Kết quả này có được nhờ ông tầm soát và phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm, ngay từ khi chưa có triệu chứng nào của bệnh. "Lúc nhận tin mắc ung thư tôi rất choáng váng, cứ nghĩ khó sống được bao lâu, không ngờ sau điều trị vẫn có thể khỏe mạnh", ông Xuân nói.
Không may mắn như vậy, ông Quang, 63 tuổi, phát hiện bệnh ở giai đoạn cuối, dù đã mổ cắt tuyến tiền liệt tận gốc và nạo vét hạch, bệnh vẫn tái phát sau vài tháng. Ông không thể tiểu tự chủ, đứng trước lựa chọn phải sử dụng liệu pháp nội tiết tốn vài chục triệu đồng mỗi tháng hoặc cắt bỏ hai tinh hoàn.
TS.BS Nguyễn Tế Kha, Trưởng Khoa Phẫu thuật Ung bướu Tiết niệu, Bệnh viện Bình Dân, chuyên gia hàng đầu về phẫu thuật robot điều trị ung thư tuyến tiền liệt, cho biết tiền liệt tuyến có thể ví như quả chanh, với lớp vỏ bọc rất tốt. Nếu bướu xuất phát từ chính giữa nhân, giống như hạt chanh, phát hiện từ khi hạt chưa ra khỏi vỏ thì khả năng phẫu thuật giúp hết bệnh rất cao, bệnh nhân có thể trở lại cuộc sống bình thường. Khi bướu đã xâm chiếm ra ngoài vỏ bọc, xâm lấn túi tinh, di căn ra khắp nơi thì dù cắt tiền liệt tuyến, nạo hạch, kèm hóa trị, xạ trị, hiệu quả điều trị cũng rất thấp, dễ tái phát.
Tuyến tiền liệt đóng vai trò quan trọng trong sản xuất tinh dịch, cung cấp năng lượng cho tinh trùng hoạt động và kiểm soát hoạt động tiểu tiện. Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những bệnh lý ác tính phổ biến, xếp thứ 5 trong những loại ung thư thường gặp ở nam, với hơn 5.800 ca mắc mới và 2.800 ca tử vong mỗi năm tại Việt Nam, theo thống kê của Globocan năm 2022.
Ung thư tiền liệt tuyến tiến triển chậm, âm thầm, đa số phát hiện ở giai đoạn muộn. Bệnh có thể được phát hiện sớm khi tầm soát xét nghiệm PSA có chỉ số tăng, khám trực tràng (DRE). Khi xuất hiện các triệu chứng như khó tiểu, đau vùng chậu hoặc có máu trong nước tiểu xuất hiện, ung thư có thể đã lan sang các bộ phận khác của cơ thể, như xương hoặc hạch bạch huyết.
"Bệnh phát hiện sớm có thể chữa khỏi hoàn toàn, bảo tồn chức năng tiểu tiện tự chủ và cương dương, giúp cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống và sức khỏe tình dục sau mổ", bác sĩ nói. Nếu để đến giai đoạn di căn thường gây đau đớn dữ dội, dễ gãy xương, khó tiểu, liệt chân và các biến chứng khác.
Các thống kê ghi nhận bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt điều trị ở giai đoạn còn khu trú, tỷ lệ sống sót sau 5 năm tới 100%. Ở giai đoạn xâm lấn, tỷ lệ này chỉ còn 50-70%. Hầu hết bệnh nhân khi phát hiện ung thư di căn hạch hoặc các cơ quan khác chỉ sống được tối đa 3,5 năm bất kể phương pháp điều trị.
Ở giai đoạn muộn, bệnh nhân thường phải dùng liệu pháp hormone, uống thuốc lâu dài, tốn khoảng 20-30 triệu đồng mỗi tháng, lại chỉ kéo dài sự sống thay vì chữa khỏi bệnh. Liệu pháp này thường gây nhiều tác dụng phụ lên tim mạch, gan và xương, có thể ảnh hưởng tính mạng. Còn nếu cắt bỏ tinh hoàn, người bệnh dễ tổn thương tâm lý, mất hẳn khả năng cương dương, tế bào ung thư vẫn có khả năng đột biến tiến đến giai đoạn kháng cắt tinh hoàn với rất nhiều biến chứng, khó kéo dài cuộc sống.
Phẫu thuật điều trị ung thư tuyến tiền liệt tại Bệnh viện Bình Dân. Ảnh: Trần Nhung
"Khảo sát tại Bệnh viện Bình Dân cho thấy phần lớn bệnh nhân phát hiện bệnh trễ do không tầm soát, với hơn 85% phẫu thuật ở giai đoạn xâm lấn hoặc có độ ác tính cao", bác sĩ nói, thêm rằng bệnh đang có xu hướng ngày càng tăng, có thể do việc tầm soát, chẩn đoán bệnh tốt hơn, tuổi thọ tăng...
Đây là bệnh thường gặp ở nam giới từ 50 tuổi, do đó bác sĩ khuyến cáo nam giới từ tuổi này nên tầm soát dù không triệu chứng, bằng cách thử PSA, khám trực tràng định kỳ mỗi năm 1-2 lần, có thể thực hiện thêm siêu âm nếu cần. Người có nguy cơ cao như tiền sử gia đình có người bị bệnh này, phát hiện đột biến gene liên quan ung thư tuyến tiền liệt, nên kiểm tra định kỳ từ lúc 45 tuổi.
Chi phí thăm khám, xét nghiệm, thường dao động khoảng 200.000-300.000 đồng. Nếu chỉ số PSA từ 4 trở lên, đặc biệt là trên 10, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện thêm một số chỉ định khác như sinh thiết tuyến tiền liệt. Việc tầm soát không chỉ giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, tăng cơ hội sống sót mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm chi phí điều trị.
"Phát hiện và điều trị sớm tốn kém ít hơn nhiều lần so với điều trị khi bệnh đã ở giai đoạn muộn", bác sĩ nói.
Lê Phương
