Alice Zhang, nhân viên marketing 29 tuổi ở Quảng Châu đã bớt một nửa chi tiêu cho mùa mua sắm trực tuyến "Lễ Độc thân" 2025 so với năm ngoái, chỉ còn khoảng 3.000 nhân dân tệ (421 USD).
"Tôi chủ động cắt giảm", Zhang nói. Cô chuyển sang những lựa chọn rẻ hơn và không sắm giày mới sau khi thu nhập thu hẹp hơn 20%.
Tương tự, Gao Liang, làm việc tại một câu lạc bộ thể hình và bơi lội ở Bắc Kinh, từng chi 3.000-5.000 nhân dân tệ mỗi năm dịp này để mua thực phẩm, quần áo và nhiều mặt hàng khác.
Nhưng năm nay, thu nhập của anh giảm 20% vì lượng khách đến câu lạc bộ ít hơn. Vì thế, anh chỉ định mua vài món quần áo, giày dép cần thiết nếu tìm được giá tốt. "Tôi nghĩ năm nay sẽ không chi nhiều. Thu nhập bấp bênh khiến tôi không muốn tích trữ đồ", anh nói.
Theo Shi Xuebin, 42 tuổi, chủ một cửa hàng quần áo, người tiêu dùng đang có xu hướng thắt chặt chi tiêu. Theo cô, tâm lý "thích là mua ngay không cần nghĩ" giờ phai nhạt. "Tôi cảm thấy kinh tế năm nay không được tốt và mọi người đều tránh chi tiêu cho những thứ không thật sự cần thiết", cô nhận định.
Công nhân trên dây chuyền phân loại các gói hàng tại kho của JD ở Bắc Kinh ngày 11/11. Ảnh: AFP
Giới phân tích cũng cho rằng tâm lý thận trọng chi tiêu là tình hình chung dịp khuyến mãi 11/11 tại Trung Quốc năm nay. Đây là chương trình kích cầu mua sắm trực tuyến, được Alibaba khởi xướng năm 2009 với tên gọi "Lễ Độc thân".
Chi tiêu dịp này được giới phân tích và chuyên gia theo dõi sát sao như chỉ báo sức khỏe rộng hơn của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Năm nay, sự kiện kéo dài hơn 2024, không chỉ gói gọn ngày 11/11 mà bắt đầu từ 9/10 đến tuần này.
Tính đến ngày 31/10, tổng giá trị giao dịch của Lễ Độc thân đã vượt 1.000 tỷ nhân dân tệ (140 tỷ USD), theo nhà cung cấp dữ liệu bán lẻ Syntun. Cùng kỳ 2024, sự kiện ghi nhận doanh số 1.440 tỷ nhân dân tệ, tăng 26%.
Quyết định khởi động sớm sự kiện là một phần trong nỗ lực của các nhà bán lẻ trực tuyến, nhằm bù đắp cho tình hình tiêu dùng ảm đạm, theo Shaun Rein, Giám đốc điều hành China Market Research Group. "Đây là nỗ lực của các ông lớn thương mại điện tử như Alibaba, JD để kích cầu, nhưng sẽ không dễ", ông nói.
Thúc đẩy cầu nội địa bằng tiêu dùng và đầu tư doanh nghiệp cũng là ưu tiên hàng đầu của chính quyền Trung Quốc. Tuy nhiên, các nhà kinh tế đánh giá chi tiêu cho các mặt hàng giá trị lớn vẫn ảm đạm khi người dân siết hầu bao, chỉ tập trung vào nhu yếu phẩm và hàng hóa giá cả phải chăng.
Zhang Shijun, 45 tuổi, làm việc tại một cơ sở đào tạo nghề ở Bắc Kinh định mua vài món quần áo cho gia đình vào mùa đông sắp tới. "Ngoài nhu yếu phẩm hàng ngày, tôi không cần mua thêm món lớn nào", ông cho biết.
"Niềm tin của hộ gia đình vẫn ở mức khá thấp", Lynn Song, chuyên gia kinh tế trưởng Trung Quốc đại lục của ngân hàng đầu tư ING (Hà Lan), nhận định.
Ngoài ra, sức hút của Lễ Độc thân cũng giảm do chính phủ Trung Quốc đã tổ chức hoạt động kích cầu lớn, thông qua chương trình trợ giá "thu cũ đổi mới" cho người dân cần sắm đồ gia dụng hoặc xe cộ. "Lý do rất đơn giản, rằng nếu bạn đã mua máy giặt mới với giá ưu đãi từ đầu năm thì dù giảm sâu thế nào đi nữa bạn cũng khó có nhu cầu mua thêm", ông Song của ING giải thích.
Chưa kể một số người tiêu dùng bớt hào hứng trước độ hấp dẫn của lễ hội 11/11, theo Yaling Jiang, nhà phân tích tiêu dùng độc lập. "Nhiều người phàn nàn mức độ giảm giá năm nay không thật sự lớn", bà nói.
Zhang Jing, 29 tuổi, sống tại Thượng Hải nói "không mua gì cả" dịp này do các chương trình giảm giá không còn hấp dẫn. Theo cô, khuyến mãi trên nền tảng trực tuyến ngày càng phức tạp, đòi hỏi khách hàng phải thu thập nhiều loại phiếu giảm giá hoặc kết hợp đơn theo thứ tự nhất định để được giảm giá. "Tôi chưa bao giờ tham gia những quy tắc rắc rối như vậy, dù chỉ một lần", cô nói.
Với những người vẫn sẵn sàng chi tiêu, các mặt hàng làm đẹp và chăm sóc sức khỏe, được gọi là nhóm "nhìn đẹp, cảm thấy tốt", dự báo sẽ bán chạy hơn năm nay, theo Jacob Cooke, CEO của WPIC Marketing + Technologies.
Để mở rộng cơ hội tăng trưởng trong bối cảnh chi tiêu nội địa thận trọng, các ông lớn thương mại điện tử đang tìm cách mở rộng bán hàng ra nước ngoài, theo báo cáo tháng trước của Bain & Company. Taobao (thuộc Alibaba) đang triển khai chương trình Lễ Độc thân tại 20 quốc gia, quy mô mở rộng đáng kể so với trước.
Do Mỹ chấm dứt cơ chế miễn thuế "de minimis" với các lô hàng nhỏ, ảnh hưởng đến Shein và Temu, các công ty Trung Quốc đang tập trung nhiều hơn vào các thị trường Đông Nam Á như Thái Lan, Việt Nam và Philippines.
Phiên An (theo AP, AFP)
