Ông Nguyễn Công Vinh, Phó chủ tịch UBND TP HCM, tại lễ mít tinh hưởng ứng Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS, ngày 29/11, cho biết dịch HIV tại thành phố vẫn diễn biến phức tạp dù tỷ lệ kết nối điều trị đạt trên 98%. Thành phố đã khống chế tốc độ lây nhiễm, giảm mạnh tử vong và mở rộng tiếp cận dịch vụ, song nguy cơ gia tăng ca nhiễm mới vẫn hiện hữu nếu lơ là dự phòng.
Sau hợp nhất địa giới, quy mô dân số hơn 14 triệu người, số ca nhiễm nhiều hơn, công tác kiểm soát HIV/AIDS càng đối diện nhiều thách thức. TP HCM sẽ tăng cường xét nghiệm sớm, mở rộng tự xét nghiệm, xét nghiệm cộng đồng và tập trung dự phòng cho các nhóm nguy cơ cao như MSM (nam quan hệ tình dục đồng giới) và người sử dụng ma túy. Dịch vụ PrEP sẽ được triển khai rộng khắp.
Thành phố lồng ghép HIV/AIDS vào chiến lược y tế dự phòng theo tinh thần Nghị quyết 72, bảo đảm tài chính bền vững từ ngân sách địa phương, bảo hiểm y tế, xã hội hóa và hợp tác quốc tế. Các mục tiêu 95-95-95 hiện đạt 94-92-99, trong đó 99% người điều trị ARV đạt tải lượng virus dưới ngưỡng ức chế.
TP HCM là nơi ghi nhận ca HIV đầu tiên cả nước năm 1990 và nhiều năm qua đã triển khai các mô hình tiên phong như điều trị ARV sớm, PrEP, Methadone, xét nghiệm cộng đồng. Hướng tới mục tiêu chấm dứt dịch AIDS năm 2030, thành phố xác định tăng truyền thông, giảm kỳ thị, hỗ trợ thanh thiếu niên và nhóm dễ tổn thương, mở rộng phát hiện sớm qua tự xét nghiệm và xét nghiệm cộng đồng, đồng thời đẩy mạnh dự phòng cho nhóm nguy cơ cao và mở rộng PrEP toàn địa bàn.
"HIV không còn là bản án tử mà là bệnh mạn tính có thể kiểm soát, người bệnh hoàn toàn có thể sống khỏe và hòa nhập nếu tuân thủ điều trị", ông Vinh nhấn mạnh.
Nhân viên y tế làm xét nghiệm. Ảnh: Quỳnh Trần
Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Y tế Trần Văn Thuấn cho biết sau 35 năm ứng phó HIV/AIDS, Việt Nam đạt nhiều tiến bộ từ xét nghiệm, dự phòng đến điều trị. Mỗi năm cả nước thực hiện hơn 3,4 triệu lượt tư vấn, xét nghiệm và phát hiện khoảng 13.000 ca nhiễm mới; 184.000 người đang điều trị, hơn 96% có tải lượng virus dưới ngưỡng ức chế. Việt Nam hiện dẫn đầu khu vực về điều trị PrEP với hơn 129.000 người sử dụng.
Thời gian qua, Việt Nam tăng cường huy động nguồn lực trong nước, nhất là chi trả điều trị HIV/AIDS qua Quỹ Bảo hiểm y tế, mở rộng xã hội hóa và tiếp tục nhận hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế. Hoạt động phòng chống HIV/AIDS đã được đưa vào Chương trình mục tiêu quốc gia về Sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 nhằm duy trì bền vững dịch vụ trong bối cảnh viện trợ giảm.
Lê Phương
