Bệnh thận mạn tính (CKD) ảnh hưởng gần 850 triệu người trên toàn thế giới và hiện là nguyên nhân gây tử vong tăng nhanh thứ 3 trên toàn cầu. Tại Việt Nam, hơn 10 triệu người mắc bệnh, chiếm 10,1% dân số. Tử vong do bệnh thận mạn đứng thứ 8 trong 10 nguyên nhân hàng đầu ở nước ta.
BS.CK2 Nguyễn An Châu, Chuyên khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Quốc tế Minh Anh cho biết duy trì lối sống lành mạnh và kiểm soát các bệnh lý tiềm ẩn có thể giúp ngăn ngừa bệnh thận mạn.
Duy trì cuộc sống năng động
Tập thể dục thường xuyên không chỉ mang lại lợi ích về thẩm mỹ mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh suy thận mạn (CKD). Hoạt động thể chất giúp giảm huyết áp và tăng cường sức khỏe tim mạch, hai yếu tố then chốt giúp bảo vệ thận khỏi những tổn thương không đáng có.
Các hoạt động đa dạng như đi bộ, chạy, đạp xe và thậm chí khiêu vũ đều rất tốt cho sức khỏe. Hãy tìm một hoạt động khiến bạn bận rộn và cảm thấy vui vẻ để tránh nhàm chán, từ đó bạn có thể dễ dàng tuân thủ và đạt được kết quả mong muốn.
Quản lý lượng đường trong máu
Những người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ cao bị tổn thương thận. Khi các tế bào của cơ thể không thể sử dụng glucose (đường) trong máu một cách hiệu quả, thận sẽ buộc phải làm việc nhiều hơn để lọc máu.
Tuy nhiên, việc kiểm soát tốt đường huyết sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ này. Hơn nữa, nếu tổn thương được phát hiện sớm, các bác sĩ có thể can thiệp kịp thời để làm chậm hoặc ngăn chặn tổn thương thêm cho thận.
Theo dõi huyết áp
Huyết áp cao có thể gây tổn thương thận. Mối nguy hiểm này càng gia tăng khi huyết áp cao đi kèm với các vấn đề sức khỏe khác như tiểu đường, bệnh tim hoặc cholesterol cao.
Chỉ số huyết áp khỏe mạnh là 120/80. Khi chỉ số này nằm trong khoảng từ đó đến 139/89, được xem là tiền tăng huyết áp. Ở giai đoạn này, việc thay đổi lối sống và chế độ ăn uống có thể giúp kiểm soát huyết áp hiệu quả.
Tuy nhiên, nếu chỉ số huyết áp luôn ở mức trên 140/90, bạn có thể đã bị tăng huyết áp. Trong trường hợp này, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn về việc theo dõi huyết áp thường xuyên, điều chỉnh lối sống và dùng thuốc nếu cần.
Theo dõi cân nặng và ăn uống cân bằng
Những người thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ cao mắc các tình trạng sức khỏe có thể dẫn đến tổn thương thận. Một chế độ ăn uống cân bằng, hạn chế muối, thịt chế biến sẵn và các thực phẩm không tốt khác có thể giúp giảm thiểu nguy cơ này.
Hãy tập trung vào việc tiêu thụ các nguyên liệu tươi, ít muối như súp lơ, quả việt quất, cá và ngũ cốc nguyên hạt để bảo vệ và duy trì chức năng thận khỏe mạnh.
Ăn cá thường xuyên giúp bảo vệ và duy trì chức năng thận khỏe mạnh. Ảnh: Bùi Thủy
Uống nhiều nước
Không có "phép màu" nào đằng sau lời khuyên đơn giản là uống 8 ly nước mỗi ngày, nhưng đó lại là một mục tiêu tuyệt vời để bạn luôn giữ đủ nước. Việc uống nước thường xuyên và đều đặn có tác dụng rất tốt cho thận, giúp loại bỏ natri và độc tố, đồng thời giảm nguy cơ mắc bệnh thận mãn tính.
Hãy đặt mục tiêu uống ít nhất 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày. Lượng nước chính xác bạn cần phụ thuộc vào nhiều yếu tố như khí hậu, mức độ vận động, giới tính, tình trạng sức khỏe tổng thể và việc bạn có đang mang thai hay cho con bú hay không. Đặc biệt, những người từng bị sỏi thận nên uống nhiều nước hơn để ngăn ngừa sỏi tái phát trong tương lai.
Tránh xa thuốc lá
Hút thuốc gây tổn thương nghiêm trọng đến các mạch máu trong cơ thể, làm chậm quá trình lưu thông máu đến các cơ quan, bao gồm cả thận. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chức năng lọc của thận mà còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư thận.
Nếu bạn ngừng hút thuốc, nguy cơ này sẽ giảm dần. Tuy nhiên, phải mất nhiều năm để cơ thể trở lại mức độ rủi ro tương đương với một người chưa từng hút thuốc.
Lưu ý về lượng thuốc uống hằng ngày
Việc thường xuyên sử dụng các loại thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến thận. Đặc biệt, các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID), bao gồm ibuprofen và naproxen, có thể gây hại cho thận nếu bạn dùng chúng liên tục để điều trị các cơn đau mãn tính, đau đầu hoặc viêm khớp.
Các chuyên gia về thận khuyến cáo không nên dùng những loại thuốc này quá 10 ngày khi bị đau hoặc quá 3 ngày khi bị sốt. Việc dùng hơn 8 viên aspirin mỗi ngày có thể làm giảm chức năng thận một cách tạm thời hoặc vĩnh viễn.
Nếu bạn đang phải đối mặt với cơn đau và có thói quen sử dụng các loại thuốc này hằng ngày, hãy chủ động nói chuyện với bác sĩ để tìm ra các phương pháp điều trị an toàn, bảo vệ sức khỏe thận.
Kiểm tra chức năng thận nếu có nguy cơ cao
Nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ cao bị tổn thương hoặc mắc bệnh thận, việc kiểm tra chức năng thận thường xuyên là vô cùng cần thiết. Dưới đây là những nhóm người đặc biệt cần lưu ý:
- Người trên 60 tuổi.
- Người sinh ra bị nhẹ cân.
- Người mắc các bệnh lý như tim mạch, tăng huyết áp, hoặc đái tháo đường.
- Người có tiền sử gia đình mắc tăng huyết áp, đái tháo đường, hoặc có người thân từng phải lọc máu hay ghép thận do bệnh thận mạn.
- Người béo phì.
- Người có các dấu hiệu bất thường liên quan đến thận.
Mỹ Ý
