Một người đàn ông 50 tuổi ở Nam Đầu (Đài Loan, Trung Quốc) nhập viện trong tình trạng lú lẫn, đi loạng choạng, thậm chí không còn nhớ rõ thời gian và không gian. Sau khi được kiểm tra, bác sĩ xác định ông bị thiếu hụt vitamin B1 nghiêm trọng và đã phát triển hội chứng Wernicke-Korsakoff.
Ảnh minh họa
Bác sĩ Hoàng Thụ Dân, thuộc Bệnh viện đa khoa Nam Đầu (Đài Loan, Trung Quốc) cho biết đây là một dạng tổn thương thần kinh hiếm gặp. Thông qua gia đình, biết được nguyên nhân là do người đàn ông này ăn uống thất thường, đặc biệt là thường xuyên uống rượu một mình, thậm chí không có đồ ăn kèm trong vài năm trở lại đây.
Cứ đến mùa thu mưa lạnh thế này, tôi chỉ cần xoa 1 thứ sẵn bếp vào lòng bàn chân là bớt ốm vặt, cơ thể khỏe khoắn phơi phới
May mắn là bệnh nhân vốn có cơ thể cường tráng, không có bệnh nền gì nghiêm trọng và được đưa đến bệnh viện kịp thời nên tình hình được kiểm soát tốt. “Sau khi điều trị kịp thời bằng liều cao vitamin B1, tình trạng trí nhớ và dáng đi của bệnh nhân dần cải thiện. Hiện tại đang tiếp tục nằm viện điều trị chuyên sâu và ăn theo chế độ dinh dưỡng đặc biệt” - bác sĩ Hoàng kể lại. Ông cũng nhấn mạnh, câu chuyện này là lời cảnh báo cho những ai coi thường vai trò của vitamin B1 đối với sức khỏe - đặc biệt là não bộ. Đồng thời, một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về tác hại của rượu bia.
Tại sao thiếu vitamin B1 có thể gây tổn thương não bộ?
Theo giải thích của bác sĩ Hoàng, Vitamin B1 (thiamine) là dưỡng chất thiết yếu tham gia vào quá trình chuyển hóa năng lượng, giúp tế bào thần kinh duy trì hoạt động. Khi cơ thể thiếu hụt, não bộ dễ bị rối loạn, gây mất định hướng, lú lẫn, thậm chí tổn thương cấu trúc thần kinh. Hội chứng Wernicke-Korsakoff là minh chứng điển hình: Bệnh nhân có thể rung giật nhãn cầu, dáng đi loạng choạng, trí nhớ suy giảm và hành vi bất thường, nhiều trường hợp kéo dài dẫn tới mất trí nhớ vĩnh viễn.
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới thiếu hụt vitamin B1 nhưng bác sĩ Hoàng nhấn mạnh uống nhiều rượu bia là một trong những yếu tố quan trọng tốp đầu. Ông cho biết: “Rượu bia cản trở quá trình hấp thu và chuyển hóa thiamine, đồng thời tăng tốc độ đào thải qua nước tiểu. Người uống nhiều rượu thường bỏ bữa hoặc ăn uống nghèo nàn, càng khiến tình trạng thiếu hụt trầm trọng. Do đó, nhóm nghiện rượu là đối tượng có nguy cơ cao nhất mắc các bệnh lý thần kinh do thiếu vitamin B1”.
Ảnh minh họa
Ngoài gây tổn thương não, ông cảnh báo rằng thiếu vitamin B1 còn dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe khác như:
- Bệnh tê phù beriberi (suy tim, phù nề).
- Mệt mỏi, chán ăn, giảm cân.
- Đau, tê, ngứa râm ran ở chi do tổn thương thần kinh ngoại biên.
- Suy giảm trí nhớ, giảm tập trung.
- Yếu cơ, đi đứng khó khăn.
5 thực phẩm giàu vitamin B1 nên bổ sung thường xuyên
Theo khuyến nghị, người trưởng thành cần khoảng 1,2 mg vitamin B1 mỗi ngày đối với nam giới và 0,9 mg đối với nữ giới. Bác sĩ Hoàng nói thêm: “Vitamin B1 không được cơ thể tự tổng hợp mà phải lấy từ thực phẩm hoặc thực phẩm bổ sung. Có thể bổ sung bằng chế độ ăn đa dạng, viên uống bổ sung, sữa dinh dưỡng tăng cường vitamin... Tuy nhiên, cách đơn giản và hiệu quả nhưng an toàn nhất vẫn là bổ sung qua thực phẩm tự nhiên”.
Vì vậy, ông đưa ra danh sách 5 loại thực phẩm quen thuộc nhưng giàu vitamin B1 chúng ta nên thêm vào chế độ ăn uống thường xuyên hơn:
- Thịt lợn nạc: Đây là nguồn thiamine dồi dào, dễ hấp thu, giúp tăng cường chuyển hóa năng lượng và duy trì chức năng thần kinh.
- Mầm lúa mì: Chứa hàm lượng B1 cao, đồng thời giàu chất xơ và khoáng chất, hỗ trợ tiêu hóa và bảo vệ mạch máu.
- Đậu nành: Rất giàu protein thực vật, vitamin B1 và nhiều dưỡng chất khác, tốt cho tim mạch và giảm nguy cơ tê phù.
Ảnh minh họa
- Bánh mì nguyên cám: Giữ lại lớp cám giàu thiamine, khác với gạo trắng đã bị loại bỏ vitamin B1 trong quá trình tinh chế.
- Hạt mè: Nhỏ bé nhưng chứa nhiều B1, đồng thời cung cấp chất béo tốt và chất chống oxy hóa, góp phần bảo vệ tế bào thần kinh.
Ngoài ra, nên chú ý tới các dấu hiệu thiếu hụt vitamin B1 như: mệt mỏi, chán ăn, sụt cân; đau đầu, mất tập trung, trí nhớ suy giảm; tê bì chân tay, yếu cơ, dáng đi loạng choạng. Trong trường hợp nặng có thể lú lẫn, rối loạn thị giác và tim đập nhanh.
