Theo The Value, tác phẩm thủ công mỹ nghệ sẽ được gõ búa vào ngày 8/4, là "át chủ bài" trong số hiện vật dịp kỷ niệm 50 thành lập hãng Sotheby's Hong Kong. Sau 17 năm, cổ vật xuất hiện trên thị trường, được kỳ vọng lấy lại vị trí đồ sứ Trung Quốc đắt giá nhất. Chuyên gia nhận định giá trị chiếc bát hiện vượt 200 triệu HKD (hơn 25 triệu USD).
Chiếc bát mang hơi thở mùa xuân. Ảnh: The Value
Năm 2006, chiếc bát được doanh nhân Hong Kong Trương Vĩnh Trân mua với giá 151 triệu HKD (19,2 triệu USD), lập kỷ lục đồ gốm sứ thời Thanh đắt giá nhất, đồng thời là sản phẩm nghệ thuật châu Á đắt nhất bấy giờ. Hiện, kỷ lục đồ sứ Trung Quốc đắt đỏ thuộc về chiếc bình thời Càn Long, được bán với giá 327 triệu HKD (41,6 triệu USD), năm 2021.
Chiếc bát mang họa tiết hoa hạnh, cây liễu và chim én, ngụ ý mùa xuân rực rỡ, ấm áp, vạn vật có đôi. Mặt còn lại của bát là hai câu thơ: "Ngọc tiễn xuyên hoa quá, nghê thường đới nguyệt quy" (Chim én bay xuyên hoa, xiêm y của tiên nữ đưa trăng về). Ý thơ xuất phát điển cố thời Đường. Vua Đường Huyền Tông được đạo sĩ giúp đỡ, du ngoạn mặt trăng vào ngày 15/8 âm lịch. Khi về nhân gian, Huyền Tông sáng tác điệu nhạc và vũ đạo Nghê thường vũ y khúc. Câu Nghê thường đới nguyệt quyđể chỉ điển cố này. Còn "Ngọc tiễn" chỉ đuôi của chim én, làm biểu tượng cho hình ảnh én bay.
Hai câu thơ trên cổ vật. Ảnh: The Value
Chiếc bát áp dụng kỹ thuật Pháp lang thái - thuộc hàng đồ sứ đẳng cấp nhất thời Thanh. Sứ Pháp lang thái bắt nguồn từ thời Khang Hy, chuyên dùng cho hoàng đế, thành viên hoàng thất chiêm ngưỡng. Chi phí chế tác cao, sản lượng thấp, ngay cả đại thần cũng hiếm khi được ban thưởng. Đồ sứ Pháp lang thái chủ yếu nằm trong các bảo tàng lớn, số lượng tư nhân sở hữu báu vật chỉ đếm trên đầu ngón tay.
Lò gốm của triều đình nhà Thanh phần lớn đặt tại Cảnh Đức Trấn, tỉnh Giang Tây nhưng riêng với đồ Pháp lang thái, thân sứ trắng được thực hiện ở Cảnh Đức Trấn, sau đó vận chuyển tới kinh thành Bắc Kinh để hoàng đế quyết định hoa văn, màu sắc. Họa sĩ cung đình dùng màu pháp lang vẽ lên thân sứ, cuối cùng đem nung ở nhiệt độ thấp.
Sau khi nung, đồ vật có màu trong và bóng sáng như gương. Màu sắc đậm, nhạt phối hợp, làm cho họa tiết trên đồ gốm sống động.
Chiếc bát chu du nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ, từng nằm trong bộ sưu tập của các quý tộc châu Âu, Mỹ. Trước khi về tay Trương Vĩnh Trân, tác phẩm thuộc bộ sưu tập của anh trai bà - Trương Tông Hiến.
Nghinh Xuân
