Do ổ loét dạ dày quá nặng, biến chứng chảy máu, bác sĩ phải phẫu thuật nội soi cắt một phần dạ dày của Dũng. Trước đó, cậu có biểu hiện đau dạ dày nhưng tập trung ôn thi tốt nghiệp và đại học nên không đi khám, đến lúc "đau không chịu nổi", vào viện thì đã nặng.
"May là vẫn còn một thời gian nữa mới thi, từ giờ em sẽ chú ý hơn đến chuyện ăn uống sinh hoạt", Dũng nói.
Còn với Minh, 19 tuổi, các biểu hiện bệnh dạ dày bắt đầu trầm trọng hơn từ khi tốt nghiệp lớp 12 và nghỉ học hẳn, vùi mình vào chơi game. Bố mẹ chia tay, Minh sống cùng bà nội, rất ít giao tiếp, không chịu đi khám khi có biểu hiện nôn ói, ợ chua, đau bụng. Một tháng nay, chàng trai sụt hơn 10 kg, vào viện khi dạ dày giãn to, hẹp môn vị do loét hành tá tràng.
Bác sĩ phải phẫu thuật tạo một đường mới cho thức ăn đi từ dạ dày xuống ruột. Điều này đồng nghĩa từ nay về sau Minh phải tuân thủ chế độ dinh dưỡng mới, thức ăn mềm hơn, hạn chế nhiều món, tránh hoạt động mạnh sau ăn, tái khám định kỳ để tránh biến chứng như thủng dạ dày, ung thư...
BS.CK2 Hồ Hữu Đức, Trưởng Khoa Ngoại Tiêu hóa, Bệnh viện Thống Nhất, cho biết những trường hợp bệnh dạ dày biến chứng nặng ở người trẻ như trên không còn hiếm gặp. Năm 2024, khoa ghi nhận 12 bệnh nhân từ 18 đến 25 tuổi bị thủng dạ dày - biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm loét dạ dày tá tràng. Đây được xem là độ tuổi vốn rất ít nguy cơ bệnh dạ dày vì các cơ quan nội tạng còn tốt. Trước kia, bệnh chủ yếu gặp ở người 40-50 tuổi do căng thẳng cuộc sống, hậu quả của việc dùng thuốc không hợp lý.
Nội soi tiêu hóa cho bệnh nhân. Ảnh: Vy Vân
Theo bác sĩ Đức, cơ thể xảy ra bệnh khi yếu tố bảo vệ và yếu tố gây hại mất cân bằng. Trong đó, việc ăn uống thiếu khoa học, thức khuya, stress liên tục... sẽ làm tăng yếu tố gây hại (tăng tiết acid), giảm yếu tố bảo vệ (giảm chất nhày dạ dày), từ đó gây các bệnh viêm loét dạ dày và nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời.
Cụ thể, việc thường xuyên bỏ bữa, ăn muộn, sử dụng nhiều thực phẩm cay nóng, đồ chiên rán, nước ngọt có ga... khiến niêm mạc dạ dày bị tổn thương, lâu ngày gây viêm loét. Tình trạng stress kéo dài do học tập, công việc hoặc các mối quan hệ xã hội gây rối loạn vận động tiêu hóa và tăng tiết acid dạ dày. Lạm dụng thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen, aspirin hoặc thói quen sử dụng rượu bia, cà phê, hút thuốc thường xuyên là nguyên nhân góp phần làm bào mòn niêm mạc dạ dày.
"Nỗi đau đớn khi thủng dạ dày thường được ví như 'tiếng sét giữa trời quang mây tạnh', khiến bệnh nhân rất ám ảnh", bác sĩ Đức nói.
Như bệnh nhân nam 23 tuổi, sau đợt uống rượu bia triền miên vì thất tình, thất nghiệp, phải vào viện vì "đột ngột đau bụng như dao đâm". Bệnh nhân nằm trên giường không dám nhúc nhích cử động, thậm chí "không dám thở mạnh vì không thể chịu nổi". Bác sĩ xác định thủng ổ loét dạ dày, tá tràng, phải phẫu thuật khâu lỗ thủng.
Một số nghiên cứu giai đoạn 2020-2025 ghi nhận tỷ lệ mắc viêm loét dạ dày trong cộng đồng tăng từ 5-7% (những năm 2000) lên 11-15%. Sự gia tăng này không chỉ xảy ra ở nhóm trên 60 tuổi mà còn với các nhóm trẻ tuổi hơn, đặc biệt là độ tuổi 18-24. Các nghiên cứu còn ghi nhận tỷ lệ mắc bệnh ở trẻ em 3-15 tuổi lên đến gần 4%.
Theo bác sĩ Phạm Thiên Tánh, chuyên khoa Tiêu hóa - Gan mật, Phòng khám Victoria Healthcare, bên cạnh các yếu tố như lối sống, thói quen ăn uống, stress thì bệnh viêm loét dạ dày gia tăng ở người trẻ còn xuất phát phần lớn từ nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP). Khuẩn này lây lan qua đường ăn uống, nguồn nước không đảm bảo hoặc tiếp xúc trực tiếp. Thói quen ăn uống không vệ sinh, dùng chung bát đũa hoặc ăn hàng quán không đảm bảo an toàn thực phẩm làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn.
Theo bác sĩ Tánh, người trẻ mắc viêm loét dạ dày thường gặp các triệu chứng như đau vùng thượng vị (vùng trên rốn), đặc biệt khi đói hoặc sau khi ăn. Ợ chua, nóng rát dạ dày, hoặc cảm giác đầy bụng. Buồn nôn, nôn hoặc chán ăn. Một số trường hợp có thể không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi bệnh nặng.
"Nhiều người trẻ đến khám với các triệu chứng âm ỉ như đầy bụng, ợ hơi, buồn nôn nhẹ, tưởng chừng là rối loạn tiêu hóa thông thường nhưng nội soi phát hiện đã có tổn thương loét dạ dày", bác sĩ nói. Việc chủ quan, chậm điều trị sẽ khiến bệnh diễn tiến phức tạp, thậm chí dẫn đến xuất huyết tiêu hóa hoặc nguy cơ ung thư nếu không được theo dõi và điều trị sớm.
Bác sĩ Phạm Thiên Tánh tư vấn cho bệnh nhân về bệnh dạ dày. Ảnh: Vy Vân
Phòng ngừa viêm loét dạ dày bằng cách thay đổi lối sống, ăn uống khoa học. Ăn uống đúng giờ, hạn chế thực phẩm cay, chua, hoặc đồ ăn nhanh. Tránh uống rượu bia, hút thuốc lá, không sử dụng chất kích thích. Duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục đều đặn để giảm căng thẳng.
Đảm bảo vệ sinh thực phẩm bằng cách rửa tay trước khi ăn, dùng nguồn nước sạch. Không dùng chung bát đũa, hạn chế ăn ngoài. Quản lý căng thẳng, tập thiền, yoga hoặc các kỹ thuật hít thở sâu giúp giảm stress. Sắp xếp công việc và học tập hợp lý, dành thời gian nghỉ ngơi.
Khi có triệu chứng tiêu hóa kéo dài, nên đến khám chuyên khoa để được kiểm tra kịp thời. Nếu phát hiện nhiễm HP, cần tuân thủ phác đồ kháng sinh kết hợp thuốc bảo vệ niêm mạc theo chỉ định bác sĩ. Nếu không điều trị triệt để, nguy cơ tái phát rất cao, có khả năng tiến triển thành ung thư dạ dày.
Lê Phương
