Chúng ta đều biết rằng, mạch máu rất quan trọng trong việc vận chuyển các chất dinh dưỡng và oxy để nuôi dưỡng và duy trì hoạt động của các tế bào và nhiều cơ quan trong cơ thể. Mạch máu “không sạch” là tình trạng trong mạch máu có tích trữ quá nhiều những chất độc hại, mảng bám... gây cản trở lưu thông máu, tắc mạch máu.
Tắc mạch máu là gì?
Ảnh minh họa.
Tắc mạch máu là kết quả của quá trình xơ vữa động mạch, khi các mảng bám tích tụ trên thành động mạch gây hẹp hoặc tắc nghẽn lòng mạch.
Động mạch là những mạch máu chứa máu giàu oxy, đưa máu từ tim đến mọi mao mạch trên cơ thể. Bên trong cùng của động mạch là lớp tế bào nội mạc, tiếp xúc trực tiếp với máu. Các mảng bám sẽ tích tụ lại trong thành động mạch khi lớp nội mạc này bị tổn thương.
Theo thời gian, mảng bám sẽ dần lớn, xơ cứng lại làm thu hẹp lòng mạch, hạn chế lưu lượng máu chảy qua. Mảng bám có thể vỡ ra tạo thành huyết khối khiến tình trạng tắc nghẽn nghiêm trọng hơn, thậm chí có thể chặn hoàn toàn dòng máu giàu oxy đến các cơ quan khác trong cơ thể.
Tắc mạch máu có nguy hiểm không?
Theo các chuyên gia y tế, tắc nghẽn động mạch là tình trạng nguy hiểm. Khi mảng xơ vữa tích tụ đủ lớn sẽ bị vỡ ra tạo thành huyết khối, khiến mức độ hẹp động mạch càng nặng thêm. Nếu huyết khối xảy ra ở một trong hai động mạch vành chính cung cấp máu cho tim, có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim; nếu xảy ra ở một trong những động mạch đến não sẽ gây đột quỵ não; nếu xảy ra trong các động mạch ở các chi có thể dẫn đến bệnh động mạch ngoại biên.
Trong các dạng tắc mạch máu, tắc mạch máu não được đánh giá là nguy hiểm nhất do não là cơ quan nhận đến 20% lượng máu cung cấp toàn cơ thể. Thiếu máu lên não hoặc tắc mạch máu trong não chỉ trong thời gian ngắn có thể gây đột quỵ.
Nguyên nhân tăng nguy cơ tắc mạch máu
Để phòng ngừa và kiểm soát bệnh, hãy nắm rõ các yếu tố làm tăng nguy cơ gây ra tình trạng tắc mạch máu bao gồm:
Ảnh minh họa
Người có chỉ số cholesterol trong máu cao, đặc biệt là cholesterol xấu dễ bám vào thành mạch gây hẹp mạch máu, bít tắc lưu thông máu.
Huyết áp cao: Huyết áp đạt trên mức 140/90 mmHg thì lưu thông máu toàn cơ thể kém hơn.
Người hút thuốc lá: Chất độc trong khói thuốc lá dễ dàng gây tổn thương, làm thắt chặt các mạch máu trong cơ thể, ngoài ra cũng thúc đẩy tăng huyết áp và mỡ máu.
Người thừa cân, béo phì: Là những đối tượng có chỉ số BMI đạt trên 25, đặc biệt với chế độ ăn uống và sinh hoạt kém lành mạnh.
Dấu hiệu cảnh báo ngườ bị tắc nghẽn mạch máu
Dấu hiệu mệt mỏi và chóng mặt
Có thể nói, mệt mỏi và chóng mặt là hai dấu hiệu thường xuất hiện sớm nhất khi bị tắc mạch máu, nhất là mạch máu đến não hoặc trong não. Tuy nhiên, dấu hiệu này có thể do nhiều bệnh lý khác phổ biến hơn là tắc mạch máu, để chẩn đoán cần dựa trên các triệu chứng khác cùng với xét nghiệm chẩn đoán.
Tay chân lạnh bất thường
Nhiều người gặp phải chứng tay chân lạnh, đây có thể là dấu hiệu của tình trạng tắc mạch máu ngoại biên. Khi các mạch máu bị chèn ép, giảm thể tích lòng mạch, máu nuôi đến các chi cũng ít hơn. Hơn nữa, các chi còn nằm xa vị trí tim đến máu lưu thông đến đây cũng kém hơn các cơ quan gần tim khác.
Đau thắt lưng
Đau thắt lưng dưới là dấu hiệu nghiêm trọng do tắc mạch máu có thể gây ra, khi vùng lưng dưới không được nhận đủ lượng máu cần thiết, khiến các đĩa giữa đốt sống dễ vỡ hơn. Khi vỡ ra, mạch máu và dây thần kinh dễ bị chèn ép dẫn đến đau nghiêm trọng vùng thắt lưng.
Đau thắt ngực
Đau thắt ngực xảy ra khi lưu lượng máu lưu thông đến tim giảm, khiến tế bào cơ tim mất một phần chức năng và cố gắng co bóp máu nhiều hơn. Cơn đau thường xuất hiện đột ngột, gây áp lực lớn, gây tê, nặng, khó chịu vùng ngực gần tim.
Cách để phòng ngừa tắc nghẽn mạch máu
Tắc nghẽn động mạch do mảng xơ vữa có thể không phòng ngừa tuyệt đối được, tuy nhiên có thể giảm nguy cơ xơ vữa động mạch bằng một số biện pháp như:
- Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, ăn nhiều trái cây, rau xanh, ngũ cốc, các loại cá béo; giảm chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, cholesterol, muối, đường.
- Tập thể dục thường xuyên. Nên duy trì thói quen tập tối thiểu 5 ngày/tuần, với mỗi buổi tập khoảng 30 phút với cường độ phù hợp.
- Giữ cân nặng hợp lý.
- Bỏ thuốc lá. Kiểm soát bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu và các bệnh mạn tính khác. Thực hiện thăm khám sức khỏe theo định kỳ.
Cách hỗ trợ làm tan cục máu đông tránh nguy cơ tai biến mạch máu nãoCục máu đông có thể gây tắc nghẽn mạch máu - Đây là nguyên nhân chính dẫn đến tai biến mạch máu não. Hãy cùng tìm hiểu cách hỗ trợ làm tan cục máu đông và phòng ngừa tai biến.
