Hàng loạt hố sụt ở làng Mečenčani và Borojevići. Video: AP.
Hố sụt hình tròn gần như hoàn hảo với đường kính 30 m và độ sâu 15 m xuất hiện trong một khu vườn ở Mečenčani, ngôi làng cách thủ đô Zagreb 40 km ngay trước thềm năm mới 2021. Trong vài tuần sau đó, ngày càng nhiều miệng hố liên tiếp mở ra ở Mečenčani và làng Borojevići ở lân cận. Tính đến cuối tháng 1/2021, Viện Địa chất Croatia ghi nhận ít nhất 54 hố sụt hoàn toàn thuộc đủ kích cỡ.
Một ước tính khác của AFP hồi tháng 3/2021 cho biết có tới 100 hố sụt ở phạm vi hai làng. Một số hố xuất hiện trên cánh đồng, nhưng nhiều hố khác đột ngột mở ra trong nhà dân. Vài hố thậm chí nằm bên dưới nhà cửa, khiến gạch rơi và nhiều vết nứt kéo dài trên tường nhà.
"Chúng tôi cảm thấy rất bất an", Stojan Kresojevic, cư dân ở Mečenčani, chia sẻ. "Những hố sụt ở quanh chúng tôi, sự bất trắc đang giết chết chúng tôi. Chúng tôi không rõ liệu mình có buộc phải rời đi hay không. Các hố sụt này rất nguy hiểm do chúng bất ngờ mở ra và phụt nước".
Các nhà nghiên cứu tìm ra manh mối khi xâu chuỗi sự kiện địa chất. Cuối tháng 12/2020, một trận động đất 6,4 độ làm rung chuyển miền trung Croatia, giết chết 7 người và làm 26 người bị thương. Rung chấn lan khắp Croatia cũng như nước láng giềng Bosnia và Serbia.
Những hỗ sụt không phải là dấu hiệu thường thấy của địa chấn, nhưng chúng thường tồn tại ở khu vực có nhiều hang hốc ẩn dưới lòng đất như Croatia. Do địa chất đá vôi vùng núi Dinaric Alps, Croatia có hàng chục hang động, 3 trong số đó sâu hơn 1.000 m. Các hang động sâu dưới lòng đất này hình thành bởi nước thải có tính axit nhẹ, chậm rãi làm xói mòn lớp đá gốc dễ hòa tan như đá vôi.
Cuối cùng, những đường hầm và lỗ hổng hình thành. Một hố sụt có thể xuất hiện giữa kết cấu này nếu phần vòm hang động sụp xuống vì lý do nào đó. Trong trường hợp gần đây ở Croatia, dường như trận động đất mạnh cuối tháng 12 làm lung lay nhiều vòm hang khiến chúng sụp xuống, tạo ra hàng chục hố sụt. Ngay cả khi không có động đất, nền đất bên trên lỗ hổng sẽ sụp xuống và tạo ra vùng đất lún. Hiện tượng trên đôi khi vẫn xảy ra trong quá khứ, nhưng động đất thúc đẩy quá trình xảy ra nhanh và mạnh hơn, Viện Địa chất Croatia cho biết.
An Khang (Theo IFL Science)
