Thông tin được TS. BS. Nguyễn Hồng Trường, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, chia sẻ tại Hội nghị hưởng ứng chiến dịch bổ sung vitamin A đợt 1 năm 2025 trên toàn quốc, ngày 29/5.
"Trong số các vi chất dinh dưỡng thiết yếu, vitamin A đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe và phát triển toàn diện của trẻ. Nếu thiếu vitamin A, có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng", TS Trường nói, dẫn chứng theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), thiếu vitamin A có thể gây ra quáng gà và bệnh khô mắt trên khoảng 250.000 - 500.000 trẻ em mỗi năm, và tăng nguy cơ tử vong do nhiễm trùng khi mắc sởi hoặc tiêu chảy.
Bên cạnh vitamin A, nhiều trẻ em Việt Nam còn thiếu các vi chất khác. Cụ thể, 18% trẻ 6–59 tháng tuổi bị thiếu máu do thiếu sắt; gần 70% trẻ em trong độ tuổi này có kẽm huyết thanh thấp. Đây là con số đáng lo ngại. Tỷ lệ thiếu vi chất cũng cao ở phụ nữ mang thai và phụ nữ tuổi sinh đẻ, làm tăng nguy cơ biến chứng thai kỳ, trẻ sinh nhẹ cân và ảnh hưởng sức khỏe thế hệ tương lai.
Nguyên nhân chủ yếu là bữa ăn chưa cân đối, thực phẩm không đa dạng, thiếu kiến thức và thực hành dinh dưỡng đúng cách. Thông tin chính thống về vi chất dinh dưỡng còn hạn chế và phân tán.
Bổ sung vitamin A là giải pháp quan trọng, nhất là với trẻ từ 6 tháng đến dưới 60 tháng tuổi – nhóm có nguy cơ thiếu vitamin A cao. Chương trình bổ sung vitamin A miễn phí cho trẻ em được triển khai đều đặn hai lần mỗi năm từ 1996, với tỷ lệ trẻ được uống vitamin A thường xuyên đạt trên 98%.
Trước bối cảnh các bệnh lây nhiễm tăng, chương trình đã mở rộng nhóm được bổ sung vitamin A miễn phí gồm người mắc sởi, suy dinh dưỡng cấp tính nặng, viêm đường hô hấp cấp, tiêu chảy kéo dài theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Năm nay, Viện Dinh dưỡng phối hợp các địa phương triển khai chiến dịch bổ sung vitamin A miễn phí cho hơn 6 triệu trẻ từ 6 tháng đến dưới 60 tháng tuổi. Đồng thời, trẻ từ 24–60 tháng sẽ được tẩy giun định kỳ vào ngày 1/6. Nguồn vitamin A cho chiến dịch được tài trợ bởi tổ chức Vitamin Angels (Mỹ) thông qua Save the Children tại Việt Nam từ năm 2012.
Trong chiến dịch đợt 1 năm 2025, Viện Dinh dưỡng sẽ cung cấp cho các tỉnh, thành phố 757.000 viên nang vitamin A loại 100.000 IU và 5.709.000 viên nang loại 200.000 IU. Loại 100.000 IU dành cho trẻ từ 6 tháng đến dưới 12 tháng tuổi, trẻ có nguy cơ thiếu vitamin A do bệnh nhiễm khuẩn, suy dinh dưỡng cấp tính hoặc vãng lai. Loại 200.000 IU dùng cho trẻ từ 12–60 tháng tuổi.
Trẻ được uống vitamin A. Ảnh:Nutritionintl
Dịp này, Viện dinh dưỡng cũng đưa 8 thông điệp truyền thông Ngày Vi chất dinh dưỡng. Theo đó, để phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng, mỗi người, mỗi gia đình hãy thực hiện:
1. Bữa ăn hằng ngày cần đa dạng, phối hợp nhiều loại thực phẩm; ưu tiên lựa chọn, sử dụng thực phẩm giàu vi chất dinh dưỡng; thực phẩm được tăng cường vi chất dinh dưỡng.
2. Cho trẻ bú sớm trong vòng 1 giờ đầu sau sinh. Nuôi trẻ bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu; cho trẻ bú mẹ đến 24 tháng tuổi hoặc lâu hơn cùng chế độ ăn bổ sung hợp lý.
3. Sử dụng các thực phẩm giàu vi chất dinh dưỡng sẵn có ở địa phương cho bữa ăn hằng ngày của trẻ; thêm mỡ hoặc dầu ăn để tăng cường hấp thu tốt các vitamin tan trong chất béo như vitamin A, vitamin D, vitamin E, vitamin K.
4. Cho trẻ trong độ tuổi uống vitamin A liều cao một năm 2 lần theo hướng dẫn của trạm y tế xã, phường.
5. Trẻ trên 2 tuổi cần được uống thuốc tẩy giun định kỳ một năm 2 lần. Thực hiện vệ sinh ăn uống, vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường để phòng chống nhiễm giun, sán.
6. Phụ nữ tuổi sinh đẻ và phụ nữ có thai cần uống viên sắt, axit folic hoặc viên đa vi chất theo hướng dẫn.
7. Tiếp xúc ánh nắng hằng ngày, đúng cách để dự phòng thiếu vitamin D.
8. Đảm bảo an toàn thực phẩm góp phần phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng.
Lê Nga
