Thông tin này được nêu trong một dự thảo của Liên minh châu Âu mà Financial Times có được. Châu Âu đang lên kế hoạch khiến các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới như Temu, Shein, Amazon phải chịu trách nhiệm về các sản phẩm nguy hiểm hay bất hợp pháp được bán trên nền tảng của mình.
Theo dự thảo, hải quan các nước sẽ buộc các nền tảng phải cung cấp dữ liệu, cũng như cho phép giới chức kiểm soát và kiểm tra các gói hàng một cách tốt hơn. Với quy định mới, các sàn thương mại điện tử sẽ chịu trách nhiệm thu thuế và VAT có liên quan. Họ cũng phải đảm bảo hàng hóa tuân thủ các yêu cầu khác của EU.
Dữ liệu hải quan từ 27 quốc gia trong EU sẽ được tập hợp lại. Đồng thời, một cơ quan hải quan trung ương mới của EU (EUCA) sẽ được thành lập. "EUCA có thể sàng lọc hàng hóa dựa trên các thông tin được cung cấp và xác định rủi ro tiềm ẩn, thậm chí trước khi chúng được đưa lên xe vận chuyển hoặc trước khi sản phẩm đến EU", Financial Times nêu thông tin trong bản dự thảo.
Amazon, Shein chưa bình luận về thông tin này với Reuters. Còn Temu, hãng tin này chưa liên lạc được.
Đầu tháng 11 năm ngoái, EU điều tra Temu về bán sản phẩm bất hợp pháp. Theo đó, Ủy ban châu Âu đã tiến hành cuộc điều tra theo Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số (DSA), sau khi nhận được khiếu nại từ tổ chức tiêu dùng toàn châu Âu BEUC và 17 tổ chức thành viên. DSA yêu cầu các nền tảng trực tuyến lớn như Temu phải nỗ lực hơn trong việc ngăn chặn nội dung bất hợp pháp và có hại.
Ứng dụng Temu, Shein được tải về trên điện thoại di động của người tiêu dùng, tháng 8/2024. Ảnh: Reuters
Temu - thuộc tập đoàn thương mại điện tử PDD Holdings (Trung Quốc ) - có 92 triệu người dùng tại EU. Họ có thể phải đối mặt với mức phạt lên tới 6% doanh thu toàn cầu nếu bị phát hiện vi phạm bán hàng bất hợp pháp.
Nửa đầu năm 2024, giá trị giao dịch (GMV) trên Temu đạt 20 tỷ USD, vượt năm 2023 (18 tỷ USD), theo hãng dịch vụ tư vấn và đầu tư startup Momentum Works (Singapore). Temu đã thay thế eBay trở thành trang website thương mại điện tử được truy cập nhiều thứ hai trên thế giới, với 684,4 triệu lượt truy cập toàn cầu vào tháng 8/2024 (dẫn đầu vẫn là Amazone), theo Similarweb.
Thời gian qua, các nước phương Tây đã lo ngại về tình trạng tràn ngập ''thời trang siêu nhanh" giá rẻ Trung Quốc và tìm cách ngăn các gói hàng được miễn thuế của Shein, Temu. Hồi tháng 8/2024, Ủy ban châu Âu (EC) cho biết 2 tỷ bưu kiện có giá trị khai báo dưới 150 euro được nhập vào khu vực này năm ngoái. EC cho rằng "khối lượng thương mại điện tử khổng lồ đang thử thách giới hạn của hải quan".
Tổ chức này đã thảo luận về việc bỏ giới hạn 150 euro như một phần của dự án cải cách hải quan do EC đề xuất vào tháng 5/2023. Họ tìm cách đẩy nhanh việc thống nhất phương án để chống lại sự gia tăng của hàng nhập khẩu giá rẻ.
Tại Việt Nam, giới chức cũng đưa ra loạt quy định siết quản lý với các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới như Temu, Shein. Tháng 11/2024, Thủ tướng yêu cầu kiểm soát chặt hàng nhập khẩu qua các sàn thương mại điện tử. Sản phẩm từ các kênh này gây sức ép lớn đến hàng trong nước và sức tiêu thụ của doanh nghiệp nội địa.
Trước đó một tháng, Temu chưa đăng ký hoạt động ở Việt Nam, vẫn cho người dùng tải ứng dụng (app), mua hàng và thanh toán trên nền tảng này với phiên bản tiếng Việt bởi những kẽ hở trong quy định pháp lý và chính sách thuế. Tương tự, các nền tảng khác như Shein khi đó chưa đăng ký cũng hoạt động tại Việt Nam. Sau đó, Temu được xem như một nhà thầu nước ngoài và được yêu cầu phải nộp thuế VAT và thu nhập doanh nghiệp với phần doanh thu phát sinh tại Việt Nam. Đến đầu tháng 12, ứng dụng tiếng Việt của Temu tạm dừng cung cấp dịch vụ tại Việt Nam để hoàn thiện đăng ký cấp phép hoạt động.
Từ 1/1/2025, các sàn thương mại điện tử, nền tảng số hoạt động tại Việt Nam phải khai, nộp thuế thay người bán trên các nền tảng này, theo Luật sửa đổi một số điều Luật Quản lý thuế. Với các sàn xuyên biên giới như Temu, Shein... nhà chức trách tính yêu cầu họ phải xin cấp phép và lập văn phòng đại diện khi vào Việt Nam, theo dự thảo xây dựng Luật Thương mại điện tử của Bộ Công Thương.
Anh Tú (theo FT/Reuters)
