàng đóng cửa.
"Trong thập kỷ qua, các công ty thường tránh thông báo sa thải vào quý IV. Thật ngạc nhiên khi thấy số nhân sự cắt giảm lớn như vậy vào tháng 10", Challenger nhận định.
Amazon, Target, Paramount Skydance và Starbucks đều điều chỉnh hàng trăm hoặc hàng nghìn vị trí, cho thấy sự thu hẹp hoạt động doanh nghiệp đang lan rộng kể cả gần dịp lễ mua sắm cuối năm. Tuần trước, Amazon thông báo cắt giảm 14.000 vị trí văn phòng theo kế hoạch tái cơ cấu nhằm "hạn chế bộ máy quan liêu" và chuyển nguồn lực sang AI.
Thu Thảo (Theo CNBC, NY Post)
