Những tháng gần đây tại châu Âu, niềm tin của hộ gia đình và doanh nghiệp phục hồi. Đồng thời, mùa đông ôn hòa hơn, giúp cắt giảm mức tiêu thụ năng lượng, góp phần giảm giá năng lượng từ mức cao nhất vào mùa hè năm ngoái.
Tại Mỹ, dữ liệu gần đây cho biết nước này bắt đầu năm mới với sự bùng nổ hoạt động kinh tế. Tuyển dụng đạt 517.000 vị trí trong tháng 1, nhiều nhất từ tháng 7/2022. Lạm phát hạ nhiệt và tăng lương liên tục đã thúc đẩy thu nhập thực tế và hỗ trợ chi tiêu của người tiêu dùng. Doanh số bán lẻ tăng 3% trong tháng 1 so với tháng 12, chấm dứt hai tháng sụt giảm.
Hôm thứ ba (21/2), S&P Global cho biết Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tổng hợp của Mỹ tháng 2 đã tăng lên 50,2 điểm, mức cao nhất từ tháng 8/2022. Trong đó, chỉ số trên 50 phản ánh hoạt động kinh doanh mở rộng.
Xét theo lĩnh vực, PMI dịch vụ đạt mức cao nhất trong tám tháng, với 50,5 điểm. Trong khi đó, PMI sản xuất đã tăng lên 48,4 trong tháng 2 từ 46,9, cho thấy lĩnh vực này tiếp tục thu hẹp, nhưng với tốc độ chậm hơn.
"Tháng 2 đang chứng kiến sự ổn định đáng hoan nghênh của hoạt động kinh doanh. Tâm trạng đã sáng sủa hơn trong bối cảnh các dấu hiệu cho thấy lạm phát lên đến đỉnh điểm và rủi ro suy thoái đã giảm bớt", Chris Williamson, nhà kinh tế trưởng tại S&P Global Market Intelligence, nhận định.
Từ trên xuống, diễn biến Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tổng hợp của Anh, eurozone, Nhật Bản và Mỹ. Biểu đồ: WSJ
Trong khi đó, PMI tổng hợp tháng này của eurozone đã tăng lên 52,3 điểm, tốc độ mở rộng nhanh hơn so với mức 50,3 của tháng 1. Tại Anh, PMI tổng hợp đã tăng từ 48,5 lên 53,0 để đạt mức cao nhất trong 8 tháng. Theo ông Williamson, tăng trưởng PMI ở châu Âu được thúc đẩy nhờ niềm tin gia tăng khi những lo ngại về suy thoái và lạm phát giảm bớt.
Khả năng phục hồi của châu Âu mang đến lợi ích cho các chính phủ trong khu vực. Hôm 21/2, Anh báo cáo thặng dư ngân sách 5,4 tỷ bảng trong tháng 1, tương đương 6,5 tỷ USD, nhờ doanh thu cao hơn từ thuế thu nhập. "Triển vọng kinh tế được cải thiện đang dần bắt đầu giảm bớt áp lực với tài chính công của Anh", Jake Finney, nhà kinh tế tại PwC UK, đánh giá.
Cũng như các khu vực khác của châu Âu, tỷ lệ thất nghiệp ở Anh vẫn ở mức thấp và tiền lương đang tăng lên, mặc dù chậm hơn tốc độ tăng giá tiêu dùng. Bộ tài chính Đức cũng vừa cho biết thu thuế trong tháng 1 đã tăng so với cùng kỳ 2022.
Ở những nơi khác trên thế giới, Nhật Bản cũng có một số dấu hiệu phục hồi khi du lịch quốc tế hồi sinh sau khi các hạn chế chống dịch được dỡ bỏ. Du lịch giúp thúc đẩy hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ, mặc dù các nhà máy tiếp tục báo cáo số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu giảm.
Lạm phát ngày càng ảnh hưởng đến tâm lý của hộ gia đình Nhật nhưng Văn phòng Nội các Nhật Bản hôm 21/2 cho biết tiêu dùng tư nhân "đang tăng vừa phải", hỗ trợ bởi sự phục hồi của nhu cầu dịch vụ. Đầu tư doanh nghiệp, một thành phần quan trọng khác của nhu cầu trong nước, cũng đang "tăng lên".
Các dữ liệu khác gần đây cho thấy người tiêu dùng Trung Quốc đang ra ngoài và mua sắm ở các thành phố lớn, sau khi chính phủ dỡ bỏ các hạn chế chống dịch vào cuối năm ngoái. Lạm phát ở nước này đã tăng tốc vào tháng trước do nhu cầu tăng.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) tháng trước đã nâng dự báo tăng trưởng toàn cầu năm nay lên 2,9%, từ 2,7% trong dự báo hồi tháng 10/2022. IMF cũng cho rằng khả năng suy thoái đã giảm do nhu cầu phục hồi, lạm phát giảm và Trung Quốc mở cửa trở lại để có triển vọng tươi sáng hơn.
Tuy nhiên, hành trình phục hồi vẫn gập ghềnh phía trước. Các công ty ở Mỹ, châu Âu và Anh cho biết đang tiếp tục tăng giá để giải quyết áp lực tiền lương, mặc dù chuỗi cung ứng đã trơn tru hơn góp phần giảm bớt chi phí đầu vào. Ông Williamson cho rằng động lực thúc đẩy lạm phát đã chuyển sang tiền lương, nguy cơ dẫn đến vòng xoáy lạm phát.
Tại Mỹ, lạm phát đã chậm lại kể từ tháng 6/2022, mặc dù áp lực giá đã phần nào tăng lên trong tháng 1. Ở châu Âu, giá năng lượng giảm đã giúp hạ nhiệt lạm phát trong những tháng gần đây. Nhưng khả năng phục hồi của nền kinh tế và việc tuyển dụng mạnh mẽ làm tăng rủi ro sẽ mất nhiều thời gian hơn để lạm phát hạ nhiệt xuống mức các ngân hàng trung ương kỳ vọng.
Vì thế, các ngân hàng trung ương ở cả hai bờ Đại Tây Dương cho biết vẫn giữ ý định tiếp tục tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát. Do đó, chi phí đi vay cao hơn có thể đè nặng lên các doanh nghiệp và người tiêu dùng, đồng thời khiến các nền kinh tế rơi vào suy thoái vào cuối năm nay.
Phiên An (theo WSJ, Japan Times)
