Theo phản ánh của người dân thôn Cương, lò đốt than củi nằm ngay trong khu dân cư đã hoạt động hơn một thập kỷ. Trước đây, việc sản xuất diễn ra nhỏ lẻ, mức độ ảnh hưởng chưa rõ rệt. Tuy nhiên, nhiều năm trở lại đây, khi lò đốt hoạt động thường xuyên với công suất lớn, tình trạng ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng.
"Mỗi lần lò đốt than là khói bay mù mịt khắp xóm, tràn thẳng vào nhà. Đóng cửa cũng không ngăn được, mở cửa thì không thể thở nổi. Nhà bà T ngay cạnh lò mỗi lần họ đốt phải chạy sang nhà bố mẹ đẻ ở nhờ. Mấy lần chính quyền địa phương cũ (chưa sáp nhập) xã đã nhiều lần kiểm tra, yêu cầu xử lý nhưng họ vẫn tiếp tục hoạt động.
Khói than đen đặc, mùi khét nồng len lỏi vào từng ngóc ngách, bám vào quần áo, đồ đạc sinh hoạt. Không ít gia đình cho biết, vào những ngày lò đốt hoạt động liên tục, cả khu dân cư như bị bao phủ trong một "làn sương độc hại" - anh Long một người dân bức xúc nói.
Vị trí lò đốt than nhìn từ trên cao.
Điều đáng lo ngại là khói bụi từ lò đốt than không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Nhiều người dân, đặc biệt là người già và trẻ nhỏ, thường xuyên có biểu hiện ho kéo dài, khó thở, cay mắt, đau đầu. Một hộ gia đình sinh sống ngay sát lò đốt than củi hiện có người thân mắc bệnh phổi, sức khỏe suy giảm nghiêm trọng.
Ngày 18/11, trao đổi với PV, bà Trần Thị Nhâm (cách lò đốt khoảng 30m) cho biết, người chồng bà vừa phải nhập viện điều trị do tình trạng sức khỏe yếu, có biểu hiện khó thở kéo dài. Tuy nhiên, do thể trạng suy kiệt, bệnh nhân hiện mới được cho xuất viện tạm thời để về nhà tẩm bổ, hồi phục sức khỏe.
"Chồng tôi bị tổn thương phổi nặng. Bác sĩ dặn phải về nhà ăn uống, bồi dưỡng cho có sức, khi nào ổn hơn mới quay lại bệnh viện tiếp tục điều trị" - bà Nhâm chia sẻ.
Theo người dân xung quanh, gia đình này đã sinh sống cạnh lò đốt than nhiều năm nay, thường xuyên phải hít khói bụi mỗi khi lò hoạt động. Việc tiếp xúc lâu dài với khói than khiến nhiều người lo ngại đây có thể là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt là các bệnh liên quan đến đường hô hấp.
Bà Trần Thị Nhâm bên cạnh là chồng đang bị bệnh phổi nặng ở thôn Cương chia sẻ với phóng viên.
"Có hôm khói vào nhiều quá, nhà chị tôi phải sang ngủ nhờ nhà tôi. Ở trong nhà mà cứ như ngồi trong lò hun. Chúng tôi không phản đối việc làm ăn, sản xuất, nhưng lò đốt than nằm ngay giữa khu dân cư, xả khói bụi suốt ngày đêm thì người dân làm sao sống nổi" - anh Phan Văn Thống một hộ dân sống sát lò đốt bức xúc.
Trao đổi với phóng viên, ông Trần Hữu Việt (74 tuổi) cho rằng, lò đốt của gia đình ông Phan Văn Tuấn đã xả khói và bụi than bay khắp khu dân cư, bay cả vào trong nhà người dân khiến không khí trở nên bị ô nhiễm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bà con nhân dân sống ở khu vực xung quanh. Đặc biệt là người già và trẻ nhỏ thường xuyên bị bệnh về đường hô hấp.
Ngày 6/11/2023, UBND xã Ngọc Mỹ, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc (nay là xã Hợp Lý, tỉnh Phú Thọ) ban hành văn bản số 166/UBND-ĐC trả lời đơn phản ánh của ông Trần Hữu Việt. Theo đó, ngày 19/10/2023, UBND xã Ngọc Mỹ nhận được đơn phản ánh của ông Trần Hữu Việt về việc đã hơn 10 năm nay ở giữa thôn dân cư mọc lên 2 lò đốt than của hộ anh Phan Văn Tuấn (vợ là Hoàng Thị Nhung) gây khói bụi, tiếng ồn cưa cắt củi gỗ làm ảnh hưởng đến cuộc sống của những hộ dân xung quanh.
