Ở tuổi 66, Bùi Bài Bình vẫn miệt mài đóng phim. Trong sáu năm, ông tham gia tám phim truyền hình, gần nhất là vai Thành - ông xe ôm cô đơn vì vợ mất sớm, con cái không quan tâm, trong Lối nhỏ vào đời. Gắn với nhiều nhân vật có số phận khắc khổ trên màn ảnh nhưng nghệ sĩ cho biết ngoài đời, ông có cuộc sống hoàn toàn khác biệt bởi gia đình êm ấm, con cái trưởng thành, hiếu thuận.
Bùi Bài Bình đóng ông Thành trong phim "Lối nhỏ vào đời". Video: TVAD
Bùi Bài Bình có cuộc hôn nhân viên mãn, kéo dài bốn thập niên với bạn đồng trang lứa - nghệ sĩ Ngọc Thu. Cả hai quen nhau khi là sinh viên khóa hai Trường Sân khấu Điện ảnh (nay là Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội). Cùng ở Hà Nội, nhà cách nhau một bến tàu điện, họ cùng đi học, tan trường. Từ chỗ hay trêu chọc nhau, cả hai dần cảm mến người kia. Sau hai năm ra trường, họ quyết định về chung một nhà năm 1981. Bùi Bài Bình kể từ lúc làm bạn đến yêu đương rồi cưới hỏi, ông và vợ chưa từng xưng "anh", "em". Ban đầu, cả hai gọi nhau "mày", "tao", thân thiết hơn một chút thì "mình", "tớ". Khi về già, họ xưng "ông, bà".
Nam diễn viên biết ơn vợ bởi khi đến với nhau, bà một tay quán xuyến nhà cửa, con cái, để ông thỏa sức với đam mê phim ảnh, rong ruổi với những chuyến đi vào Nam ra Bắc. Thời cát-xê nghệ sĩ còn thấp, hai vợ chồng ông thường xuyên vay gạo, mua chịu. Có lần, Ngọc Thu chuẩn bị đi làm phim, trong người chỉ còn vẻn vẹn 20.000 đồng, bà để lại cho chồng. Lần khác, con ốm, bà nhờ em gái cùng đến đoàn phim chăm sóc con.
Hai nghệ sĩ trong một chuyến đi chơi năm 2020. Ảnh: Facebook Ngoc Thu
Cuối những năm 1990, Ngọc Thu quyết định về hưu sớm, mở quán cà phê trên phố Đoàn Trần Nghiệp. Công việc kinh doanh, đôn đốc con cái khiến bà bận rộn, chỉ có thể tham gia một số vai ngắn, không phải di chuyển xa. Khi về hưu sớm năm 2006, diễn viên buồn vì không thể đi trọn cuộc đời với phim ảnh. Bà từng nói: "Tôi tự an ủi rằng mình cũng thành công với hai cậu con ngoan, người chồng hiền hậu. Nếu ai đó đến uống cà phê còn nhận ra chị Út Tịch trong phim Mẹ vắng nhà thì tôi vui, nhưng cũng chẳng buồn nếu họ chỉ xem mình là một bà chủ quán, bởi đó là con đường mà tôi đã chọn".
Chị Út Tịch (nghệ sĩ Ngọc Thu đóng) trong cảnh chia tay các con đi chiến đấu, phim "Mẹ vắng nhà" (đạo diễn Nguyễn Khánh Dư, sản xuất năm 1979, ra mắt năm 1980). Video: VFS
Thời điểm ấy, Bùi Bài Bình gặp bế tắc trong sự nghiệp, khi đã hơn 40 tuổi nhưng vẫn chưa có đột phá. Ông định bỏ nghề đi kinh doanh giống vợ, nhưng bị bà can ngăn. "Nhìn những giọt nước mắt của vợ, tôi biết mình phải diễn thay cả cô ấy. Tôi đóng Mùa ổi của đạo diễn Đặng Nhật Minh trong sứ mệnh như thế", Bùi Bài Bình nói. Vai diễn người đàn ông có tâm hồn một đứa trẻ giúp ông đoạt giải "Nam diễn viên chính xuất sắc" tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 13, năm 2000. Sau Mùa ổi, ông ghi dấu ở mảng truyền hình với vai Tòng phim Ma làng, Khuếnh phim Gió làng Kình...
Bùi Bài Bình nói mọi thành công của ông đều có bóng dáng vợ. Năm 2010, bà là người lo liệu thủ tục để ông được xét duyệt danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân. Những tấm hình thời trẻ, bằng khen, huy chương của hai vợ chồng đều được Ngọc Thu lưu giữ cẩn thận. Trong mắt Ngọc Thu, chồng là người trách nhiệm, say nghề, luôn nghiêm túc với công việc. Ông thích nhậu nhưng không bao giờ uống rượu trước giờ đi làm.
Ở tuổi U70, hạnh phúc của Bùi Bài Bình là mỗi ngày được trở về nhà ăn cơm cùng vợ. Khi đóng phim Lối nhỏ vào đời, đạo diễn trêu ông "Sao anh quay cảnh nấu ăn thành thạo thế?", ông trả lời: "Ở nhà, tôi nấu cơm cho vợ suốt". Mỗi khi rảnh rỗi, vợ chồng ông thường tụ tập, đi du lịch cùng một số người bạn như Thanh Quý, Quế Hằng, Diệu Thuần...
Cặp diễn viên có hai con trai, con cả theo ngành kinh tế, con trai út tốt nghiệp Đại học Sân khấu Điện ảnh, từng làm trợ lý đạo diễn một số phim như Kiều, Cậu Vàng. Nói về vợ, ông đúc kết ngắn gọn: "Nếu chuyện gia đình tôi là một thước phim, bà xã là vai chính, còn tôi chỉ là vai phụ".
Hà Thu
