Vượt qua tác động Covid-19 và giãn cách xã hội tới ảnh hưởng của chiến tranh Nga - Ukraina, đứt gãy chuỗi cung ứng, lạm phát, suy thoái... từ hai năm qua, thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam vẫn tăng trưởng 20% trong năm 2022 và quy mô ước đạt 16,4 tỷ USD, theo Sách trắng TMĐT Việt Nam 2022. Ước tính số lượng người tiêu dùng Việt mua sắm trực tuyến trong nước năm qua là 57 - 60 triệu người, với giá trị mua sắm trực tuyến của một người ước đạt 5,7 - 6,2 triệu đồng một năm. Tỷ trọng doanh thu TMĐT B2C so với tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cả nước vào khoảng 7,8%.
TMĐT ngày càng trở nên phổ biến trong hành trình mua sắm của người dân. Ảnh: Lazada Việt Nam
Báo cáo "Nền kinh tế số Đông Nam Á năm 2021" của Google, Temasek và Bain & Company, cho biết, doanh thu TMĐT Việt Nam năm 2025 dự kiến tăng gấp 3 lần so với 2021, đạt khoảng 39 tỷ USD. Theo Bộ Công thương, TMĐT là một trong những lĩnh vực tiên phong của nền kinh tế số, tạo động lực phát triển kinh tế và dẫn dắt chuyển đổi số trong doanh nghiệp. Với tốc độ tăng trưởng 20% mỗi năm, Việt Nam được eMarketer xếp vào nhóm 5 quốc gia có tốc độ tăng trưởng TMĐT hàng đầu thế giới.
Ba động lực của TMĐT
Tăng trưởng nói trên của ngành TMĐT đến từ nhiều động lực. Thứ nhất là thay đổi trong thói quen mua sắm của người tiêu dùng. Đại dịch Covid-19 đã khiến người tiêu dùng dần chuyển hướng từ mua sắm trực tiếp (offline) sang mua sắm trực tuyến (online) và TMĐT được xem là một trong những kênh chính phục vụ cho hình thức mua sắm này. Khảo sát hành vi tiêu dùng trực tuyến của Lazada và Milieu Insight vào tháng 3/2022 cho thấy, 73% người tiêu dùng Đông Nam Á đã xem mua sắm trực tuyến là một phần trong cuộc sống hàng ngày vì sự thoải mái và tiện lợi. Họ cũng sẵn sàng dành công sức và thời gian tìm kiếm các ưu đãi kèm theo tốt nhất để tiết kiệm chi tiêu.
Động lực thứ hai cho tốc độ tăng trưởng ngành này nằm ở cường độ cải tiến và đầu tư liên tục của các nền tảng TMĐT nhằm thúc đẩy chuyển đổi số và nâng cao trải nghiệm người dùng. Các sàn TMĐT không những cung cấp đa dạng mô hình vận hành để doanh nghiệp linh hoạt hơn trong quản lý tồn kho và cung ứng sản phẩm khi kinh doanh trực tuyến, mà còn đưa ra các giải pháp kèm theo giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí xây dựng gian hàng và quản lý nhân sự, chi phí marketing, chi phí tiếp cận và nâng cao dịch vụ đến khách hàng...
Nhân viên giao hàng của Lazada trao đơn hàng tới tận tay người dùng. Ảnh: Lazada Việt Nam
Theo báo cáo Transforming Southeast Asia mà Lazada thực hiện vào tháng 9/2022, chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2022, số lượng nhà bán hàng tham gia kinh doanh trên sàn này đã tăng 84% so với cùng kỳ năm 2021. Chuyển đổi số trở thành giải pháp đắc lực để duy trì hoạt động của nhiều ngành nghề kinh tế. Lợi ích dễ nhận biết nhất của chuyển đổi số đối với doanh nghiệp là cắt giảm chi phí vận hành, tiếp cận được nhiều khách hàng trong thời gian ngắn hơn, hệ thống báo cáo thông suốt kịp thời, tối ưu hóa được năng suất làm việc của nhân viên...
