Được khánh thành năm 1911, Nhà hát Lớn trong trái tim những người yêu Hà Nội hơn trăm năm qua là công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn lịch sử và là biểu tượng văn hóa của Thủ đô. Từ ngày 22/11 đến 31/12 tới, di sản này sẽ mang tới cho công chúng trải nghiệm hứa hẹn ghi dấu ấn trong dự án mang tên 115 năm Nhà hát kể chuyện - Di sản cất lời bằng ánh sáng và công nghệ, trước khi Nhà hát tạm "buông rèm" để sửa chữa.
Trong hơn một thế kỷ qua, Nhà hát Lớn Hà Nội là "thánh đường" của opera, nhạc giao hưởng, kịch nghệ – nơi nghệ sĩ trình diễn và khán giả lắng nghe. "Song lần đầu tiên trong lịch sử, nhà hát tạm khép lại cánh cửa biểu diễn thường nhật để trở thành "sân khấu của chính mình" - ông Chu Anh Hùng, Phó Giám đốc Nhà hát Lớn Hà Nội cho biết.
Từ "di sản để chiêm ngưỡng" thành "không gian trải nghiệm"
"Toàn bộ không gian như từ sảnh đón, cầu thang, khán phòng đến mái vòm sẽ được "đánh thức" bằng ánh sáng, hình ảnh và âm thanh, tái hiện ký ức hơn một thế kỷ của di sản kiến trúc", ông Chu Anh Hùng hào hứng chia sẻ.
Theo ông Hùng, ý tưởng được ấp ủ hơn một năm được "bật đèn xanh" rất nhanh: chỉ trong vòng một tuần, Nhà hát cùng đối tác đã hoàn thiện đề án và nhận được đồng thuận từ các cơ quan quản lý - một tốc độ hiếm thấy đối với dự án văn hóa - công nghệ trong không gian di sản.
Kiến trúc lộng lẫy của Nhà hát Lớn
Gọi đây là "một quyết định táo bạo và kịp thời", ông Hùng nói: "Hơn 100 năm qua, Nhà hát Lớn đã tổ chức hàng nghìn buổi diễn. Nhưng lần đầu tiên, chính Nhà hát trở thành sân khấu để kể câu chuyện của mình. Chúng tôi muốn dành cho khán giả một hành trình đặc biệt: không ngồi trên ghế nữa mà đi giữa di sản, nghe - thấy - chạm vào ký ức 115 năm".
"Không chỉ là một sự kiện nghệ thuật, đây còn là nỗ lực kết nối giữa lịch sử - nghệ thuật - công nghệ, đưa Nhà hát Lớn từ "di sản để chiêm ngưỡng" trở thành "không gian sống động để trải nghiệm", ông Hùng nói thêm.
Ông Ngô Xuân Minh, Giám đốc Hexogon Việt Nam, đơn vị đối tác với Nhà hát Lớn trong dự án này chia sẻ, công chúng sẽ được tham gia vào hành trình kể chuyện di sản, trong đó sử dụng các công nghệ trình diễn tiên tiến như 3D mapping, hologram, thực tế tăng cường (AR) và nghệ thuật storytelling đa lớp. Theo ông Minh, chương trình mang đến cho công chúng trải nghiệm immersive (trải nghiệm hòa nhập - PV), nơi ranh giới giữa khán giả và không gian biểu diễn được xóa nhòa.
Với nghệ thuật tương tác đa giác quan, người xem không chỉ quan sát mà còn hòa mình vào dòng chảy câu chuyện, nhập vai, tương tác với không gian và ánh sáng, cảm nhận lịch sử bằng ngôn ngữ của công nghệ.
"Sống trong ký ức" bằng ánh sáng
Ông Chu Anh Hùng cho biết, đây là lần đầu tiên, công nghệ 3D mapping được sử dụng trong Nhà hát Lớn, trước kia chỉ sử dụng công nghệ này phía ngoài nhà hát. "Khán giả sẽ được nhìn thấy những hình ảnh về lịch sử kiến trúc Hà Nội, được đứng trên sân khấu để chiêm ngưỡng toàn bộ 3D mapping chiếu trong khán phòng và trên trần nhà hát".
Nhà hát Lớn Hà Nội, biểu tượng văn hóa của Thủ đô
Nhịp thở của di sản là trung tâm, với toàn bộ không gian - từ sảnh đón, cầu thang, hành lang, khán phòng cho tới mái vòm - trở thành trường đoạn kể chuyện bằng 3D mapping, hologram, AR và storytelling đa lớp. Khán giả không còn ngồi yên; họ di chuyển trong lịch sử, được dẫn dắt qua các "lớp ký ức" của kiến trúc và đô thị, để cảm di sản theo cách của thời đại số.
Khi di sản chạm đến trái tim cộng đồng
115 năm Nhà hát kể chuyện - Di sản cất lời bằng ánh sáng và công nghệ được kiến tạo với mong muốn đưa nghệ thuật trở lại gần hơn với công chúng. Trong mỗi khung hình ánh sáng, mỗi giai điệu âm thanh, người dân có thể tìm thấy một phần ký ức về Thủ đô.
