Theo Bộ Y tế, bệnh Chikungunya được ghi nhận lần đầu tiên vào năm 1952 tại Tanzania (thuộc khu vực Đông Phi). Đây là bệnh truyền nhiễm do virus Chikungunya gây ra, bệnh không lây trực tiếp từ người sang người mà lây truyền qua trung gian là muỗi Aedes (cùng loại muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết).
Hiện nay, bệnh đang bùng phát tại một số nước Châu Á (Trung Quốc, Singapore, Thái Lan...). Tại Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh, nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Bệnh chưa có vaccine, thuốc điều trị đặc hiệu, tuy nhiên các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo người dân không nên quá hoang mang, chủ động phòng ngừa bằng việc diệt/loại bỏ muỗi.
Chikungunya khác gì sốt xuất huyết?
Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, Viện trưởng Viện Y học Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, bệnh Chikungunya đã được đề cập trong y văn từ lâu, nên không phải là bệnh lạ. Xu hướng bùng phát và lan rộng hiện nay của bệnh có thể do yếu tố thay đổi môi trường, thời tiết làm muỗi phát triển.
Theo các chuyên gia, Chikungunya không gây sốc cô đặc máu và hạ tiểu cầu như sốt xuất huyết Dengue. Ảnh minh họa.
Bệnh lây truyền chủ yếu qua vết đốt của muỗi vằn bao gồm muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus. Các triệu chứng của Chikungunya xuất hiện trung bình từ 4 - 12 ngày sau khi bị muỗi nhiễm bệnh đốt.
Các biểu hiện lâm sàng của bệnh tương tự như sốt xuất huyết Dengue và một số bệnh do virus khác như sốt cao đột ngột (thường trên 39°C), đau khớp dữ dội, đau cơ, đau đầu, buồn nôn, phát ban và phù quanh khớp.
Hầu hết các triệu chứng thường tự khỏi trong vòng từ 2 - 7 ngày. Thời kỳ lây truyền của bệnh là khoảng 1 ngày trước khi khởi phát sốt và trong khoảng 6 ngày đầu tiên của bệnh.
Nhóm bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh nặng hơn, bao gồm trẻ sơ sinh, người lớn có bệnh lý nền (tăng huyết áp, bệnh thận, tiểu đường,..). Nếu không được xử trí kịp thời bệnh có thể diễn biến nặng, thậm chí tử vong.
"Chikungunya không gây sốc cô đặc máu và hạ tiểu cầu như sốt xuất huyết Dengue, bệnh tiên lượng khá tốt, hầu hết tự khỏi nên người dân không nên quá hoang mang. Do chưa có vaccine nên việc phòng bệnh hiện nay chủ yếu tập trung phòng muỗi đốt, để giảm thiếu nguy cơ và bảo vệ tốt nhóm bệnh nhân cao tuổi, có bệnh lý nền.
Bên cạnh đó, Việt Nam đang có dịch sốt xuất huyết Dengue nên một số người có thể mắc triệu chứng dễ nhầm với bệnh Chikungunya", PGS.TS Đỗ Duy Cường thông tin.
Cách phòng ngừa bệnh Chikungunya
Theo các bác sĩ, phương pháp chẩn đoán xác định bệnh Chikungunya bao gồm: Xét nghiệm ELISA để phát hiện kháng thể IgM/IgG hoặc kháng nguyên virus. Xét nghiệm PCR (Polymerase Chain Reaction) và realtime-PCR để phát hiện vật liệu di truyền của virus Chikungunya.
Theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế, để chủ động phòng ngừa bệnh, người về từ các quốc gia, khu vực đang có sự gia tăng dịch bệnh Chikungunya cần chủ động theo dõi sức khỏe trong vòng 12 ngày nếu có biểu hiện sốt, đau mỏi cơ khớp.
Người dân tại các hộ gia đình, khu dân cư thực hiện các biện pháp diệt lăng quăng/bọ gậy/muỗi, vệ sinh môi trường loại bỏ những nơi có thể trở thành chỗ cư trú, sinh sôi của muỗi. Dùng màn khi ngủ, bôi thuốc đuổi muỗi.
Người dân không nên tự ý chẩn đoán, điều trị tại nhà; khi có các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh như sốt, đau khớp, nổi ban,… cần đến ngay cơ sở y tế nơi gần nhất để được tư vấn, khám, điều trị kịp thời, tránh biến chứng có thể xảy ra.
Bệnh Chikungunya đang gia tăng tại một số quốc gia trong khu vực, Việt Nam làm gì để phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm?GĐXH - Hiện nay, Bộ Y tế đang phối hợp chặt chẽ với Tổ chức Y tế thế giới để cập nhật các biện pháp giám sát, điều trị hiệu quả bệnh Chikungunya để kịp thời triển khai các biện pháp phòng, chống phù hợp, hiệu quả tại Việt Nam.