Cận cảnh lò đốt than nằm giữa khu dân cư ở xã Hợp Lý, tỉnh Phú Thọ.
Ngày 3/11/2023, UBND xã Ngọc Mỹ tiến hành kiểm tra thực tế và có biên bản làm việc, kết luận giải quyết như sau: Vị trí xây lò than của ông Phan Văn Tuấn tại khu vực đông dân cư, không đảm bảo khoảng cách, quy cách và quy định của pháp luật hiện hành. Yêu cầu gia đình ông Tuấn tạm dừng hoạt động đốt than tại lò của gia đình từ ngày 3/01/2024.
Đề nghị gia đình ông Tuấn tiến hành liên hệ cơ quan có thẩm quyền để được hướng dẫn hồ sơ, thủ tục hoạt động kinh doanh sản xuất của lò than theo đúng quy định pháp luật. Khi đã được cơ quan có thẩm quyền cấp phép hoạt động thì gia đình sẽ được hoạt động tiếp tục.
Còn nếu không được cơ quan có thẩm quyền cấp phép hoạt động thì gia đình ông Tuấn phải dừng việc hoạt động của lò than. Giao cho Ban công tác mặt trận thôn kiểm tra, giám sát việc tạm dừng hoạt động của lò than gia đình ông Tuấn và thông báo với UBND xã khi ông Tuấn không chấp hành việc tạm dừng.
Tiếp đó, ngày 15/3/2024, UBND xã Ngọc Mỹ ban hành văn bản số 28/BC-UBND về việc hộ dân đốt than tại thôn Cương. Căn cứ vào đơn phản ánh của công dân xã Ngọc Mỹ về việc hộ ông Phan Văn Tuấn thôn Cương, xã Ngọc Mỹ đốt than củi gây khói bụi, tiếng ồn làm ảnh hưởng đến cuộc sống của những hộ xung quanh.
Ông Trần Hữu Việt chỉ tay về hướng lò đốt gây ô nhiễm, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.
UBND xã đã xác minh và làm việc với hộ gia đình: Ông Phan Văn Tuấn và vợ là bà Hoàng Thị Nhung tại thôn Cương, xã Ngọc Mỹ vào các ngày 03/11/2023 và 30/01/2024. Tại các buổi làm việc có lãnh đạo UBND xã, công an xã, các cán bộ công chức chuyên môn và đại diện Ban công tác mặt trận thôn dân cư yêu cầu hộ gia đình ông Tuấn tạm dừng việc đốt than củi và yêu cầu hộ liên hệ cơ quan có thẩm quyền để được hướng dẫn hồ sơ thủ tục hoạt động kinh doanh sản xuất của lò than theo đúng quy định.
Hộ gia đình ông Tuấn, bà Nhung đã đồng ý và dừng hoạt động. Nhưng đến ngày 10/03/2024, hộ này lại tiếp tục đốt than củi, UBND xã cùng với thôn dân cư tiếp tục lập biên bản và yêu cầu hộ dừng hoạt động...
Người dân thôn Cương cho biết, thêm đã nhiều lần kiến nghị, phản ánh tình trạng lò đốt than gây ô nhiễm môi trường đến chính quyền địa phương, tuy nhiên đến nay lò đốt vẫn tiếp tục hoạt động, gây ô nhiễm môi trường.
Liên quan đến sự việc trên, chiều ngày 18/11, phóng viên liên hệ làm việc với UBND xã Hợp Lý, tỉnh Phú Thọ. Tại đây, ông Đặng Hồng Sơn - Phó Chánh văn phòng UBND xã cho biết: Trước tình trạng phản ánh của người dân thôn Cương, sau sáp nhập UBND xã Hợp Lý đã tiến hành kiểm tra, giao phòng chuyên môn để xử lý. Hôm nay (ngày 18/12), lãnh đạo UBND xã đi họp nên hẹn phong viên quay lại làm việc cụ thể, chi tiết sau".
Trước thực trạng ô nhiễm kéo dài, người dân thôn Cương mong muốn chính quyền và các cơ quan chức năng sớm kiểm tra, làm rõ tính pháp lý, điều kiện môi trường của lò đốt than củi; đồng thời có giải pháp di dời, chấn chỉnh hoặc xử lý dứt điểm, trả lại môi trường sống trong lành cho khu dân cư.
