Giá tôm hùm bông trên thị trường TP HCM liên tục tăng từ đầu năm đến nay trong bối cảnh nguồn cung sụt giảm mạnh. Trước đây, để mua tôm hùm bông loại 1-1,5 kg, chị Hoa chỉ phải chi từ 1,5-2 triệu đồng một kg. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, mức giá phổ biến đã lên 2-2,8 triệu đồng một kg, tăng khoảng 20-35% so với cùng kỳ năm ngoái, tùy từng cửa hàng.
Khảo sát tại nhiều cửa hàng và siêu thị hải sản ở TP HCM cho thấy giá tăng nhanh trong khi lượng hàng về ngày càng ít. Tại một siêu thị hải sản trên đường Lý Tự Trọng, phường Bến Nghé, tôm hùm bông loại trên 1 kg được niêm yết gần 2,8 triệu đồng một kg, còn loại dưới 1 kg có giá khoảng 2,5 triệu đồng một kg. Nhân viên cửa hàng cho biết mỗi đợt chỉ nhập được vài chục kg, giảm khoảng 30% so với các tháng trước, nhiều thời điểm không đủ hàng để đáp ứng đơn đặt mua số lượng lớn.
Tình trạng khan hiếm cũng diễn ra tại nhiều cửa hàng khác. Tại một cửa hàng hải sản trên đường Phan Đăng Lưu, phường Bình Thạnh, bể trưng bày chỉ còn vài con tôm hùm bông, trong đó hàng có trọng lượng trên 1 kg hiếm hơn hẳn so với trước. Do nguồn hàng hạn chế, giá bán tại cửa hàng này đã tăng thêm khoảng 15% so với tháng trước.
Tôm hùm bông tại cửa hàng hải sản trên đường Lý Tự Trọng, phường Bến Thành (TP HCM). Ảnh: Thi Hà
Nguyên nhân khiến giá tôm hùm bông tăng mạnh xuất phát từ sự sụt giảm nguồn cung tại các vùng nuôi trọng điểm. Cuối tháng 11/2025, khu vực Phú Yên cũ, nay thuộc tỉnh Đăk Lăk, đặc biệt là vùng vịnh Xuân Đài, chịu thiệt hại nặng nề do mưa lũ kéo dài. Lượng nước ngọt đổ về đột ngột khiến tôm hùm bị sốc nước và chết hàng loạt. Nhiều hộ nuôi mất gần như toàn bộ lồng bè, buộc phải bán tháo số tôm còn lại với giá chỉ bằng một nửa do thiếu điều kiện bảo quản. Với hơn 27.000 lồng nuôi, đây là một trong những nguồn cung tôm hùm lớn nhất cả nước, nên thiệt hại đã tác động trực tiếp đến thị trường.
Bên cạnh yếu tố thời tiết, cơ cấu nuôi tôm hùm trong nước cũng thay đổi mạnh trong thời gian qua. Ông Hùng, một hộ nuôi tôm hùm tại Khánh Hòa, cho biết ông đã ngừng nuôi tôm hùm bông từ đầu năm nay. Theo ông, từ năm 2024, Trung Quốc chủ yếu nhập khẩu tôm có trọng lượng dưới 0,3 kg và giảm mua tôm cỡ lớn như trước, khiến đầu ra của tôm hùm bông gặp khó. Trước sự thay đổi này, nhiều hộ nuôi chuyển sang tôm hùm xanh để dễ tiêu thụ hơn.
Tương tự, ông Đoàn Văn Quang, Giám đốc Hợp tác xã dịch vụ tổng hợp tôm hùm Sông Cầu (Phú Yên cũ), cho biết các hộ nuôi trong hợp tác xã hiện hầu như không còn nuôi tôm hùm bông, thậm chí nhiều hộ còn giảm cả sản lượng tôm hùm xanh sau các đợt mưa lũ vừa qua. Theo ông Quang, trong thời gian tới, không chỉ tôm hùm bông mà cả tôm hùm xanh cũng có nguy cơ tiếp tục tăng giá do nguồn cung thu hẹp.
Ở khâu phân phối, ông Trần Văn Trường, CEO chuỗi hải sản Hoàng Gia, cho biết nguồn cung giảm khiến việc nhập hàng ngày càng khó. "Có những đợt, cả tuần cửa hàng không nhập được con tôm hùm bông nào", ông Trường nói. Theo ông, khi giá tôm hùm bông nuôi tăng cao, nguồn tôm hùm bông khai thác tự nhiên vốn đã hiếm càng bị đẩy giá lên mạnh, đặc biệt với những con có trọng lượng từ 1 kg trở lên.
Không chỉ thị trường trong nước, nguồn cung nhập khẩu cũng hạn chế. Tôm hùm bông thiên nhiên từ Australia hiện có giá lên tới khoảng 3,5 triệu đồng một kg, tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Ông Trường cho biết từ tháng 12, Australia bước vào giai đoạn đóng biển, kết thúc mùa khai thác, khiến lượng hàng nhập về giảm mạnh. Trong khi đó, Trung Quốc cũng chuộng tôm hùm bông Australia, khiến giá loại này neo ở mức cao nhất trong nhóm tôm hùm nhập khẩu.
Trong bối cảnh nguồn cung thắt chặt, xuất khẩu tôm hùm của Việt Nam vẫn ghi nhận mức tăng trưởng mạnh. Theo số liệu của Cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu tôm hùm trong tháng 10/2025 đạt 93 triệu USD, tăng 75% so với cùng kỳ năm ngoái. Lũy kế 10 tháng, kim ngạch đạt 712 triệu USD, cao hơn 135% so với cùng kỳ năm 2024, mức tăng hiếm gặp đối với một nhóm sản phẩm thủy sản đơn lẻ.
Trong cơ cấu mặt hàng, tôm hùm xanh chiếm tới 98% tổng kim ngạch với giá trị khoảng 700 triệu USD, tăng 141%. Ngược lại, tôm hùm bông và các loại khác ghi nhận mức giảm nhẹ, phản ánh xu hướng thị trường đang tập trung mạnh vào phân khúc có nhu cầu cao nhất. Trung Quốc và Hong Kong tiếp tục là thị trường quyết định tăng trưởng, với kim ngạch 10 tháng đạt 702 triệu USD, chiếm gần như toàn bộ giá trị xuất khẩu của ngành.
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) nhận định nhu cầu nhập khẩu của Trung Quốc nhiều khả năng vẫn duy trì ở mức cao trong giai đoạn cuối năm và trước Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, các yêu cầu ngày càng chặt chẽ về kiểm tra, kiểm nghiệm và truy xuất nguồn gốc có thể trở thành rào cản nếu làm kéo dài thời gian thông quan hoặc gia tăng chi phí cho doanh nghiệp.
Tổng thể, tôm hùm tiếp tục là một trong những điểm sáng của ngành thủy sản Việt Nam năm 2025 nhờ nhu cầu lớn từ thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, để duy trì đà tăng trưởng, ngành cần sớm ổn định vùng nuôi, phục hồi nguồn cung và nâng cao năng lực đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng trong bối cảnh rủi ro thiên tai và chính sách thương mại ngày càng gia tăng.
Thi Hà
