Đại diện của Liên minh châu Âu (EU) và Trung Quốc mới đây bày tỏ sự bất hòa quanh cam kết khí hậu. Trước đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình lần đầu công bố cam kết giảm khí thải tại hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo khí hậu do Tổng thư ký Liên Hợp Quốc chủ trì ngày 24/9. Phía Trung Quốc nói sẽ giảm 7-10% khí nhà kính vào năm 2035 so với mức đỉnh.
Nội dung trên nằm trong Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) của nước này. NDC là cam kết giảm thải khí nhà kính của từng quốc gia, được đệ trình lên Liên Hợp Quốc 5 năm một lần, theo quy định trong Thỏa thuận khí hậu Paris.
Nhận định về mục tiêu khí hậu của Trung Quốc, ông Wopke Hoekstra, Ủy viên Khí hậu của Liên minh châu Âu (EU), cho là "đáng thất vọng", "còn kém xa mục tiêu cần thiết và có thể đạt được".
Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã phản pháo lại người đứng đầu lĩnh vực khí hậu của EU, cho rằng chỉ trích trên là "tiêu chuẩn kép".
"Một số người vờ làm ngơ và im lặng trước những tuyên bố kiểu như 'biến đổi khí hậu là trò lừa bịp', nhưng lại bình luận vô trách nhiệm về hành động chủ động và có trách nhiệm của Trung Quốc trong giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu", người phát ngôn của Bộ này cho biết trong một văn bản phản hồi bình luận của ông Hoekstra.
Cờ EU và Trung Quốc được ghi lại ngày 20/3. Ảnh: Reuters
"Biến đổi khí hậu là trò lừa bịp" là một phần trong bài diễn thuyết dài 56 phút của Tổng thống Mỹ Donald Trump giữa đại hội đồng Liên Hợp Quốc ngày 23/9.
Thêm vào đó, Bắc Kinh đáp trả rằng châu Âu vẫn chưa đệ trình NDC của họ, đồng thời kêu gọi khối này từ bỏ thói quen "nói nhiều, làm ít".
"Những lời lẽ như vậy làm gián đoạn sự đoàn kết toàn cầu trong việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu - đó mới thực sự là điều 'đáng thất vọng'", đại diện Trung Quốc nêu trong tuyên bố gửi tới Reuters, lặp lại nhận định ông Hoekstra bày tỏ về mục tiêu khí hậu của nước này.
Trong khi đó, giới phân tích bày tỏ thất vọng với tuyên bố khí hậu của cả EU lẫn Trung Quốc. Họ được kỳ vọng hành động mạnh mẽ hơn trong bối cảnh Mỹ, quốc gia phát thải khí nhà kính lớn thứ hai sau Trung Quốc, đã rút khỏi Thỏa thuận Paris lần thứ hai sau khi ông Trump nhậm chức hồi tháng 1.
"Ngay cả Australia, quốc gia muốn đăng cai hội nghị khí hậu COP 31, cũng đặt ra mục tiêu yếu kém", Tracy Carty, chuyên gia về biến đổi khí hậu của tổ chức Greenpeace International, lên tiếng sau khi bày tỏ thất vọng trước cam kết khí hậu của các nước trên.
Theo NDC mới, Australia lên kế hoạch cắt giảm phát thải trong khoảng 62-70% vào 2035, so với năm cơ sở 1990. Giới phân tích cho rằng quốc gia này cần giảm thải khoảng 75% nhằm đáp ứng mục tiêu giữ nhiệt độ toàn cầu không vượt giới hạn 1,5°C so với thời tiền công nghiệp. Tuy nhiên, nước này không đồng thuận xóa bỏ hoàn toàn nhiên liệu hóa thạch.
Với Trung Quốc, kế hoạch giảm thải chưa tương xứng với những thành tựu nổi bật trong năng lượng tái tạo và xe điện.
Trong khi đó, phía châu Âu chưa đệ trình NDC bởi mâu thuẫn nội bộ. Mới đây, họ tuyên bố giảm phát thải 66-72% vào năm 2035 so với năm cơ sở 1990. Trong khi đó, giới phân tích cho rằng mức giảm thải khối này có thể đạt tối thiểu là 79%.
Viện Tài nguyên Thế giới (WRI) ước tính rằng 53 chính phủ, chiếm một phần tư lượng khí thải của thế giới, đã nộp NDC của họ (chưa tính Trung Quốc). Tuy nhiên, WRI cho rằng các NDC mới "không đưa chúng ta đến gần hơn lộ trình hướng tới một tương lai an toàn".
Các quốc gia dễ bị tổn thương đang thể hiện hành động táo bạo về khí hậu. Ví dụ, NDC mới của Pakistan cho thấy năng lượng mặt trời ở nước này tăng trưởng gấp bảy lần kể từ năm 2021. Sự bùng nổ tương tự cũng diễn ra ở một số nước châu Phi, nơi thường diễn ra tình cảnh mất điện.
Bảo Bảo (theo Reuters, Climate Change News)