Với đặc thù công nghệ của thời đại mới, công cuộc chuyển đổi số hiện nay không chỉ là cuộc chơi của những doanh nghiệp lớn với nguồn vốn dồi dào, mà khả năng tiếp cận đã mở rộng hơn đến với cả những doanh nghiệp nhỏ, các doanh nghiệp mới khởi nghiệp, tiểu thương...
Đầu tư bền vững của doanh nghiệp TMĐT
Để nhấn mạnh đóng góp quan trọng của các doanh nghiệp TMĐT trong nền kinh tế, báo cáo Kinh tế khu vực Đông Nam Á năm 2021 của Google, Temasek và Bain & Company lần thứ 7 nhận định thương mại điện tử là nền tảng đón đầu xu hướng tiêu dùng hiệu quả và phát triển bền vững, bất chấp những khó khăn của kinh tế toàn cầu. Theo các chuyên gia, doanh nghiệp trong ngành TMĐT cần chiến lược tư duy bền vững, phối hợp giữa công nghệ, nhân sự và cơ sở hạ tầng logistic để đạt được tăng trưởng ổn định và phục vụ tốt cộng đồng. Tại Việt Nam, không ít doanh nghiệp theo đuổi chiến lược này và đạt được nhiều thành tích, Lazada là một trong số đó.
Trong giai đoạn năm 2021-2022, nền kinh tế và thị trường gặp nhiều biến động do những ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, lạm phát, suy thoái,... kéo theo nhiều hệ lụy như chuỗi cung ứng bị đứt gãy, hoạt động sản xuất bị đình trệ và tỉ lệ thất nghiệp gia tăng. Tuy nhiên, trong bối cảnh đó, Lazada không chỉ giữ vững tốc độ tăng trưởng mà còn đảm bảo việc làm ổn định cho tất cả nhân viên của sàn và hoạt động kinh doanh cho hàng trăm nghìn nhà bán hàng. Theo đó, trong năm qua 2022, nền tảng này đã mở thêm văn phòng tại Hà Nội để đem đến cơ hội việc làm cho hàng trăm người lao động. Hoạt động hỗ trợ nhà bán hàng và người tiêu dùng cũng được triển khai như dịch vụ giao hàng đa kênh, mở rộng cộng đồng nhà bán hàng ở Đà Nẵng. Ngoài ra, sàn cũng đầu tư tổ chức các Supershow và lễ hội mua sắm thường xuyên để đáp ứng nhu cầu giải trí và mua sắm liên tục của người tiêu dùng. Với chất lượng dịch vụ được đầu tư và nâng cao không ngừng, Lazada cũng nhận được sự tin tưởng từ cộng đồng, đồng thời được vinh danh là nền tảng thương mại điện tử xuất sắc tại giải thưởng Tech Awards 2022.
Đại diện Lazada cho biết thêm: "Những khoản chi trong năm qua đều nhằm mục đích phục vụ khách hàng, nâng cao chất lượng sống và sinh kế, giúp nhà bán hàng kinh doanh bền vững. Bất kỳ đầu tư nào Lazada bỏ ra là là đầu tư vì tương lai, đầu tư bền vững".
Đại diện Lazada nhận giải Nền tảng thương mại điện tử xuất sắc 2022 tại Tech Awards 2022.
Cũng theo Lazada, việc cân bằng giữa phục vụ khách hàng và xây dựng một hệ sinh thái chắc chắn để nâng cao chất lượng vận hành là yếu tố then chốt cho sự phát triển bền vững của các nền tảng TMĐT trong bức tranh của nền kinh tế số thay đổi khắt nghiệt. Phát triển bền vững cũng giúp doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp công nghệ, đóng góp tốt hơn và dài hạn hơn cho nền kinh tế, xã hội tại Việt Nam.
Huyền Anh
