Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, tiếp nhận bệnh nhân nam 45 tuổi hôn mê sau khi tắm khuya vào đầu tháng 12, khi Hà Nội bắt đầu đợt không khí lạnh. Bệnh nhân bị xuất huyết não, bác sĩ phải phẫu thuật mở sọ để giải ép áp lực não. Hiện, bệnh nhân vẫn được điều trị tích cực, duy trì thở máy, tiên lượng rất nặng.
Còn bệnh nhân nam 42 tuổi, ở Hải Dương, sau khi tắm đêm thì đột ngột đau đầu, ý thức chậm dần đi vào hôn mê. Bác sĩ hồi sức cấp cứu tích cực, song tổn thương đột quỵ chảy máu não quá nặng, bệnh nhân hôn mê sâu không còn khả năng cứu chữa.
"Họ đều là những người khá trẻ, không có bệnh lý mạn tính, tai biến xảy ra sau khi tiếp xúc với lạnh đột ngột để lại di chứng nặng nề và đe dọa tính mạng", bác sĩ Nguyễn Ngọc Uyển, khoa Cấp cứu, Bệnh viện 108, nói ngày 19/12.
Bác sĩ Uyển cho biết vào mùa đông, thời tiết lạnh, số ca đột quỵ nhập viện thường tăng khoảng 10-15% so với bình thường. Thời tiết lạnh gây co thắt mạch máu làm tăng huyết áp, tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, dẫn đến đột quỵ do xuất huyết não và nhồi máu não. Đặc biệt, thói quen tắm khuya gây ra nhiều trường hợp đột quỵ đáng tiếc.
Một bệnh nhân đột quỵ cấp cứu tại Bệnh viện 108. Ảnh: An Ngọc
Các dấu hiệu đột quỵ mùa lạnh tương tự bình thường, dựa theo nguyên tắc FAST để nhận diện. Trong đó, F (Face - Mặt): Khuôn mặt lệch, tê hoặc yếu một bên. A (Arms - Tay): Yếu hoặc không nâng được một bên tay. S (Speech - Lời nói): Nói khó, nói lắp hoặc không hiểu lời nói. T (Time - Thời gian): Cấp cứu ngay lập tức, vì thời gian vàng trong 6 giờ đầu quyết định hiệu quả điều trị.
Trong khi chờ cấp cứu, không nên tự ý cho người bệnh sử dụng bất kỳ loại thuốc nào vì một số loại sẽ làm tình trạng xuất huyết não nghiêm trọng hơn, biến chứng nặng nề, tăng nguy cơ tử vong. Không chích máu ngón tay người bệnh, không cử động hay lắc người bệnh, không cho ăn hay uống để tránh sặc. Cũng không nên cạo gió, nặn chanh vào miệng bệnh nhân. Đây là những cách sai lầm, không hỗ trợ gì cho việc cứu chữa người bệnh.
Nên để người đột quỵ nằm nghiêng một chỗ, nới lỏng quần áo, tránh trang phục quá chật. Ghi lại thời gian người bệnh có dấu hiệu đột quỵ cũng như các triệu chứng để cung cấp nhân viên y tế.
Đột quỵ được xem là bệnh lý cấp tính, hay xảy ra rất đột ngột, gây tử vong hay tàn phế về sau. Tuy nhiên, đây là căn bệnh hoàn toàn có thể phòng tránh được. Với mùa lạnh, cần giữ ấm cơ thể, nhất là vùng đầu và cổ. Không nên tắm đêm.
Đo huyết áp định kỳ, nhất là với người có tiền sử tăng huyết áp. Chế độ ăn uống lành mạnh, ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế chất béo, đường, muối. Vận động thường xuyên, tăng cường hoạt động thể dục nhẹ nhàng 30 phút mỗi ngày để hỗ trợ tim mạch. Hạn chế rượu bia, thuốc lá. Những thói quen này làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ. Khám sức khỏe định kỳ, chủ động tầm soát, phát hiện sớm và điều trị kịp thời các yếu tố nguy cơ để đề phòng đột quỵ.
Lê Nga