NSND Xuân Bắc - Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn - nhấn mạnh: "Nếu không làm bây giờ, có lẽ chúng ta sẽ phải chờ nhiều năm nữa. Đây là cơ hội để di sản không chỉ nằm trong sách vở, mà hiện diện sống động trong trái tim khán giả".
Đạo diễn sáng tạo Lê Ngọc Quý nói, với những người thực hiện chương trình, đây là cơ hội đồng hành cùng một biểu tượng văn hóa quốc gia, khẳng định trách nhiệm xã hội trong việc kiến tạo giá trị bền vững. Dự án hướng tới tầm nhìn dài hạn - trở thành chuỗi trải nghiệm nghệ thuật thường niên của Thủ đô, góp phần quảng bá hình ảnh Việt Nam sáng tạo, thân thiện và đậm đà bản sắc ra thế giới.
Ra mắt dự án "115 năm Nhà hát kể chuyện - Di sản cất lời bằng ánh sáng và công nghệ"
Ông Chu Anh Hùng cho rằng, với Hà Nội, đây là dịp cho thấy vị thế trung tâm văn hóa - sáng tạo quốc tế, nơi di sản được kể lại bằng ngôn ngữ công nghệ, vừa tôn vinh quá khứ, vừa mở ra tương lai. Với ngành văn hóa, dự án là mô hình tiên phong trong "kể chuyện di sản bằng công nghệ", chứng minh rằng bảo tồn không chỉ là lưu giữ, mà còn là làm sống lại và lan tỏa giá trị bằng sáng tạo số.
Dự án được tổ chức đúng thời điểm Nhà hát chuẩn bị bước vào giai đoạn trùng tu khoảng 1 năm rưỡi đến 2 năm. Ngay khi đêm cuối 31/12 khép lại, Nhà hát Lớn sẽ bước vào trùng tu tổng thể. Sự "ngủ yên" 1 - 2 năm là để "tỉnh dậy" rực rỡ hơn: chuẩn hóa âm học, cải thiện hạ tầng sân khấu - kỹ thuật, chỉnh trang cảnh quan, củng cố chất lượng dịch vụ công chúng. Việc "cho Nhà hát tự kể chuyện trước khi đi trùng tu" là một quyết định ý nghĩa: công chúng chia tay trong xúc cảm, và sẽ chờ đợi trong hy vọng!
Dự án 115 năm Nhà hát kể chuyện - Di sản cất lời bằng ánh sáng và công nghệ là món quà tri ân quá khứ và lời chào tương lai. Giữa lòng Hà Nội, di sản hơn một thế kỷ tuổi sẽ "lên tiếng" bằng ngôn ngữ ánh sáng - thứ ngôn ngữ không biên giới, kể về hành trình nghệ thuật, con người và thành phố sáng tạo mang tên Hà Nội. Đây là bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ vào bảo tồn và phát huy di sản, góp phần khẳng định vị thế của Hà Nội - Thành phố sáng tạo được UNESCO công nhận, nơi giá trị cổ điển được hồi sinh bằng nghệ thuật đương đại.
Hành trình 115 năm qua 4 chương
Cấu trúc chương trình gồm 4 chương, tương ứng với hành trình 115 năm của Nhà hát Lớn Hà Nội - kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai.
Chương 1 - Đêm khai màn 1911, bước vào Nhà hát Lớn, khán giả sử dụng vé AR để "bước qua cánh cửa thời gian", trở về thời khắc khánh thành Nhà hát hơn một thế kỷ trước. Không gian sảnh chính được bao phủ bởi hình ảnh 3D mapping tái hiện quá trình xây dựng công trình, nơi từng viên gạch và mái vòm trở thành chứng nhân cho tinh thần sáng tạo của Hà Nội đầu thế kỷ XX.
Chương 2 - Hà Nội trong lòng Nhà hát, toàn bộ kiến trúc được biến thành "cửa sổ thời gian" qua công nghệ mapping 360°, mở ra những lớp ký ức về Hà Nội. Các yếu tố triển lãm, trưng bày, trình chiếu ánh sáng được kết hợp để tôn vinh từng chi tiết nguyên bản, giúp khán giả cảm nhận "linh hồn" của di sản.
Chương 3 - 115 năm sân khấu Hà Nội - là lời tri ân nghệ thuật và các thế hệ nghệ sĩ gắn bó với Nhà hát. Những vở opera, kịch nói, cải lương, ca múa nhạc… được tái hiện bằng công nghệ ánh sáng, giúp khán giả sống lại không gian sân khấu xưa.
Chương 4 - Trái tim nghệ thuật sẽ khép lại bằng bản hòa tấu của ánh sáng và kiến trúc, khi công nghệ 3D mapping biến đổi Nhà hát qua các phong cách - từ cổ điển đến tương lai, như biểu tượng cho tinh thần sáng tạo không ngừng của Hà Nội. Khán giả sẽ được chiêm ngưỡng khán phòng chính rực sáng, nơi ánh sáng, âm thanh và kiến trúc cùng kể một câu chuyện mới.
