Quả la hán (hay còn được gọi là la hán quả, giả khổ qua) có tên khoa học là Momordica grosvenori Swingle, thuộc họ Bí.
Loại quả này hình tròn hoặc hơi trái xoan, có lớp vỏ cứng màu nâu, đường kính khoảng 4 - 6 cm. Phần thịt quả có vị ngọt, ăn được. Hiện nay la hán quả được dùng dưới dạng trái khô hoặc dạng bột, dạng viên,...dùng làm nước la hán quả giải khát khá phổ biến.
Trong Đông y, quả la hán là một loại thảo dược được dùng để chữa một số bệnh thường gặp. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết đến loại quả này và công dụng của nó như thế nào.
Công dụng tuyệt vời của quả la hán
Làm giảm các triệu chứng của dị ứng
Khi cơ thể chúng ta tiếp xúc với thứ gì đó gây ra phản ứng tiêu cực, các tế bào mast sẽ giải phóng nhiều chất hóa học vào hệ thống, một trong số đó là chất histamine. Đây là nguyên nhân gây ra các phản ứng như ho, kích ứng, viêm và các triệu chứng dị ứng khác. May mắn thay, chiết xuất quả la hán đã được chứng minh là có thể ngăn chặn hoạt động bất lợi này của tế bào mast, do đó loại bỏ histamine và điều trị các bệnh dị ứng thông thường.
Cung cấp các đặc tính chống vi khuẩn
Các hợp chất của quả la hán chứa các phẩm chất có lợi giúp chống vi khuẩn, từ đó rất hữu ích trong việc duy trì trạng thái cân bằng lợi khuẩn. Ngoài ra, các chất chiết xuất từ quả và lá la hán đã được chứng minh là có khả năng chống lại nấm candida, vi khuẩn và liên cầu gây bệnh nướu răng trong miệng.
Tính chất chống oxy hóa mạnh mẽ
Quả la hán chứa nhiều chất chống oxy hóa, đó là lý do tại sao loại quả này được gọi là “trái cây trường thọ”. Chất chống oxy hóa trong quả la hán giúp cơ thể tự bảo vệ để chống lại các gốc tự do và các bệnh khác nhau. Đồng thời xây dựng khả năng bảo vệ để giảm thiểu mọi khả năng mắc các bệnh như bệnh đường hô hấp. Vì vậy, việc bổ sung quả la hán vào chế độ ăn uống có thể là một lựa chọn thông minh mà bạn nên cân nhắc.
Kiểm soát bệnh tiểu đường
Một trong những căn bệnh phổ biến và có hại trong thời kỳ hiện đại là bệnh tiểu đường - một tình trạng cơ thể không kiểm soát được lượng insulin và glucose trong máu. Đường thông thường có tác động khá mạnh đến những người mắc bệnh tiểu đường, tuy nhiên, chất ngọt được làm từ quả la hán lại không dẫn đến sự bất ổn định của lượng đường trong máu. Do đó, loại quả này thường được quảng cáo như một phương pháp phòng ngừa hoặc lựa chọn để điều trị bệnh tiểu đường.
Cải thiện sức khỏe tim mạch
Sự hiện diện của các hợp chất hữu cơ trong quả la hán giúp ngăn chặn quá trình oxy hóa cholesterol, đây là điều xảy ra trước khi cholesterol chuyển thành mảng bám bên trong mạch máu và động mạch. Từ đó có khả năng giảm thiểu nguy cơ đột quỵ và đau tim bằng cách ngăn ngừa sự phát triển của xơ vữa động mạch.
Giảm thiểu tình trạng viêm nhiễm
Trong Đông y, quả la hán thường được xem như một chất giải nhiệt trong nhiều chế phẩm và đồ uống y tế. Ví dụ, nếu bạn bị sốt, đột quỵ do nhiệt hoặc viêm khớp, các chất chống viêm của quả la hán có thể hỗ trợ loại bỏ những bệnh đó bằng cách dùng quả la hán pha nước uống.
Lưu ý khi uống quả la hán
Nước quả la hán không thích hợp để uống lâu dài
Mặc dù quả la hán có nhiều lợi ích nhưng không nên uống nó thay nước lọc, nước tinh khiết, vì uống lâu dài nước quả la hán sẽ gây ra một số kích ứng đường tiêu hoá, có thể ảnh hưởng đến tiêu hóa của đường tiêu hóa và làm giảm sự thèm ăn. Tốt nhất nên dùng nước quả la hán khi cơ thể cảm thấy tức giận hoặc ho, hoặc cần giải nhiệt tức thời khi cơ thể quá nóng.
Không nên uống nước chỉ có quả la hán một mình
Quả la hán chứa các saponin triterpene cũng như nhiều nguyên tố vi lượng khác. Nó giúp giảm nhiệt, nhưng để giữ quả la hán lâu hơn và khô hơn người ta thường sấy ở nhiệt độ cao. Vì vậy khi ngâm quả la hán, nên thêm một ít thảo mộc khác để giúp giải phóng nhiệt trong quả la hán như thục địa, kim ngân, hoa cúc....
Người có cơ thể yếu ớt hoặc cơ thể hàn nên uống ít nước quả la hán hơn
Quả la hán giúp đỡ cải thiện nhiệt độ cơ thể, xua tan nhiệt và xua tan cái nóng. Đó cũng là vì bản thân quả la hán là một thực phẩm lạnh. Đó không phải là vấn đề lớn đối với những người có thân nhiệt cao để uống tự nhiên hoặc hàng ngày, nhưng nếu cơ thể bạn tương đối lạnh ( cơ thể hư hàn biểu hiện thích ấm, sợ lạnh, da nhợt nhạt, chân tay lạnh, thích uống ấm, đại tiện lỏng loãng, rêu lưỡi trắng...) , thì nên uống ít hơn để tránh khó chịu, đặc biệt đối với một số phụ nữ tránh thức ăn lạnh trong những ngày đèn đỏ, phụ nữ mang thai, trẻ em có sức đề kháng yếu ớt...
Với người bình thường, cũng có thể sử dụng như một loại nước uống giải khát trong những ngày trời nóng. Tuy nhiên trung bình mỗi người nên dùng 1-2 quả sắc nước uống là phù hợp.
