Theo Giám đốc Sở Y tế TP HCM Tăng Chí Thượng, nhu cầu vaccine sởi đơn tiêm cho trẻ đủ 9 tháng tuổi và vaccine DPT (bạch hầu, ho gà, uốn ván) tiêm cho trẻ đủ 18 tháng tuổi hàng tháng của thành phố là hơn 8.000 liều mỗi loại.
Trước tình hình nguồn cung ứng hai loại vaccine này có dấu hiệu bị gián đoạn, Sở Y tế đã ba lần gửi công văn vào tháng 6, tháng 8 và tháng 9, đề nghị Bộ Y tế chỉ đạo Chương trình Tiêm chủng quốc gia phân bổ kịp thời đủ số lượng cho thành phố để tiêm miễn phí cho trẻ. Tuy nhiên, đến nay thành phố vẫn chưa có nguồn vaccine cung cấp.
"Điều đáng lo ngại là sau hai năm ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, tỷ lệ tiêm vaccine sởi tại TP HCM rất thấp, nay lại bị gián đoạn nguồn vaccine nên nguy cơ tái bùng phát dịch sởi trong năm nay là rất lớn", ông Thượng nói.
Trẻ mắc bệnh sởi điều trị tại phòng cấp cứu đặc biệt, Bệnh viện Nhi đồng 1, trong dịch sởi năm 2018. Ảnh: Thành Nguyễn
Theo yêu cầu của Chương trình Tiêm chủng Mở rộng quốc gia, tỷ lệ bao phủ vaccine sởi phải đạt ít nhất 95% ở trẻ dưới một tuổi để có thể kiểm soát được dịch sởi. Thực tế, cứ 4 năm một lần, dịch sởi lại xảy ra theo chu kỳ, gần nhất là các đợt bùng phát vào năm 2013-2014 và đặc biệt là năm 2018-2019.
Tại TP HCM, đến tháng 8, hơn 75% trẻ sinh năm 2020 được tiêm nhắc vaccine sởi mũi hai (lúc 18 tháng tuổi). Với nhóm trẻ sinh năm 2019, tỷ lệ này đạt hơn 83%. Thời gian qua, tỷ lệ tiêm vaccine sởi mũi một cho trẻ sinh năm 2021 là gần 80%. Như vậy, ngoài chu kỳ 4 năm theo thông lệ, tỷ lệ trẻ tiêm vaccine không đạt theo yêu cầu (95%) khiến nguy cơ xảy ra dịch lớn hơn rất nhiều lần so với những đợt dịch trước.
Trong tình hình gián đoạn tạm thời vaccine, các trạm y tế được yêu cầu lập danh sách trẻ đủ tuổi nhưng chưa được tiêm chủng để mời tiêm ngay khi nhận được vaccine từ chương trình. Trường hợp phụ huynh quá lo lắng và muốn trẻ được tiêm đúng lịch, nhân viên y tế tư vấn đưa trẻ đến các cơ sở tiêm chủng dịch vụ (tiêm trả tiền). Trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên nhưng chưa được tiêm sởi, trạm y tế có thể chỉ định tiêm vaccine MR (sởi -rubella) trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng, hoặc tư vấn tiêm MMR (sởi - quai bị - rubella) thuộc nhóm vaccine dịch vụ nếu phụ huynh có nhu cầu.
Ngành y tế khuyến cáo mọi người cần chủ động biện pháp dự phòng chung cho các bệnh truyền nhiễm, như thường xuyên rửa sạch bàn tay, đặc biệt là trước khi tiếp xúc với trẻ em, mang khẩu trang khi có triệu chứng hô hấp, vệ sinh các bề mặt tiếp xúc, giữ nhà cửa thông thoáng...
Chương trình Tiêm chủng Mở rộng của Việt Nam do Bộ Y tế triển khai, tiêm miễn phí cho trẻ em dưới một tuổi, bảo vệ trẻ khỏi mắc một số loại bệnh truyền nhiễm phổ biến và gây tử vong cao như lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B, sởi, viêm não Nhật Bản, tả, thương hàn, viêm phổi/viêm màng não mủ do Hib...
TP HCM hiện hết vaccie sởi và DPT. Lý giải nguyên nhân hết hai loại vaccine, bà Dương Thị Hồng, Viện phó Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, cho biết đây là hai vaccine sản xuất trong nước, các nhà cung cấp này có sẵn vaccine trong kho song không thể tiến hành mua bán, cung ứng do vướng mắc thủ tục theo quy định hiện hành. Những vướng mắc này cần Bộ Y tế phải tháo gỡ. Viện đã báo cáo Bộ và "đang nỗ lực thực hiện thủ tục" để cung ứng kịp thời vaccine cho địa phương.
Lê Phương
