Theo khảo sát tại các khu vực tập trung nhiều trường đại học như Cầu Giấy, Thanh Xuân, Hai Bà Trưng (cũ), giá nhà trọ hiện nay khoảng 2 triệu đồng/người/tháng, chưa kể các khoản phát sinh khác. Nếu tính cả phí gửi xe, wifi, vệ sinh, một sinh viên ở phòng trọ tầm trung phải chi khoảng 3-4 triệu đồng/tháng. Áp lực tài chính này đã buộc không ít sinh viên phải tìm đủ cách xoay xở như chuyển đi thuê nhà trọ xa hơn, đi làm thêm từ phục vụ quán cà phê đến gia sư, bán hàng...
Chuyển trọ xa, ở ghép, làm thêm để "gồng gánh" thuê nhà
Lương Phương Anh (20 tuổi, quê Ninh Bình), sinh viên năm 3 Học viện Báo chí và Tuyên truyền cho biết từng thuê trọ gần trường để thuận tiện đi học. Căn phòng rộng khoảng 20m² tại tầng 5, khu vực Mỹ Đình (Hà Nội) mà Phương Anh từng thuê ban đầu giá hơn 4 triệu/tháng. Sau vài lần tăng giá, đến đầu năm nay, tính cả tiền điện, nước và các khoản dịch vụ khác, tổng tiền nhà lên tới hơn 6 triệu đồng/tháng.
Phòng trọ chưa đầy 20m2 của hai sinh viên tại phố Chùa Láng (Hà Nội) có giá 4 triệu đồng/tháng.
Ở chung với chị gái, Phương Anh kể, riêng chi phí thuê nhà đã chiếm gần 70% tổng chi tiêu hàng tháng của hai chị em. Vì thế, hồi tháng 8, chị em cô quyết định chuyển ra thuê ở khu vực Thanh Xuân, cách trường 6km.
Phòng trọ mới có giá 3 triệu đồng/tháng. Tiết kiệm được gần một nửa số tiền nhà so với chỗ cũ, đổi lại, chị em Phương Anh mỗi sáng phải dậy sớm hơn gần một giờ để đến trường vì tuyến đường thường xuyên kẹt xe vào giờ cao điểm. Ngoài ra, nơi ở của hai chị em vỏn vẹn chỉ 15m2, kín như bưng, không có cửa sổ hay nơi nấu ăn riêng, mọi ngóc ngách đều phải tận dụng để kê đồ. Các vật dụng có sẵn trong phòng đều xuống cấp. Chiếc điều hòa từ "thời Napoleon” tiêu tốn điện, trong khi mỗi số điện giá tới 4.500 đồng nên hai chị em hạn chế tối đa bật dù ngày nóng.
Cũng như Phương Anh, không ít sinh viên từ ngoại tỉnh lên các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM… đang phải “gồng mình” trước chi phí thuê nhà quá cao, trong lúc giá cả sinh hoạt, học phí cũng không ngừng tăng.
Không muốn chuyển đi xa vì ngại cảnh tắc đường và lo tốn tiền xăng, nhưng sau khi nhận thông báo giá nhà trọ tăng từ 3,5 lên 4 triệu đồng/tháng hồi tháng 9, Đỗ Bích Ngọc, sinh viên Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Công nghiệp (Hà Nội), quyết định tìm việc làm thêm. Căn phòng Ngọc đang thuê ở khu vực Bạch Mai, rộng 25m2, hai người ở. Ngoài tiền phòng, mỗi tháng Ngọc phải lo thêm: Tiền điện 4.000 đồng/số, nước 30.000 đồng/khối, 50.000 đồng Wi-Fi, cộng với ăn uống, đi lại và tài liệu học tập, khiến tổng chi tiêu hằng tháng đội lên 4,5-5 triệu đồng.
Sinh viên tranh thủ làm thêm ngoài giờ học để trang trải chi phí sinh hoạt.
Bố mẹ Ngọc làm buôn bán tự do ở Cao Bằng, thu nhập không ổn định, trong khi còn lo cho em nhỏ đang đi học… Không muốn tạo thêm gánh nặng cho gia đình, Ngọc nhận việc bưng bê, lau dọn tại một quán cafe, ca từ 15h tới 22h. “Em làm tại đây có thu nhập tầm hơn 2 triệu/tháng - vừa đủ trả tiền thuê trọ”, Ngọc kể.
Tuy nhiên, sau 2 tháng xoay xở vừa đi học, vừa làm thêm, nữ sinh thường xuyên thấy mệt mỏi, uể oải, cộng với nỗi bất an khi nghĩ tới tương lai khi ra trường tự phải lo mọi khoản chi tiêu.
Thuê căn phòng trọ 15m2 với giá 3,6 triệu đồng/tháng tại khu vực Tương Mai (Hà Nội), Lê Kim Loan (21 tuổi, Phú Thọ) lại chọn cách khác để tiết kiệm chi phí là ở ghép cùng hai người bạn.
“Dù vậy, mỗi tháng em phải chi 5-6 triệu đồng tổng chi tiêu, sinh hoạt, trong đó riêng tiền thuê phòng và điện, nước là gần 3 triệu. Em không muốn bố mẹ nặng gánh vì mình nhưng đi làm thêm chỉ được 2 triệu, không kham nổi nên vẫn phải gọi điện về xin ‘viện trợ”, Loan thổ lộ.
Làm sao giảm áp lực thuê trọ, giúp sinh viên yên tâm học tập?
Thạc sĩ Đỗ Đức Long, giảng viên Khoa Xã hội học và Phát triển, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, nhận định giá nhà trọ sinh viên đang biến động mạnh. Ở khu vực gần các trường đại học, cao đẳng, giá thuê tăng 20–40% chỉ trong vài tháng, trong khi chất lượng chỗ ở chưa được cải thiện tương xứng. Nhiều sinh viên buộc phải ở ghép, thuê trọ xa trường hoặc chấp nhận không gian chật hẹp để tiết kiệm chi phí, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tinh thần và chất lượng học tập.
Trước thực trạng này, ThS. Long cho rằng các trường đại học và chính quyền địa phương cần phối hợp đảm bảo chỗ ở ổn định, phù hợp cho sinh viên. Ông đề xuất các trường nên xây dựng hoặc mở rộng ký túc xá đạt chuẩn, có giá thuê hợp lý, đảm bảo an ninh và điều kiện sinh hoạt cơ bản. Bên cạnh đó, chính quyền địa phương có thể hỗ trợ bằng cách quy hoạch quỹ đất, khuyến khích xã hội hóa đầu tư các khu nhà trọ chất lượng dành riêng cho sinh viên.
Theo ThS. Long, áp lực tài chính không chỉ là gánh nặng của sinh viên mà còn là nỗi lo của nhiều phụ huynh ở quê nhà. Ông nhấn mạnh cần có chính sách hỗ trợ thiết thực hơn, như yêu cầu chủ nhà trọ đăng ký giá thuê với chính quyền để đảm bảo minh bạch, đồng thời xây dựng ứng dụng hoặc cổng thông tin điện tử giúp sinh viên tra cứu, đánh giá và phản ánh chất lượng chỗ ở.
